Studimi: Ekspozimi ndaj dritës së ditës ndikon në gjumë

Dalja më shumë jashtë gjatë ditës mund ta bëjë më të lehtë të biesh në gjumë gjatë natës, sipas një studimi të ri që zbuloi një lidhje midis stinëve dhe ndryshimeve në modelet e gjumit.

Ndërsa studimi zbuloi se numri i orëve të gjumit gjatë verës, vjeshtës dhe pranverës ishte i ngjashëm, në muajt e dimrit pjesëmarrësit e hulumtimit shkonin për të fjetur më vonë në mbrëmje dhe zgjoheshin më vonë në mëngjes, shkruan Science Alert.

Në përputhje me hulumtimet e mëparshme, ekipi që qëndron pas studimit të ri beson se ekspozimi më i vogël ndaj dritës gjatë ditës mund të jetë përgjegjës për ndryshimet në orën e trupit tonë, që do të thotë se ne jemi më pak të gatshëm për të fjetur gjatë natës.

“Trupat tanë kanë një orë normale qarkore që na tregon se kur duhet të flemë natën”, thotë biologu Horacio de la Iglesia nga Universiteti i Uashingtonit (UV) në Seattle, duke shtuar se “nëse nuk ekspozoheni mjaftueshëm në dritën e ditës, ai do të zhvendosë fillimin e gjumit gjatë natës.

Në studim morën pjesë 507 studentë pasuniversitarë të UV-së dhe të dhënat u mblodhën midis viteve 2015 dhe 2018 përmes monitorëve që pjesëmarrësit mbanin në kyçet e dorës. Monitorët matën si aktivitetin e gjumit, ashtu edhe ekspozimin ndaj dritës të pjesëmarrësve.

Gjatë dimrit pjesëmarrësit shkonin për të fjetur mesatarisht 35 minuta më vonë dhe zgjoheshin mesatarisht 27 minuta më vonë se në verë.

Studiuesit tregojnë se ekspozimi ndaj dritës ka efekte të ndryshme në orën cirkadiane në kohë të ndryshme të ditës. Ekspozimi ndaj dritës gjatë ditës ka më shumë gjasa t’ju bëjë të bini në gjumë më herët, ndërsa drita gjatë natës, edhe nga burime artificiale, do ta zhvendosë atë kohë, që do të thotë se trupi juaj do të jetë i përgjumur më vonë.

Analiza e të dhënave zbuloi se çdo orë e ekspozimit të dritës së ditës, edhe në ditët me re, i zhvendoste fazat cirkadiane të pjesëmarrësve përpara me rreth 30 minuta. Megjithatë, çdo orë ekspozimi në mbrëmje, drita artificiale i zhvendosi këto faza me rreth 15 minuta.

“Është ky efekt i shtytjes dhe tërheqjes”, thotë biologu, duke shtuar se ata zbuluan se për shkak se pjesëmarrësit nuk ishin të ekspozuar ndaj dritës së mjaftueshme të ditës në dimër, orët e tyre qarkore ishin prapa orës së tyre verore.

Të gjithë ne jemi të prekur në një farë mase nga ritmet tona cirkadiane, të cilat ndodhin në një cikël prej afërsisht 24 orësh. Funksionimi i kësaj ore mund të ndikohet nga mosha jonë, dieta dhe përdorimi i pajisjeve të ndryshme, si celularët dhe kompjuterët.

Ky studim i ri tregon se ekspozimi ndaj dritës natyrore gjatë ditës dhe dritës artificiale gjatë natës gjithashtu ka një efekt, ku drita artificiale luan një rol që nga shpikja e llambës. Aktivitetet tona nuk kufizohen më nga orët e ditës si dikur.

Pavarësisht nga mosha apo stili i jetës sonë, ekspozimi më i madh ndaj dritës natyrale mund të jetë çelësi për të mbajtur fazat tona cirkadiane më të qëndrueshme dhe për të shkuar në shtrat në të njëjtën kohë çdo natë.

“Shumë prej nesh jetojnë në qytete dhe qyteza me shumë dritë artificiale dhe mënyra jetese që na mbajnë brenda ditës”, thotë biologu.

Ai tregon se ky studim tregon se duhet të dalim jashtë, qoftë edhe për një kohë të shkurtër, sidomos në mëngjes, për t’u ekspozuar ndaj dritës natyrale.

“Në mbrëmje kaloni më pak kohë para ekranit dhe nën ndriçim artificial në mënyrë që të flini më lehtë”, këshillon biologu.

Hulumtimi u botua në Journal of Pineal Research.

---