Si krahasohet pagesa e pushimit mjekësor në Zvicër me vendet e tjera në Evropë

E drejta juaj për pushim me pagesë kur nuk jeni mirë ndryshon shumë nga vendi në vend. Nga sa ditë mund të kaloni nëse do të merrni rrogën tuaj të plotë dhe kur keni nevojë për një shënim mjeku, ja se si rregullat në Zvicër krahasohen me vendet e tjera në Evropë

Të gjitha vendet që mbulon The Local në gjithë Evropën kanë një formë leje mjekësore me pagesë. Por, nga Norvegjia në Itali, Suedia në Zvicër, nuk është çudi që ka dallime të mëdha. Dhe ata përcaktojnë se si kërkoni pushim mjekësor, kush do të paguajë për të dhe sa do të merrni, përcjell albinfo.ch.

A keni ditë, javë apo edhe muaj për t’u rikuperuar? Pagat tuaja paguhen plotësisht apo vetëm pjesërisht? Ku mbuloheni nëse jeni i vetëpunësuar?

Dhe, cilat vende ju thonë të qëndroni në shtëpi në rast se dërgojnë një mjek për t’ju kontrolluar? (Të paktën dy bëjnë.)

Sigurisht, punëdhënësi juaj mund të zgjedhë t’ju japë një paketë më të mirë të pushimit mjekësor. Por, së paku, ja çfarë ju garanton ligji në secilin nga nëntë vendet në rrjetin e The Local, duke filluar nga Zvicra.

Zvicra

Ligji zviceran i punës detyron vetëm që punëdhënësit të ofrojnë leje bazë mjekësore me pagesë: përgjithësisht tri javë në vitin e parë të punës, duke u rritur me çdo vit shtesë në rreth katër muaj maksimumi, në varësi të kantonit. Megjithatë, shumë punëdhënës zviceranë marrin sigurim që mbulon një marrëveshje më bujare pagash për sëmundjet. Individët gjithashtu mund të marrin një sigurim të tillë për veten e tyre, duke përfshirë nëse ata janë të pavarur ose të papunë.

Zakonisht paguan 80 për qind të pagës tuaj kur jeni i sëmurë, për rreth 720 nga 900 ditë.

Tri ditët e para të pushimit mjekësor shpesh llogariten si një “periudhë pritjeje” sipas politikave të tilla, gjatë së cilës zakonisht do të paguheni nga punëdhënësi juaj.

Nga dita e katërt, do t’ju duhet të paraqisni një fletë sëmundjeje nga një mjek, i cili duhet të vërtetojë se aftësia juaj për të punuar është penguar të paktën 50 për qind ose më shumë.

Ndërsa sigurimi mund të mbulojë një mungesë të gjatë, ju nuk jeni domosdoshmërisht të mbrojtur nga marrja e shkarkimit për të njëjtën periudhë.

Sipas ligjeve të punës, shefi juaj duhet ta mbajë punën tuaj vetëm për 30 ditë në vitin e parë në kompani, 90 ditë në vitin e dytë deri në të pestën dhe 180 ditë nga viti i gjashtë.

Dhe nëse sëmureni gjatë periudhës së provës, ata mund ta ndërpresin kontratën tuaj menjëherë, përcjell tutje albinfo.ch.

Austria

Rregullat e Austrisë për pushimin mjekësor, ose Krankenstand, u japin të drejtën shumicës së punonjësve për gjashtë ose tetë javë pushim me pagesë të plotë nga punëdhënësi i tyre, në varësi të faktit nëse ata kanë qenë në punë më pak ose më shumë se një vit. Kjo rritet në dhjetë javë pas 15 vjetësh dhe 12 javë pas 25 vjetësh.

Punonjësit më pas mund të marrin edhe katër javë pushim me gjysmë page.

Në atë rast, ju mund të kërkoni pagesën e sëmundjes (Krankengeld) nga qeveria, e cila ndërhyn për të plotësuar shumën sapo punëdhënësi juaj të ndalojë së paguari pagën tuaj të plotë.

