Shkollat shqipe, me pak nxënës e me shumë probleme

Janë vetëm 151 nxënës në gjithë kantonin Vaud që do të mësojnë shqipen këtë vit shkollor, krahas mësimit të rregullt në shkollat zvicerane

Edhe këtë vit shkollor mësimi plotësues në gjuhën shqipe filloi me kohë në të gjitha shkollat ku mbahet ky mësim në Kantonin Vaud, por jo me numër të mjaftueshëm të nxënësve. Janë vetëm 151 nxënës që do të mësojnë shqipen këtë vit shkollor, krahas mësimit të rregullt në shkollat zvicerane.
Koordinator i LAPSH “Naim Frashëri” për kantonin Vaud, Isni Idrizi, thotë për albinfo.ch të mos jetë aspak i kënaqur me numrin e nxënësve që vijojnë mësimin plotësues në gjuhën shqipe.

“Nëse kemi parasysh numrin e fëmijëve shqiptarë të kësaj moshe që vijojnë mësimin në shkollën zvicerane, atëherë numri nxënësve të përfshirë në shkollën shqipe është tejet simbolik”, thotë mësuesi Isni Idrizi. Se si të rritet ky numër, apo si të ndërgjegjësohen prindërit që t’i dërgojnë fëmijët e tyre nëpër shkolla mbetet sfidë edhe për këtë vit për LAPSH-in.

Koordinatori kantonal i LAPSH-it  ka një justifikim për këtë. Së pari, sipas tij, mësimi në shkollën shqipe nuk është i obligueshëm, prandaj edhe flitet për ndërgjegjësimin e prindërve për t’i dërguar fëmijët e tyre në shkollë. Madje të obligueshëm nuk e bëjnë as autoritetet zvicerane dhe as autoritetet e shteteve të origjinës nga e kanë prejardhjen nxënësit shqiptarë.
“Të dyja palët, për arsye të ndryshme, e vlerësojnë lart rëndësinë e mësimit të gjuhës amtare, por në realitet nuk ndërmarrin asgjë që ky mësim të vijohet nga të gjithë fëmijët shqiptarë që jetojnë këtu në kantonin tonë apo edhe më gjerë në Zvicër”, thekson për albinfo.ch Isni Idrizi.

Edhe prindërit kanë një varg arsyetimesh pse fëmijët e tyre nuk e ndjekin mësimin plotësues në gjuhën shqipe. “Për mosvijim të mësimit në gjuhën shqipe një pjesë e prindërve arsyetohen me orarin e papërshtatshëm të mësimit (mësimi zhvillohet ditët e mërkura dhe të premte pas orarit të rregullt ose të shtunave paradite e pasdite). Disa të tjerë arsyetohen me aktivitetet e shumta jashtëshkollore që i kanë fëmijët e tyre. Ka të tillë që e thonë se edhe pagesa është arsye për mosvijimin e mësimit”, janë disa nga ankesat që vijnë në adresë të LAPSH-it. Por kjo e fundit nuk qëndron për mësuesin Idrizi, për arsye të pagesës simbolike që i bëhet këtij aktiviteti shkollor. Në Lozanë prindërit që pranojnë se nuk kanë mundësi të paguajnë, janë të liruar nga kjo pagesë.

Edhe inferioriteti kulturor i prindërve shkak për numrin e vogël të nxënësve

Ka prindër që mendojnë se mësimi i gjuhës amtare i pengon në suksesin e shkollës zvicerane. Edhe kjo, sipas koordinatorit të LAPSH-it për Kantonin Vaud, tani më është argumentuar botërisht se nuk është e vërtetë. Ai përmendi vetëm një rast konkret që ka të bëjë me nxënësit e ciklit të lartë në Lozanë: “Vetëm këtë vit janë regjistruar si studentë 3 ish-nxënës të saj në Universitetin e Lozanës. Dhe këta studentë kanë qenë nxënës të rregullt gjatë 9 vjetëve në Shkollën Shqipe”.
Por, më e keqja është se shumica e bashkatdhetarëve tanë as që çajnë kokën, e lëre më të arsyetohen pse fëmijët e tyre kurrë nuk kanë mësuar shqipen. Pse ndodh kështu?

