Shtatë gjëra që shtetasit jo-BE duhet t’i dinë rreth zhvendosjes në Zvicër

Zvicra ka rregulla strikte për të huajt që mund të jetojnë dhe të punojnë në vend dhe nën çfarë kushtesh. Shtetasit e vendeve të treta përballen me një sërë kufizimesh, por mund të lëvizin këtu në rrethana të caktuara, transmeton albinfo.ch.

Nëse jeni shtetas i Bashkimit Evropian ose i vendeve të EFTA-s (Norvegjia, Islanda dhe Lihtenshtajni), keni pothuajse një qasje të pakufizuar në tregun zviceran të punës dhe vendbanimin, si dhe një pritje më të shkurtër se shumica e shtetasve jo-BE / EFTA me leje C.

Ju gjithashtu keni të drejtë të ndryshoni vendin e punës dhe të lëvizni nga një kanton në tjetrin.

Të gjitha këto të drejta nuk u vijnë aq lehtë njerëzve jashtë BE-së/EFTA-s, duke përfshirë shtetasit e Mbretërisë së Bashkuar dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës, shkruan thelocal.

A mund të lëvizni akoma në Zvicër nëse jeni shtetas i këtyre vendeve?

Po, por kjo është ajo që duhet të dini:

Lejet u nënshtrohen kuotave

Çdo vit, Këshilli Federal lëshon një numër të caktuar lejesh (të quajtura gjithashtu “kuota”), duke lejuar shtetasit jo-BE/EFTA të punojnë në Zvicër gjatë vitit.

Kuotat për vitin 2024 janë të njëjta me ato të disa viteve të fundit: gjithsej 12,000.

Ato përbëhen nga leje B dhe L, në varësi të llojit të punësimit për të cilin të huajt individualë kanë të drejtë.

Nga numri i përgjithshëm, 3,500 leje janë caktuar posaçërisht për shtetasit e Mbretërisë së Bashkuar, të cilët kanë të drejtë për kuota të veçanta si pjesë e një marrëveshjeje kalimtare pas Brexit: 2,100 leje B dhe 1,400 L janë vetëm për ta.

8500 lejet e mbetura janë të destinuara për punëtorë të tjerë të vendeve të treta.

Atribuim i bazuar në nevojë

Si përcaktohet numri i kuotave çdo vit?

Kuotat e vendeve të treta vendosen nga çdo kanton, në varësi të nevojave të tij ekonomike.

Më pas qeveria federale përcakton numrin total të lejeve që do t’i vërë në dispozicion çdo kantoni.

Është e qartë se kantonet më “industriale” si Cyrihu, Gjeneva, Bazel dhe Vaud do të kenë nevojë për një kontigjent më të madh punëtorësh të huaj sesa kantonet rurale.

Jo të gjitha lejet e disponueshme u shpërndahen aplikantëve

Nga numri maksimal i lejeve të punës të vendosura për qytetarët e Mbretërisë së Bashkuar dhe shtetasit e tjerë jo-BE, vetëm një pjesë është dhënë.

Të dhënat e fundit nga Sekretariati Shtetëror për Migracionin (SEM) tregojnë se në vitin 2023 ka pasur një “mungesë” të kuotave – me fjalë të tjera, vetëm një pjesë e lejeve të disponueshme të vendeve të treta ishin lëshuar.

Nga gjithsej 12,000 leje, 7,480 u shpërndanë midis kantoneve për fuqinë punëtore të tyre jo-BE / EFTA – 848 (nga 3,500) u lëshuan për shtetasit e Mbretërisë së Bashkuar dhe 6,632 (nga 8,500) për njerëzit nga vende të tjera të treta.

Në fakt, “ky numër maksimal nuk ishte përdorur plotësisht që nga viti 2017”, tha zëdhënësi i SEM Samuel Wyss për The Local.

Një arsye, sipas Wyss, është se “pranimi i shtetasve të vendeve të treta varet nga nevojat e ekonomisë dhe punëdhënësve”.

Për më tepër, një numër i aplikantëve nuk i plotësojnë kriteret e përshtatshmërisë për leje – duke filluar nga kualifikimet profesionale të kandidatëve deri tek sa një kontribut i mjaftueshëm do të jepnin për “interesin e përgjithshëm ekonomik” të Zvicrës.

“Nëse një ose më shumë nga këto kërkesa nuk plotësohen, leja nuk do të jepet, edhe nëse ka ende kuota të disponueshme brenda numrave maksimalë vjetorë,” vuri në dukje Wyss.

Ekonomia zvicerane duhet të ketë vërtet nevojë për ju

Sipas SEM, “pranimi i shtetasve të shtetit të tretë në tregun zviceran të punës lejohet vetëm nëse është në interes të Zvicrës dhe ekonomisë zvicerane në tërësi”.

Për më tepër, ju duhet të jeni një specialist i kualifikuar ose profesionist i aftë në fushën tuaj. Kjo do të thotë që ju duhet të keni një diplomë nga një universitet ose një institucion i arsimit të lartë, si dhe një numër vitesh përvojë pune profesionale.

Askush tjetër nuk mund të gjendet për këtë punë

Edhe nëse i përmbushni këto kërkesa, nuk jeni ende të qartë.

Në hierarkinë e punësimit të Zvicrës, ju mund të punësoheni vetëm nëse punëdhënësi mund t’u provojë autoriteteve se nuk mund të gjendet asnjë kandidat i përshtatshëm zviceran ose BE / EFTA për të plotësuar pozicionin vakant.

Kjo tregohet nga një rast i fundit i SEM-it që refuzoi të japë leje për kuzhinierët nga India për të punuar në një restorant të ri indian që do të hapet në Cyrih: autoritetet thanë se personeli i përshtatshëm mund të gjendet në vend.

Ka disa përjashtime nga këto rregulla

“Në raste të caktuara, përjashtime të rregulluara ligjërisht nga kërkesat e pranimit janë të mundshme”, thotë SEM, duke renditur një numër përjashtimesh nga rregullat e tij të përgjithshme për shtetasit jo-BE / EFTA.

Ato përfshijnë:

• Transferime drejtuesish apo specialistësh brenda kompanive ndërkombëtare
• Praktika, trajnime dhe arsimim të mëtejshëm
• “Au pairs”
• Pjesëtarët e familjes

Dhe ka edhe përjashtime të tjera…

Nëse jeni një shtetas i një vendi të tretë, i cili është një shtetas i dyfishtë – për shembull, ju gjithashtu keni një pasaportë zvicerane ose një pasaportë të BE-së përveç asaj të një vendi të tretë, atëherë këto rregulla nuk vlejnë për ju.

Ju mund të punoni në Zvicër pa kufizime.

---