Do të merrni 50 për qind të pagës tuaj deri në 42 ditë pushim mjekësor dhe 60 për qind nëse nuk jeni mirë për më gjatë. Ju mund të keni të drejtë për deri në 75 për qind të pagave tuaja të zakonshme nëse keni vartës për të mbështetur.

Për të kërkuar leje ose për të paguar kur jeni i sëmurë, duhet të njoftoni punëdhënësin tuaj sa më shpejt të jetë e mundur dhe të kërkoni një notë sëmundjeje nga një mjek. Zakonisht do t’ju duhet ta tregoni atë vetëm në ditën e katërt që jeni i sëmurë, por nëse shefi juaj është i vërtetë, ata mund ta kërkojnë atë që në ditën e parë.

Mos harroni ta bëni këtë duke përfshirë edhe nëse sëmureni me pushime, pasi mund t’i kaloni ditët e pushimit në pushim mjekësor të paguar pa përdorur pushimet vjetore, përcjell tutje albinfo.ch.

Danimarka

Si punonjës në Danimarkë, ju lejohet të merrni 22 javë pushim të sëmurë brenda një periudhe nëntëmujore – dhe potencialisht edhe më gjatë, nëse autoriteti juaj lokal bie dakord që ju nevojitet.

Ju duhet të informoni shefin tuaj jo më shumë se dy orë pasi do të fillonit punën për t’u siguruar që mungesa juaj të regjistrohet dhe kompensohet siç duhet.

Punëdhënësi juaj zakonisht është përgjegjës për t’ju paguar për 30 ditët e para të pushimit mjekësor. Sidoqoftë, në varësi të asaj që thotë kontrata juaj, nuk mund të prisni domosdoshmërisht pagën tuaj të plotë.

Pas 30 ditëve të para, bashkia lokale merr përsipër pagën tuaj për sëmundjet (sygedagpenge), e cila për vitin 2022 është e kufizuar në 4,465 krona në javë. Shuma e saktë që do të merrni varet nga paga juaj mesatare dhe orët e punës gjatë tre muajve të mëparshëm.

Janë bashkangjitur disa kushte: duhet të keni punuar për 240 orë brenda gjashtë muajve të fundit përpara ditës së parë të pushimit mjekësor. Dhe për të paktën pesë nga këta muaj, duhet të keni punuar të paktën 40 orë në total atë muaj.

Por lajmi i mirë është se të vetëpunësuarit, personat me përfitime papunësie, personat që kanë përfunduar së fundmi një program trajnimi profesional dhe ata që bëjnë praktikë ose punojnë më pak orë për arsye shëndetësore mund të kualifikohen gjithashtu për pagesë sëmundjeje nga bashkia e tyre, përcjell tutje albinfo.ch.

Franca

Nëse punoni në sektorin privat në Francë, pagesa juaj e sëmundjes ndahet midis shtetit dhe punëdhënësit tuaj.

Sigurimet shoqërore paguajnë dëmshpërblime journalières maladie (paga ditore për sëmundje) që arrin në gjysmën e asaj që do të paguheshit zakonisht në ditë, deri në një kufi të caktuar. Aktualisht, maksimumi që do të merrni është 47,43 € në ditë.

I takon punëdhënësit tuaj të plotësojë pjesën tjetër, në mënyrë që të përfundoni me ekuivalentin e 90 për qind të pagës suaj të plotë para taksave për 30 ditët e para të pushimit mjekësor dhe dy të tretat për 30 ditët e ardhshme. Çdo pesë vjet që keni qenë me të njëjtin punëdhënës ju fiton dhjetë ditë shtesë pushimi mjekësor me pagesë, deri në 180 ditë në total. Ju keni të drejtë të merrni më shumë pushim, nëse është e nevojshme, por në këtë rast punëdhënësi juaj nuk është më i detyruar të vazhdojë të kontribuojë në pagën tuaj për sëmundje.

Ju mund të kërkoni dëmshpërblim journalières nga sigurimet shoqërore franceze deri në 360 ditë gjatë tre viteve. Nëse vuani nga një gjendje afatgjatë, mund të kërkoni për aq ditë sa keni nevojë për të njëjtën periudhë.