“Sipas mendimit tim, kjo vjen nga inferioriteti kulturor që ndiejnë këta prindër ndaj kulturës vendëse. Gjuha shqipe, mos të them kultura jonë, për këta prindër nuk është e denjë për t’u mësuar. Apo nuk u nevojitet fëmijëve të tyre një gjuhë që nuk mund ta përdorin këtu në Zvicër apo gjetiu në vendet e tjera perëndimore. Disa edhe lavdërohen me mosnjohjen e gjuhës amtare, duke e paraqitur si shkallë të lartë të integrimit në shoqërinë vendëse. Në këtë aspekt negativ ndihmojnë mjaft edhe mësimdhënësit zviceranë që nuk e vlerësojnë njohjen e gjuhës amtare nga nxënësit tanë si një vlerë që kërkon respekt”, thekson Idirzi, duke mos e mohuar as fajin e LAPSH-it për mosvijimin e mësimit nga nxënësit shqiptarë.

“Por, le të dihet, se më duket ka mjaft të tillë që nuk e dinë apo të tjerë që bëhen se nuk e dinë, ky organizim është në baza vullnetare. Shumica e aktivistëve këtë punë e bëjnë falas ose me financime vetjake për çdo gjë që bëhet për mbarëvajtjen e mësimit plotësues. Pos një pagese simbolike të mësimdhënësve (ka të tillë që punojnë edhe falas), çdo gjë tjetër është me vetëkontribut financiar dhe kohë e marrë nga koha e lirë e aktivistëve të LAPSH-it. Shumica e aktivistëve tanë këtë punë e bëjnë me një sinqeritet të rrallë dhe asnjëherë nuk kërkojnë ndonjë shpërblim, çfarëdo lloji qoftë, për angazhimin e tyre”, tregon hallet e mësuesve koordinatori i LAPSH-it në Kantonin Vaud, Isni Idrizi. Shpërblimin e vetëm që ata e presin është me siguri rritja e numrit të nxënësve dhe kualiteti i mësimdhënies.
Me mundësitë që ka LAPSH-i mundohet edhe të organizojë seminare të ndryshme për rritjen e kualitetit të mësimdhënies.

Këtë vit është paraparë një seminar i tillë dyditor këtu në Lozanë, i cili do të mbahet më 15 e 16 nëntor 2014.
“Për të bërë të njohur Shkollën Shqipe para bashkatdhetarëve tanë çdo vit organizojmë manifestime shkollore në nivel kantonal, ku me qindra bashkatdhetarë janë dëshmitarë të punës që bëhet me nxënësit tanë. Kemi edhe ueb sitet e LAPSH-it (www.lapsh-lozan.com dhe www.lapsh-vd.com), prej ku të gjithë të interesuarit mund të marrin informatat e nevojshme si për shkollat, ashtu edhe për aktivitetet e ndryshme shkollore që organizohen nëpër shkollat tona”, tregon Idrizi për aktivitetet për të sensibilizuar prindërit që t’i dërgojnë fëmijët në shkollat shqipe. Nuk kanë munguar as edhe emisione të ndryshme, si të RTK ashtu edhe të RTSH, ku është shpalosur puna dhe aktiviteti i shkollave tona në gjuhën shqipe. As edhe njoftimi nëpërmjet afisheve nuk ka munguar.
Shkolla Shqipe nga Lozana çdo vit shpërndan nga 4000 afishe e fletëregjistrime nëpër të gjitha shkollat fillore zvicerane të Lozanës dhe komunave përreth.

Shkolla shqipe e Vaudit, pa asnjë ndihmë nga shtetet e prejardhjes, e as nga shteti mikpritës!

Por, sa kanë ndihmuar institucionet vendees, ashtu edhe ato të vendeve të prejardhjes që të zgjidhet problemi me përfshirjen e numrit sa më të madh të nxënësve shqiptarë në vijimin e mësimit në gjuhën amtare.
“Sa i përket mbështetjes së mësimit plotësues në gjuhët e origjinës kantoni i Vaud-it është i fundit në Zvicër. Përveç ndihmës në dhënien e lokaleve shkollore në disa komuna, në nivel kantonal s’ka asnjë ndihmë në këtë drejtim, edhe pse, sipas ligjit më të ri Harmos, institucionet kantonale duhet të ndihmojnë në aspektin organizativ mësimin plotësues të komuniteteve të ndryshme që veprojnë në kanton”, tregon Idrizi.

