Lajme

Zbulohet galaktika më e madhe në histori të njerëzimit

Astronomët kohët e fundit kanë gjetur një “përbindësh” të vërtetë të galaktikës. Radiogalaktika Alcyoneus është rreth 3 miliardë vite dritë larg dhe shpërndan 5 megaparsekë në hapësirë, ose 16.3 milionë vite dritë të pabesueshme. Është galaktika më e madhe e zbuluar në histori të njerëzimit.

Galaktikat gjigante janë një nga misteret më të mëdha në hapësirë. Ato përbëhen nga një galaktikë strehuese, një grup yjesh që rrotullohen rreth bërthamës galaktike, në të cilën ka një vrimë të zezë supermasive, por edhe fluskat e mëdhenj dhe përplasjet që shpërthejnë nga qendra galaktike.

Këto fluska dhe flapa, në ndërveprim me mjedisin ndërgalaktik, veprojnë si një përshpejtues i grimcave që përshpejton elektronet që lëshojnë radio valë. Shkencëtarët janë shumë të sigurt se e dinë se çfarë prodhon vorbulla – një vrimë e zezë supermasive aktive në qendrën galaktike. Ne e quajmë një vrimë të zezë “aktive” kur ajo gëlltit materialin nga një disk gjigant materiali që gjendet rreth saj.

Por jo i gjithë materiali në diskun e grumbullimit mund të përfundojë në mënyrë të pashmangshme në grykën e një vrime të zezë, një pjesë e vogël e saj vjen disi nga zona e brendshme e diskut të grumbullimit te polet, ku hidhet në hapësirë në formë e vorbullës së plazmës së jonizuar. Këta fluska mund të udhëtojnë në distanca të mëdha përpara se të zgjerohen në flapa gjigante që lëshojnë valë radio.

Është një proces klasik, madje edhe Rruga e Qumështit i ka ato lobe. Por ajo që nuk dimë është se pse në disa galaktika ato rriten në përmasa të mëdha, duke krijuar radio galaktike gjigante, shkruan sciencealert.