Vini re se pagesa për sëmundjet e mbuluar nga shteti fillon vetëm nga dita juaj e katërt e mungesës dhe punëdhënësi juaj është i detyruar ligjërisht t’ju paguajë vetëm nga dita e tetë – kështu që nëse punoni për një kompani veçanërisht mjerane, mund ta gjeni veten pa asnjë të ardhur fare. për tre ditët e para të sëmundjes.

Zakonisht keni 48 orë për të njoftuar shefin tuaj që jeni të sëmurë dhe për të paraqitur një avis d’arrêt de travail, një njoftim për mungesë nga puna që duhet të plotësohet nga një mjek (ose mami nëse jeni shtatzënë) dhe të shpërndahet me punëdhënësin tuaj dhe me zyrën tuaj lokale të sigurimit shëndetësor publik (caisse primaire d’assurance maladie ose CPAM).

Mjeku do të përcaktojë se sa kohë duhet të qëndroni jashtë dhe nëse ju lejohet ose jo të dilni nga shtëpia gjatë kësaj kohe.

Nëse nuk thuhet ndryshe, supozohet të jeni në shtëpi midis orëve 9-11 të mëngjesit dhe 2-4 pasdite çdo ditë që ngriheni i sëmurë, përfshirë fundjavat dhe festat. CPAM është i autorizuar t’ju kontrollojë në shtëpi dhe nëse zbulojnë se jeni jashtë kur nuk duhet të jeni, pagesa juaj e sëmundjes shtetërore mund të ankorohet ose të ndalohet.

Nëse jeni punëkërkues dhe jeni regjistruar në Pôle emploi, zbatohet i njëjti proces.

Gjermania

Në Gjermani, punëdhënësi juaj duhet të mbulojë deri në gjashtë javë pushim mjekësor me pagesë të plotë (përderisa ju keni punuar për të për të paktën katër javë më parë, madje edhe nëse jeni me kohë të pjesshme).

Kjo është për çdo sëmundje, kështu që nëse nuk jeni mjaftueshëm me fat që të sëmureni disa herë në të njëjtin vit me ankesa të veçanta, mund të merrni deri në gjashtë javë rresht çdo herë. Nuk është çudi që gjermanët janë të famshëm në favor të thirrjes së të sëmurëve.

Ata janë gjithashtu të famshëm për gjëra të tjera, natyrisht, kështu që nuk do të habisë askënd që pushimi mjekësor gjerman (Krankenstand) vjen me rregulla.

Kryesuesi i tyre, ju duhet të informoni punëdhënësin tuaj – qoftë edhe joformalisht – përpara fillimit të ditës së parë të punës që niseni (Krankmeldung, ose njoftimi i sëmundjes).

Pastaj ju duhet të shkoni te një mjek për të kërkuar një Krankschreibung, një shënim sëmundjeje me shkrim. Sipas ligjit, ju keni tre ditë kalendarike përpara se t’ju kërkohet të prodhoni një të tillë, edhe nëse shefat e dyshimtë e kërkojnë një të tillë më shpejt.

Nëse mjeku gjykon se ju duhet më shumë kohë për t’u rikuperuar, mund të merrni më shumë se gjashtë javë pushim, në të cilën pikë sigurimi shëndetësor – i detyrueshëm për çdo banor gjerman – do të marrë përsipër pagesën tuaj të sëmundjes. Ju keni të drejtën për 70 për qind të pagës suaj të zakonshme, deri në 78 javë në tre vjet për të njëjtën sëmundje.

Është shumë e zakonshme të marrësh leje në Gjermani për probleme të shëndetit mendor, gjithashtu, dhe është e vështirë për një punëdhënës të të pushojë nga puna për të pasur nevojë edhe për një kohë të konsiderueshme pushimi nga puna.

Italia

Saktësisht sa pushim mjekësor merrni në Itali – dhe sa paguheni për të – varet nga sektori ku punoni, nga punëdhënësi juaj dhe çfarë lloj kontrate keni.

Në minimum, do të keni të drejtën e kompensimit nga shteti italian, por jo menjëherë.

