Zelenski jep propozime për t’i dhënë fund luftës me Rusinë

Keystone (AP Photo/Efrem Lukatsky)

Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, propozoi një sërë zgjidhjesh për t’i dhënë fund luftës me Rusinë, të cilat i prezantoi në një video fjalim në samitin e G20 në Indonezi.

Propozimi i parë i presidentit ukrainas që mund të zbatohet për të garantuar realisht paqen është rrezatimi dhe siguria bërthamore.

“Askush nuk ka të drejtë të shantazhojë botën me një fatkeqësi radioaktive. Rusia e ka kthyer termocentralin tonë bërthamor në Zaporozhye në një bombë radioaktive që mund të shpërthejë në çdo moment. Ku do të shkojë reja e rrezatimit? Ndoshta drejt territorit të Bashkimit Evropian. Ndoshta drejt Turqisë. Ndoshta në Lindjen e Mesme. Madje edhe një mundësi hipotetike e konsideroj një skenar të tillë kriminal”, tha Zelensky, duke kërkuar tërheqjen e forcave ruse nga centrali bërthamor dhe duke propozuar që personeli ukrainas dhe i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) të marrin kontrollin e saj.

Falënderime për eksportin e grurit

Ai vuri në pah sigurinë ushqimore si një tjetër sugjerim. Në këtë kontekst, ai falënderoi Turqinë, Kombet e Bashkuara dhe partnerët e tjerë për rinovimin e Nismës së Kokrrave të Detit të Zi, nga e cila Rusia u tërhoq më 20 tetor, por më vonë u rikthye falë përpjekjeve diplomatike të Ankarasë.

Zelensky vuri në dukje se nisma e grurit meriton një “zgjatje të pacaktuar” pavarësisht nga lufta, duke argumentuar se “e drejta për ushqim është e drejta themelore e çdo personi në botë”.

“Ukraina mund të eksportojë 45 milionë tonë ushqime këtë vit dhe një pjesë e konsiderueshme t’u drejtohet atyre që vuajnë më shumë. Çfarë propozojmë konkretisht? Çdo vend mund të bashkohet me një kontribut të caktuar dhe të bëhet bashkëkrijues i fitoreve mbi urinë dhe krizën e ushqimit”, tha Zelensky.

Siguria energjetike

Propozimi i tretë që përmendi Zelenski lidhej me sigurinë energjetike. Duke akuzuar Rusinë për “kthimin e të ftohtit në një armë”, ai vuri në dukje se rreth 40 për qind e infrastrukturës energjetike të Ukrainës ishte shkatërruar nga sulmet ajrore ruse.

“Nëse Rusia po përpiqet të privojë Ukrainën, Evropën dhe të gjithë konsumatorët e energjisë në botë nga parashikueshmëria dhe stabiliteti i çmimeve, përgjigjja për këtë duhet të jetë një kufizim i detyruar i çmimeve të eksportit për Rusinë, në mënyrë që çmimi i eksportit të mos jetë më i lartë se çmimi i prodhimit. Kjo është e drejtë. Nëse ju hiqni diçka, bota ka të drejtë t’jua marrë atë”, tha Zelenski.

Propozimet e tjera të Zelenskit përfshijnë: lirimin e të gjithë të burgosurve dhe të dëbuarve; zbatimin e Kartës së Kombeve të Bashkuara dhe rivendosjen e integritetit territorial të Ukrainës; tërheqja e trupave ruse dhe ndërprerja e armiqësive; krijimi i një “gjykate speciale” dhe një mekanizmi ndërkombëtar për kompensimin e dëmit të shkaktuar nga Rusia në luftë; krijimi i një platforme për vlerësimin e dëmeve ekologjike nga lufta, mbajtja e një konference ndërkombëtare për çimentimin e arkitekturës së sigurisë së pasluftës në zonën euroatlantike, e cila përfshin garanci për Ukrainën dhe nënshkrimin e një dokumenti që konfirmon përfundimi i luftës kur të zbatohen të gjitha masat kundër luftës.

“Kam paraqitur zgjidhje konkrete, praktike. Ato mund të zbatohen shpejt. Ato janë efektive. Dhe nëse Rusia kundërshton formulën tonë të paqes, do të shihni se ajo dëshiron vetëm luftë”, përfundoi Zelensky./AA