Zoti Ambasador, përse në Kosovë lejohen të hyjnë vetëm personat e vaksinuar?

20 minuten në gjuhën shqipe është meidum i ri. Ambasadori i Kosovës, Sami Ukelli (49) flet për imazhin e shqiptarëve në Zvicër, futbollin dhe pandeminë

Duke filluar nga sot, “20 minuten” është në dispozicion edhe në gjuhën shqipe – me përkthim automatik. Ambasadori i Kosovës në Zvicër, Sami Ukelli, e mirëpret ofertën. Ai shpjegon pse nuk e ka problem që Granit Xhaka dhe Xherdan Shaqiri të luajnë për Zvicrën. Po ashtu ai shpjegon arsyen pse Kosova i lejon vetëm personat e vaksinuar të hyjnë në vend.

Zoti ambasador, në mars do të zhvillohet një ndeshje ndërkombëtare e futbollit mes Zvicrës dhe Kosovës. Cilën skuadër e preferoni?

Është një lojë historike, pikërisht pas 14 vjetorit të vendosjes së marrëdhënieve diplomatike mes Zvicrës dhe Kosovës. Kush fiton nuk është aq e rëndësishme – rëndësi ka që ta bëjë komunitetin të lumtur.

A i keni falur Granit Xhakën dhe Xherdan Shaqirin që nuk kanë luajtur për Kosovën?

Ata janë rritur në Zvicër dhe kanë zgjedhur shtetin në të cilin janë shkolluar dhe të cilit i detyrohen shumë. Unë mund ta kuptoj mirë këtë. Megjithatë, ata mbeten heronj në Kosovë. Ne brohorasim edhe më shumë kur një zviceran me prejardhje kosovare shënon gol. Këtu në ambasadë varet një fanellë e firmosur nga Shaqiri.

(Foto: 20min/Simon Glauser)

A ka ndryshuar imazhi i komunitetit shqiptar në Zvicër vitet e fundit për shkak të sekondove (gjeneratës së dytë) në kombëtare?

Shumëçka ka ndodhur në dhjetë vitet e fundit dhe ne jemi shumë krenarë për këtë. Dhjetë vjet më parë qe transmetuar në SRF filmi dokumentar «Shqiptarët e mirë». Në atë kohë nuk ishte aq e lehtë të gjeje shembuj të integrimit të suksesshëm. Sot është shumë ndryshe. Dhe jo vetëm në kombëtare apo në Eurovizion.

Fakti që integrimi i grupeve të popullsisë së huaj është më i suksesshëm në Zvicër se kudo tjetër, është një nga pikat e forta të Zvicrës.  Marrëdhëniet ekonomike janë gjithashtu të ngushta.

Pak a shumë dihet se çfarë eksporton Zvicra në Kosovë dhe në mbarë botën. Por çfarë eksporton Kosova në Zvicër?

Eksportet janë rritur kohët e fundit, duke arritur në rreth 40 milionë franga. Zvicra kryesisht importon dru, kuzhina dhe shërbime nga Kosova. Një shembull janë qendrat e thirrjeve (Call Center) të drejtuara nga kompanitë zvicerane në Kosovë. Ne ende shohim shumë potencial këtu. Zvicra është gjithashtu investitori i dytë më i madh në Kosovë pas Gjermanisë.

(Foto: 20min/Simon Glauser)

Tani mund të lexohet edhe “20 Minuten” në shqip. Çfarë mendoni për ofertën?

Mendoj se ideja është shumë e mirë. Edhe nëse shumica e kosovarëve në Zvicër flasin dy gjuhët, është mirë për ata që nuk flasin shumë mirë gjermanisht ose frëngjisht të mund të marrin informacion drejtpërdrejt. Portali juaj i lajmeve tashmë është shumë i njohur në Kosovë. Shumë artikuj të “20 Minuten” shpërndahen dhe përkthehen gjithashtu sepse lidhjet midis vendeve janë shumë të ngushta. Për më tepër, koha e pandemisë është e favorshme sepse informacioni i besueshëm është veçanërisht i kërkuar në kohët e fushatave kundër vaksinimit.