Nuk do të mbulojë tre ditët e para të pushimit, megjithëse shumë punëdhënës do ta bëjnë këtë. Kjo mund të jetë me pagesë të plotë ose pak më pak, në varësi të kontratës suaj dhe sa ditë pushimi keni marrë tashmë atë vit.

Nga dita e katërt, ju kualifikoheni për l’indennità di malattia (paga ligjore për sëmundje) e paguar nga sigurimet shoqërore, ekuivalente me gjysmën e pagës tuaj mesatare ditore. Nëse duhet të qëndroni më gjatë jashtë, kjo shkon deri në 66.66 për qind nga dita e 21-të e pushimit mjekësor.

Ju mund ta kërkoni atë deri në 180 ditë në vit kalendarik. Do t’ju paguhet drejtpërdrejt nga punëdhënësi juaj, i cili më pas e zbret nga kontributet e tyre të sigurimeve shoqërore.

Vini re se njerëzit në papunësi ose praktika kualifikohen gjithashtu për pagesën e sëmundjes nga shteti, por njerëzit e vetëpunësuar jo.

Do t’ju duhet një shënim sëmundjeje nga një mjek, i cili duhet të ndahet me Institutin Kombëtar të Sigurimeve Shoqërore (INPS). Zakonisht mjeku mund ta bëjë këtë për ju nëpërmjet kompjuterit, por kontrolloni dy herë: nëse jo, do të jeni përgjegjës për postimin e kopjes në letër në INPS brenda dy ditësh.

Është gjithashtu e rëndësishme të mbani mend se Italia pret që të gjithë ata që marrin leje mjekësore të vihen në dispozicion për kontrolle mjekësore në shtëpinë e tyre.

Çdo ditë që nuk jeni duke punuar, supozohet të jeni në rezidencën tuaj të caktuar nga ora 10 deri në 12 pasdite dhe 5 deri në 7 pasdite, në pritje të vizitës së atij që nganjëherë njihet si medico spia, ose ‘mjeku spiun’.

Nëse nuk ju gjejnë në shtëpi (ose të aftë për të punuar), mund t’ju mohohet pagesa për sëmundjen.

Norvegjia

Norvegjia u jep punonjësve deri në një vit të plotë pushim mjekësor të paguar (sykefravær).

16 ditët e para kalendarike mbulohen nga punëdhënësi juaj në masën e pagës suaj të zakonshme.

Dhe nëse është vetëm një mungesë e shkurtër, nuk keni nevojë as të jepni shënimin e mjekut: me kusht që të keni qenë në punë për të paktën dy muaj, mund të merrni deri në tre ditë pushim vetëm duke njoftuar shefin tuaj se jeni i sëmurë.

Ata thjesht do t’ju kërkojnë të plotësoni një egenmelding, ose vetë-çertifikim, megjithëse punëdhënësit mund të kufizojnë numrin e herëve që ju lejohet ta bëni këtë në vit.

Vetëm nga dita e katërt duhet të tregoni një notë të sëmurë (sykemelding) nga një profesionist shëndetësor.

Nëse jeni të lirë për 17 ditë ose më shumë, skema e sigurimit kombëtar të Norvegjisë merr përsipër pagesën tuaj për sëmundjet (sykepenger). Ato do të përputhen me të ardhurat tuaja mesatare nga tre muajt e fundit, deri në kufirin prej 53,199 korona në muaj.

Ndërsa këto dispozita shtrihen deri në 260 ditë pune (52 javë) nëse është e nevojshme, ju dhe shefi juaj supozohet të përpiqeni të shmangni atë rezultat. Ju i nënshtroheni të ashtuquajturës ‘detyrë për të qenë aktiv’, e cila përfshin të bëni një plan me punëdhënësin tuaj se si mund të ktheheni në punë.

Kjo bisedë duhet të zhvillohet brenda katër javësh dhe në tetë javë, agjencia publike e mirëqenies NAV do të kontrollojë për të parë nëse po përpiqeni të paktën disa aktivitete të lidhura me punën, përveç nëse mjeku dhe/ose punëdhënësi juaj vërtetojnë se kjo është e pamundur.

