Shkrimtarja e njohur Fatou Diome viziton nëntë biblioteka ndërkulturore në Zvicër

Një ndër bibliotekat ndërkulturore, anëtare e INTERBIBLIO që Fatou Diome vizitoi, ishte edhe biblioteka ndërkulturore Zentrum5 në Bernë të cilën unë drejtoj. Unë munda ta shoqëroj Fatou Diome gati gjithë ditën që ajo ishte në Bernë

Me rastin e 25 vjetorit jubilar, INTERBIBLIO – Organizata e bibliotekave ndërkulturore në Zvicër, organizoi një turne me autoren e njohur senegalese-franceze Fatou Diome. Ajo vizitoi në Zvicër 9 biblioteka ndërkulturore frengjisht dhe gjermanishtfolëse, duke bëre intervista dhe biseda të hapura me të. Një ndër bibliotekat ndërkulturore, anëtare e INTERBIBLIO që Fatou Diome vizitoi, ishte edhe biblioteka ndërkulturore Zentrum5 në Bernë të cilën unë drejtoj. Unë munda ta shoqëroj Fatou Diome gati gjithë ditën që ajo ishte në Bernë.

Në rrugën e shkurtër nga stacioni i trenit për në hotel, takuam dy familje të cilët e njohën atë, folën dhe bënë fotografi së bashku.

Bisedat me të kanë qenë dy gjuhëshe, frëngjisht dhe me përkthim gjermanisht në Bernë, Neuhausen, Zürich dhe Basel duke lexuar fragmente nga libri i saj “Në Barkun e oqeanit” dhe nga tregimet “Kunigunde në Bibliotekë”. Në gjuhën gjermane janë përkthyer vetëm dy romane deri tani, në gjuhën shqipe akoma jo, shkruan albinfo.ch.

Fatou Diome ka lindur në vitin 1968 dhe fëmijërinë e ka kaluar në Niodior, një ishull i vogël në Senegal. Gjuha e saj e nënës është serer.

Ajo ishte vetëm 13 vjeç kur shkonte në shkollë fshehurazi për të mësuar frëngjishten.

22 vjeçare martohet me një francez dhe largohet nga vendlindja për të jetuar me bashkëshortin e saj në Francë ku ajo jeton edhe sot.

Ka studiuar në Strasbourg letërsi dhe punon aktualisht si studiuese letrare.

Prej vitit 2000 Fatou Diome shkruan dhe boton, romane dhe ese.

Romani “Në bark të oqeanit” i përkthyer në shumë gjuhë i dha asaj famë ndërkombëtare.

Së fundmi u botua eseja “Marianne Porte plainte” (2017), një debat mbi identitetin dhe një lutje për edukimin. Në të gjithë shkrimet e saj ajo vendos veten si personazh duke u përballur intensivisht me temat e migrimit dhe mërgimit, domethënien për migrantet dhe migrantët,si e$he)shoqërinë që i pret ata. Franca dhe Afrika si dhe marrëdhënia me këto dy vende janë korniza e tregimeve të saj. Këto tema ajo i diskuton hapur në publik me dëshirë, me humor dhe me shaka.

Këto janë tema tepër aktuale që preokupojnë edhe bibliotekat ndërkulturore si edhe komunitetin që i shërbejnë ato.

Titulli origjinal i librit “Në barkun e oqeanit”: Le ventre de l’Atlantique)

Ky roman është shumë autobiografik. Evropa nuk është parajsë as për migrantët nga Senegali. Në mes të ngjarjeve është Madicke dhe Salies (Selli, personazhi kryesor). Motra e madhe Salie ashtu si autorja është martuar me një ndihmës për zhvillimin e vendit dhe shkon në Francë. Madicke flet në telefon me Salien në mënyrë që ndeshjet e futbollit që shfaqen në televizor ti shohë edhe ajo. Pas cdo ndeshjeje ai flet me shumë pasion dhe hollësi për çdo detaj të lojës së futbollit dhe nëse në televizorin e vetëm ne Niodior nuk është transmetuar qartë ndeshja, duhet që Salie ti tregoj vëllait të vogël çdo lëvizje që ai ka humbur pa parë.