Pandemia ka pasoja për kosovarët zviceranë. Kushdo që dëshiron të hyjë në Kosovë duhet të vaksinohet së paku dy herë. Pse qeveria e atjeshme është kaq e rreptë?

Dispozita në mënyrë indirekte shërben për mbrojtjen e vizitorëve. Sistemi shëndetësor në Kosovë nuk është i krahasueshëm me atë të Zvicrës. Atje nuk mund të ofrohet i njëjti trajtim në raste urgjence. Dhe ata që janë vaksinuar dy ose tre herë kanë më pak gjasa të përfundojnë në një njësi të kujdesit intensiv sesa ata që nuk janë vaksinuar.

Skepticizmi ndaj vaksinimit është veçanërisht i lartë në Kosovë. Vetëm rreth 50 për qind janë të vaksinuar. Përse ndodh kështu? A ka edhe në Kosovë “Freiheitstrychler”?. (një grupacion refuzues i vaksinimit, në Zvicër).

(Foto: 20min/Simon Glauser)

(qesh) Jo, s’ka Freiheitstrychler. Nuk ka as protesta aq shumë. Megjithatë, ka shumë që nuk vaksinohen – nuk e di se nga vjen skepticizmi. Në përgjithësi, kjo nuk e ndryshon faktin që personat e pavaksinuar kanë një rrezik më të lartë për të përfunduar në spital.

Udhëtarët nga Ballkani thuhet se kanë nxitur pandeminë në Zvicër pas verës. Si pasojë, Festivali Alba u anulua. Si e keni përjetuar debatin?

Ajo ishte e panevojshme. Virusi nuk e ka origjinën as në Zvicër e as në Kosovë. Nuk është e mundur të ndalohet një virus, siç mund ta shohim në Kinë për momentin, por edhe në Zvicër. Edhe nëse varianti omicron është më i butë, 38,000 raste në ditë në Zvicër flasin për një gjendje të pafavorshme. Caktimi i fajit nuk ndihmon aspak.

Kush është Sami Ukelli

(Foto: 20min/Simon Glauser)

Ambasadori Sami Ukelli (49) pret “20 minuten” në zyrën e tij në Bernë. Mbi tavolinën e tij të punës është varur një portret i presidentes kosovare Vjosa Osmani. Kështu e kërkon protokolli. Diplomati i karrierës, me përvojë, nuk i përket asnjë partie politike dhe, ndër të tjera, ka përfaqësuar vendin në Japoni, Hungari dhe Austri, përpara se të merrte postin në Zvicër, në gusht 2020. Ai është i martuar dhe ka dy fëmijë.

Sami Ukelli, ambasador i Kosovës në Zvicër, gjatë intervistës, më 19 janar 2022. (20min/Simon Glauser)

20 minuten në gjuhë të tjera

(Foto: 20min/Celia Nogler)

Rreth 278,000 njerëz në Zvicër e kanë gjuhën shqipe si gjuhë kryesore. Tani mund të zgjidhni shqipen në cilësimet e gjuhës së aplikacionit të “20 Minuten”. Të gjithë artikujt përkthehen automatikisht. Kjo nuk do të jetë e përsosur. Ne e marrim në konsideratë një gjë të tillë sepse duam t’i ofrojmë të gjithë popullatës mundësinë për të pasur qasje në informacione të përditësuara. Gjuhët serbe dhe kroate do të pasojnë javën e ardhshme.

Ju mund ta ndryshoni gjuhën duke klikuar te «Cockpit» në menynë e poshtme djathtas në aplikacion dhe më pas në «Gjuha». Aty mund të zgjidhni edhe portugalishten ose anglishten.

(Intervista botohet me autorizimin ekskluziv të  “20 Minuten” për albinfo.ch )

---