Si të aplikoni për shtetësinë zvicerane: Një udhëzues thelbësor

Ka shumë arsye që i bindin të huajt se është koha për t'u bërë zviceranë. The Local hedh një vështrim në procesin e ndërlikuar të marrjes së shtetësisë

1. Zvicra ka dy procese për marrjen e nënshtetësisë zvicerane

Natyralizimi i zakonshëm (ose i rregullt) është ai nëpër të cilin kalojnë shumica e njerëzve; natyralizimi i lehtësuar (ose i thjeshtuar) është një proces më i shkurtër dhe më pak i komplikuar, zakonisht i hapur për bashkëshortët e huaj (por jo partnerët e regjistruar) dhe fëmijët e shtetasve zviceranë, dhe, që nga fillimi i vitit 2017, për të huajt e gjeneratës së tretë.

Në rastin e natyralizimit të lehtësuar për bashkëshortët e huaj të shtetasve zviceranë, në përgjithësi do t’ju duhet të keni qenë të martuar për të paktën tre vjet dhe të keni jetuar në Zvicër për të paktën pesë vjet gjithsej, duke përfshirë 12 muajt para dorëzimit aplikacion.

Sipas statistikave zyrtare pak më shumë se një e katërta e 44,141 natyralizimeve në vitin 2018 u lehtësuan, pwrcjell albinfo.ch.

2. Ka më shumë se një grup kërkesash

Për të marrë natyralizim të rregullt, një i huaj duhet të plotësojë kërkesat e përcaktuara nga tre nivele të qeverisjes: komuna, kantoni dhe Konfederata.

Pas ndryshimeve në ligjin federal për të huajt që hynë në fuqi më 1 janar 2018, një aplikant tani duhet të ketë jetuar në Zvicër për dhjetë vjet (më parë ishte 12) ose më pak nëse e keni kaluar adoleshencën tuaj këtu dhe keni një leje qëndrimi C ( më parë mund të aplikonin edhe mbajtës të tjerë të lejeve).

Aplikantët duhet gjithashtu të tregojnë se respektojnë ligjin dhe rendin zviceran, nuk përbëjnë asnjë kërcënim për sigurinë e brendshme apo të jashtme të vendit dhe (këtu bëhet subjektiv) të jenë të integruar mirë – një term i gjerë që mbulon pjesëmarrjen tuaj në jetën ekonomike, sociale dhe gjuhësore zvicerane.

Zakonisht u takon kantoneve dhe komunave që t’u tregojnë autoriteteve federale se sa i integruar mendojnë se është një aplikant, megjithëse ligji i ri federal parashikon një sërë detyrimesh, duke përfshirë kërkesën që të inkurajoni anëtarët e familjes tuaj të integrohen gjithashtu, pwrcjell tutje albinfo.ch.

3. Nëse kohët e fundit keni marrë përfitime, nuk mund të aplikoni

Një ndryshim tjetër nga viti 2018 është se nëse keni kërkuar ndihmë sociale në tre vitet e fundit, nuk mund të aplikoni për shtetësi, nëse nuk ktheni shumën që keni marrë. Pretendimi i përfitimeve shkon kundër kërkesës federale që një aplikant duhet të kontribuojë në ekonominë e Zvicrës qoftë duke qenë aktiv në fuqinë punëtore ose duke iu nënshtruar trajnimit, pwrcjell albinfo.ch.

4. Sa kohë keni jetuar në kantonin tuaj është një faktor i madh

Ju mund të keni jetuar dhjetë vjet në Zvicër, por sa kohë keni jetuar në vendbanimin tuaj aktual? Mos prisni të lëvizni kantonin (ose edhe komunën) dhe më pas të aplikoni për shtetësi – çdo kanton ka rregullat e veta për këtë, por të gjithë presin që ju të keni jetuar në zonë për një kohë të caktuar.

Ndërsa kantonet duke përfshirë Gjenevën dhe Bernën kërkojnë vetëm dy vjet qëndrim, disa kërkojnë shumë më gjatë, me St Gallen që përcakton tetë vjet.

Në Cyrih, ju kërkohet të keni jetuar për të paktën dy vjet të pandërprerë në komunën e natyralizimit të mundshëm.

5. Ju duhet të flisni gjuhën vendase për të pasur një shans

Aftësitë e mira gjuhësore kanë qenë gjithmonë të nevojshme për shtetësinë zvicerane, por kërkesat e përdorura ndryshonin në varësi të kantonit. Por sipas ndryshimeve të vitit 2018, tani ekziston një nivel minimal i kërkuar i aftësisë gjuhësore. Kandidatët duhet të demonstrojnë aftësi të të folurit të nivelit A2 (fillore) dhe B1 (të ndërmjetme) sipas Kornizës së Përbashkët Evropiane të Referencës për Gjuhët.