Spanja

Në Spanjë, kushdo që është regjistruar në skemën e sigurimeve shoqërore dhe ka paguar kontribute për të paktën 180 ditë në pesë vjetët e fundit, kualifikohet për pushim mjekësor të paguar pjesërisht – pavarësisht nëse punon për një kompani ose është i vetëpunësuar.

Një ‘përfitim i përkohshëm i paaftësisë’ (prestación por incapacidad temporal) fillon nga dita e katërt kur nuk jeni në gjendje të punoni, kështu që nëse tre ditët e para të pushimit kompensohen apo jo, varet nga marrëveshjet tuaja me punëdhënësin.

Në minimum, shefi juaj duhet t’ju paguajë për 15 ditë (duke filluar nga dita e katërt) me 60 për qind të pagës suaj bazë.

Pas kësaj, sigurimet shoqërore mbulojnë koston. Ju do të qëndroni me 60 për qind të pagesës deri në ditën e 20 të pushimit mjekësor dhe 75 për qind nga dita e 21-të e tutje.

Nëse jeni i vetëpunësuar, e gjithë kjo mbulohet nga Instituti Kombëtar për Sigurimet Shoqërore (INSS) ose një kompani sigurimesh e lidhur.

Ju mund të merrni përfitimin e paaftësisë deri në 365 ditë, i cili mund të zgjatet me 180 ditë të tjera nëse është e nevojshme. Kjo shton një total bujar 18 muajsh.

Për të pretenduar, do t’ju duhet një shënim sëmundjeje nga një mjek me shërbimin shëndetësor kombëtar. Nëse jeni i vetëpunësuar, do t’ju duhet gjithashtu të paraqisni një deklaratë në INSS.

Suedia

Ashtu siç i përshtatet reputacionit të saj për mirëqenien sociale gjithëpërfshirëse, Suedia ofron pushim të gjatë të sëmurë me pagesë si për punëtorët, ashtu edhe për të vetëpunësuarit.

Një nga avantazhet më të mëdha është se sa e thjeshtë është të kërkosh disa ditë pushimi: gjithçka që duhet të bësh është të njoftosh menaxherin tënd, nuk nevojitet asnjë shënim për sëmundjen. Vetëm nëse jeni duke u nisur një javë ose më gjatë, duhet të dorëzoni një certifikatë mjekësore.

Megjithatë, më çuditërisht, dita e parë e pushimit mjekësor zakonisht është pa pagesë. Suedia e llogarit atë si një karensdag, ose ‘ditë kualifikuese’, për të cilën shumica e njerëzve që punojnë me orar të rregullt nuk do të kompensohen. (Siç mund ta imagjinoni, sistemi nuk është universalisht i popullarizuar.)

Por, duke supozuar se ju kaloni karensdag, ju keni të drejtë për pagesë sëmundjeje (sjuklön) në 80 për qind të pagës suaj, e cila paguhet nga punëdhënësi juaj për 13 ditët e ardhshme.

Pas këtyre dy javëve, kompania juaj raporton sëmundjen tuaj në Agjencinë Suedeze të Sigurimeve Shoqërore (Försäkringskassan), e cila merr përsipër t’ju kompensojë. Për të pretenduar, do të duhet të aplikoni drejtpërdrejt në Försäkringskassan, e cila do të dëshirojë të shohë prova se aftësia juaj për të punuar është zvogëluar me të paktën një të katërtën.

Nëse është kështu, ata ende do të mbulojnë 80 për qind të pagës suaj, por vetëm deri në një tavan prej 1,027 korona në ditë sipas tarifave për vitin 2022.

Ju mund të merrni një maksimum prej 364 ditësh të njëpasnjëshme të sëmundjes me këtë normë, pas së cilës paga për të sëmurët bie në 75 për qind të pagës suaj, e kufizuar në 963 korona në ditë (megjithëse personat me kushte të rënda shëndetësore mund të përfitojnë nga norma më e lartë për më gjatë).

Punëtorët e vetëpunësuar mbulohen gjithashtu, megjithëse në varësi të situatës së tyre, ata mund të duhet të marrin pagesën e sëmundjes së 14 ditëve të para nga të ardhurat e kompanisë së tyre.

---