Salie do të jetë afër vëllait të vogël dhe ja plotëson këtë dëshirë dhe hobi që ka ai. I pasionuari Madicke ëndërron për një karrierë futbolli në Evropë. Por ëndrrat e tij në një ishull të vogël në mes të oqeanit pengohen diku: tek e vërteta. Salie e zhgënjyer i tregon atij të vërtetën mbi migrantët në Francë, që kur kthehen në atdhe marrin rolin e dikujt që ka pasur sukses duke mos treguar asgjë nga vuajtjet dhe vështirësitë. Ajo i tregon atij edhe për Moussan që ishte një talent i madh në futboll dhe që ja doli në fillim të kishte sukses në Francë, por më vonë bie në duart e njerëzve që shfrytëzojnë statusin e dobët të tij si migrant duke e keqpërdorur atë.

 

Dy pjesë të shkurtra të shkëputura nga romani “Në barkun e oqeanit”

 

…Ah atje njeriu jeton si pasha, më besoni. Njerëzit janë shumë të pasur, shumë të pasur, duhet të më besoni. Çdo çift ka një banesë luksoze me elektricitet dhe ujë të rrjedhshëm. Jo si tek ne, ku 4 gjenerata jetojnë nën të njëjtën çati. Të gjithë kanë një makinë me të cilën shkojnë në punë dhe çojnë fëmijët në shkollë….

 

…dhe para mund të fitojë njeriu me gjithçka, bile edhe kur mbledh mut qeni rrugëve, paguhesh për këtë nga administrata e Parisit. Unë mund t`ju tregoj gjithë natën, por vazhdimin duhet ta përfytyroni vetë. Gjithçka që ju ëndërroni është e mundur. Nëse njeriu kthehet i varfër prej andej, duhet të jetë budalla.

 

 

“Së pari vendasit” është romani me 6 histori gjithashtu autobiografike ku Fatou Diome tregon rrugën e saj nga shtëpia ne Senegal deri në Strasburgun francez duke kaluar nëpër shumë stacione. Në këtë mbijetesë ajo shpesh përfaqëson të gjithë migrantët e tjerë duke folur dhe menduar si ata.

 

Ky roman përshkruan politikën e ekstremistëve të djathtë të partisë franceze që përpiqet me të gjitha mjetet t’iu vështirësojë mundësinë për punë dhe ndihmë sociale, njerëzve që nuk kanë nënshtetësi franceze. Edhe në kohën e saj në Francë Fatou Diome e ndjen këtë diskriminim duke përshkruar me vërtetësi luftën e saj për mbijetesë.

Vepra e saj është pëlqyer nga kritika për humorin me thumba, figurat poetike dhe hapësirën në përshkrimet e pazbukuruara për të arritur qëllimin e saj.

 

Një pjesë e shkëputur nga “Së pari vendasit”

…unë e fshihja veten në heshtje, e lija zotërinë dhe madamën të qeshnin me mua, kur ai më therriste Kunigunde. Në botën e vështirë ku buka e përditshme nuk varet nga vetja, atëherë njeriu është gjithmonë si një kurvë. Marrëdhënia midis punëdhënësit dhe punëmarrësit nuk është një marrëdhënie njerëzore, por një marrëdhënie midis bukës dhe barkut…

 

Libra të tjerë të autores:«Marianne porte plainte», «Celles qui attendent», “La préférence nationale”, “Ketala”, “Impossible de grandir”, “Inassouvies nos vies”.

 

Interbiblio: ruan dhe promovon shkëmbimin e informacionit dhe përvojës midis anëtarëve të saj dhe përfaqëson shqetësimet e bibliotekave ndërkulturore në politikë dhe shoqëri.

 

Brikela Andrea – Drejtuese e bibliotekës ndërkulturore Zentrum5, Bernë.

 

---