Kantonet janë të lira të vendosin një shifër më të lartë nëse dëshirojnë, siç ka bërë Thurgau duke kërkuar nga kandidatët për shtetësi që të kenë të shkruar gjermanisht të nivelit B1 dhe gjermanisht të folur në nivelin B2 (i lartë i ndërmjetëm).

Vini re se ju jeni të përjashtuar nga detyrimi për të provuar aftësitë tuaja gjuhësore nëse gjuha juaj amtare është një nga gjuhët kombëtare zvicerane, ose nëse keni kryer pesë vjet shkollë të detyrueshme në Zvicër ose nëse keni një certifikatë të përfundimit të shkollës së mesme ose kualifikim terciar të përfunduar në një gjuhë kombëtare zvicerane.

6. Rregullat kantonale dhe komunale ndryshojnë shumë

Çdo kanton ka kërkesa të ndryshme (kërkoni tuajat këtu), zakonisht duke u përqendruar rreth asaj se sa i integruar jeni në komunitetin ku jetoni. A keni miq dhe kolegë pune zviceranë që ju konsiderojnë pjesë të komunitetit? A dini një ose dy gjëra për zonën lokale? Jeni të pakënaqur me traditat, politikën dhe historinë zvicerane?

7. Banorët vendas mund të thonë fjalën

Shumica e kantoneve dhe/ose komunave kërkojnë që të përballeni me një intervistë për të vërtetuar integrimin dhe njohuritë tuaja për Zvicrën, ku mund të pyeteni për çdo gjë, nga numri i liqeneve në kantonin tuaj deri në ditët e festave publike dhe emrat e traditave dhe festave lokale. Në disa raste, një komitet i banorëve komunalë mblidhet për të votuar kërkesën tuaj, kështu që ia vlen të qëndroni me vendasit.

Në vitin 2017, një grua holandeze doli në krye të mediave pasi aplikimi i saj për shtetësi u refuzua nga komuniteti i saj sepse ajo bëri fushatë kundër zileve të lopës (edhe pse më vonë fitoi nënshtetësinë në apel).

8. Mund të marrë pak kohë

Kohëzgjatja e procesit ndryshon në varësi të vendit ku jetoni, por prisni disa vite. Kantoni i Vaud deri më tani ka cituar deri në dy vjet e gjysmë, por thotë se duhet të reduktohet në 18 muaj për aplikimet pas janarit 2018. Dhe mos mendoni se mund të lëvizni gjatë procesit ose mund të përfundoni duke filluar përsëri nga e para.

9. Mund të jetë e kushtueshme

Meqenëse ekzistojnë tre nivele të autoritetit, ekzistojnë tre tarifa të ndryshme për të paguar. Ndërsa Konfederata kërkon vetëm 50-150 franga zvicerane (45 deri në 135 euro), kostot e përcaktuara nga kantonet dhe komunat mund të jenë shumë më të larta.

Tarifat e pagueshme në nivel komunal variojnë nga 500 deri në 1000 franga ndërsa kantonet mund të paguajnë deri në 2000 franga për procesin e aplikimit.

Tarifa bazë e Gjenevës për një aplikim për të rritur është 1250 franga, plus komunat shtojnë më pas 500-1000 franga shtesë. Dhe e gjithë kjo me mundësinë që ju të refuzoheni, siç ishte një banor afatgjatë amerikan në 2014.

Në Cyrih, tarifa kantonale është 1700 franga dhe më pas duhet t’i shtohen tarifat komunale.

10. Mundësia e suksesit mund të varet nga vendi ku jetoni

Sipas Tages Anzeiger, Zvicra Perëndimore është më bujare me natyralizime se kudo tjetër. Statistikat zyrtare tregojnë se Cyrihu ka natyralizuar më së shumti njerëz në vitin 2018 (10,170), por ky është edhe kantoni më i populluar në Zvicër.

Kantoni i Gjenevës, me një popullsi gati gjysmë milioni, natyralizoi 4,670 njerëz vitin e kaluar, pavarësisht se kishte një të tretën e popullsisë së Cyrihut dhe gjysmën e popullsisë së Bernës, ku vetëm 2,675 njerëz morën shtetësinë.

11. Zvicra lejon shtetësinë e dyfishtë

Qytetarët zviceranë mund të mbajnë dy pasaporta, dhe shumë e kanë. Në fakt, rreth një në gjashtë persona në vend tani janë me nënshtetësi të dyfishtë. Kjo do të thotë se ju do të humbni shtetësinë tjetër vetëm nëse shteti i asaj shtetësie nuk e njeh shtetësinë e dyfishtë.

---