Ndërsa, sa u përket vendeve të origjinës (Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia) ndihma e tyre deri më tani ka qenë më tepër e nivelit të mbështetjes morale.
“Maqedonia ka dërguar mësimdhënës të gjuhës maqedonase në Iverdon, ndërsa për shqiptarët ata thonë se nuk ka interesim për mësimin e gjuhës shqipe?! Shqipëria ka ndihmuar vetëm një herë me disa libra me numër tejet të pamjaftueshëm për 100-vjetori e krijimit të shtetit shqiptar. Republika e Kosovës ka qenë dhe është më aktive në këtë drejtim: duke shpërndarë falas fletore tematike të krijuara enkas për mësimin plotësues në diasporë (2 herë), duke organizuar çdo vit seminare nëpër vendet të ndryshme të trojeve shqiptare ose duke organizuar ditët verore enkas për nxënësit e diasporës nëpër vendet e ndryshme të Kosovës, si dhe garën e diturisë për të njëjtit. Kemi marë informatë se është përgatitur edhe botimi i tretë i fletoreve tematike dhe pritet që ato të shpërndahen gjatë këtij viti shkollor”, tha Idrizi.

Ai shprehet skeptik sa i përket mbështetjes konkrete në organizimin e mësimit plotësues në mërgim. Asnjë nga këto shtete të origjinës, sipas tij, as që e kanë ndërmend, për një afat të shkurtë kohor të ndërmarrin diçka konkrete rreth institucionalizimit të tij.
Idrizi thotë se edhe për një kohë relativisht të gjatë duhet të llogaritet në një formë të organizimit të këtillë vullnetar, siç është rasti tani me LAPSH-in këtu në Zvicër.

Mësuesi Idrizi thotë se është e mirëseardhur çdo ndihmë e bashkatdhetarëve tanë në organizimin e shkollës shqipe, në përhapjen e informatës rreth ekzistencës së saj, në mbështetjen së paku morale në këtë aktivitet tejet të vështirë, por të një rëndësie të madhe për ruajtjen e identitetit të fëmijëve tanë.
“Por, me siguri, ndihma kryesore, e vërtetë dhe më e sinqertë qëndron në dërgimin e fëmijëve të tyre në shkollën shqipe”, përfundon në këtë bashkëbisedim me albinfo.ch Isni Idrizi, mësimdhënës dhe koordinator i LAPSH “Naim Frashëri” për kantonin Vaud.

Shqip, nga viti 1993

Mësimi plotësues në gjuhën shqipe në kantonin Vaud zhvillohet në kuadër të LAPSH “Naim Frashëri” në Zvicër që prej vitit 1993.
Në aspektin organizativ ka një koordinator në nivel të kantonit që koordinon punët me këshillat komunale dhe përfaqëson kantonin si para institucioneve zvicerane, ashtu edhe në nivel qendror të LAPSH-it.
Puna kryesore në këtë kanton zhvillohet në nivele komunale, ku edhe bëhet regjistrimi i nxënësve, organizimi i mësimit, pagesa e mësimdhënësve ose organizimi i aktiviteteve të tjera shkollore dhe jashtëshkollore. Për t’i kryer të gjitha këto punë organizative kujdesen këshillat komunale të LAPSH-it. Mësimi plotësues në kuadër të LAPSH-it zhvillohet në këto komuna të Kantonit Vaud: Lozanë e rrethinë, Moudon, Rolle, Morges, Nyon dhe Yverdon.
Në shumicën e rasteve mësimi që mbahet në shkollat shqipe është mësim me klasë të kombinuara (ose klasë të përziera).
Ndarja e nxënësve bëhet së paku nëpër cikle. Kemi tri cikle: cikli i ulët (klasa I – III), cikli i mesëm (klasa IV – VI) dhe cikli i lartë (klasa VII-IX).
Arsyeja pse mbahet mësim me klasë të kombinuara qëndron në numrin e vogël të nxënësve.

---