Sa persona janë të papunë në Zvicër

Në janar ishin 100 776 të papunë të regjistruar në KUV, pra 3 835 më shumë se në dhjetor, por në rënie me të njëjtën periudhë të një viti më parë

Papunësia po rritet sërish në Zvicër, megjithëse pak: në janar numri i të papunëve kaloi shifrën 100,000 për herë të parë që nga prilli i vitit të kaluar dhe shkalla e papunësisë ra në 2.2%, gjithashtu në këtë rast më e larta për nëntë muaj. Sipas të dhënave të publikuara nga Sekretariati Shtetëror për Ekonominë (Seco), numri i të papunëve të regjistruar në zyrat rajonale të punës (URC) është rritur në 100,776, pra 3,835 më shumë se në dhjetor, por 21,492 më pak se janari 2022, e totalit të të punësuarve u rrit lehtë krahasuar me 2.1% në dhjetor, në rënie nga 2.7% dymbëdhjetë muaj më parë.

Për krahasim, në momentin më kritik të pandemisë (janar 2021), u regjistruan 170,000 të papunë, me një normë prej 3.7%. Megjithatë, aksionet e regjistruara nga Seco janë tradicionalisht të ulëta: në 20 vjetët e fundit vlera më e lartë mujore ishte 4.3%, e cila daton në janar 2004, më e ulëta është 1.9% e vërejtur në 2022 në shtator dhe tetor, shkruajnë mediat zvicerane, përcjell albinfo.ch.

Duhet theksuar gjithashtu se shifrat e papunësisë – të cilat shpesh shkaktojnë debate të ndezura, veçanërisht në Ticino – nuk marrin parasysh ata që kanë shteruar të drejtën e tyre për të marrë përfitime dhe që, për shembull, jetojnë me kursime ose përfitojnë nga ndihma. Treguesit bazohen gjithashtu në personat e regjistruar realisht në URC: përkufizimi i të papunëve është për këtë arsye i ndryshëm nga ai i Zyrës Ndërkombëtare të Punës (ILO), e cila vepron përmes anketave.

Në Ticino në janar 2023 shkalla e papunësisë qëndroi në 3,0% (+0,2 pikë krahasuar me dhjetorin, -0,3 me bazë vjetore), në Grisons në 1,2% (+0,1 dhe -0,2). Kantonet frëngjishtfolëse mbeten më të goditurat nga papunësia, edhe pse të gjitha mbeten shumë nën pragun psikologjik prej 4%. Me një normë prej 3.8% rekordi negativ i takon Gjenevës, e ndjekur nga Jura (3.6%) dhe Vaud (3.5%); mbi 3% është edhe Bazeli (3.1%). Me një normë prej 0.6%, Appenzell Innerrhoden dhe Obwalden janë kantonet me më pak papunësi. Motori ekonomik i vendit, Cyrihu, është në 1.8%, pak më pak se mesatarja kombëtare. Ticino është në vendin e pestë ndër më të prekurit nga problemi, ndërsa Graubünden është në vendin e gjashtë në renditjen e më pak të prekurve.

Duke u rikthyer në kontekstin kombëtar, të dhënat e publikuara nga Seco tregojnë gjithashtu se numri i të rinjve të papunë (15-24 vjeç) është rritur me 266 njësi krahasuar me dhjetorin në 9039 gjithsej, pra 1361 persona më pak se një vit më parë. Norma për këtë grupmoshë rezultoi në 2.0%, e qëndrueshme gjatë muajit dhe në rënie me 0.3 pikë gjatë vitit. Punëtorët mbi 50 janë në 2.1% (të qëndrueshëm dhe -0.6). Të papunët afatgjatë (d.m.th. të regjistruar në URC për më shumë se një vit) ishin 13,603, 3,7% më pak se në dhjetor dhe 53,2% më pak se dymbëdhjetë muaj më parë: për të qenë të saktë, ata ishin 108 të rinj, 6007 të moshës 25-49 vjeç dhe 7393 mbi 50.

Duke lexuar të dhënat në bazë të kombësisë, zviceranët kanë një shkallë të papunësisë prej 1.5% (+0.1 në muaj, -0.3 në vit), të huajt 4.1% (+0.2 dhe – 0.7). Sipas vendit të origjinës, normat janë më të larta për bullgarët (8.3%), afrikanët (7.8%) dhe rumunët (7.0%). BE është në 3.6%. Sa i përket vendeve kryesore fqinje, Franca është me 4.2%, Italia me 3.8% dhe Gjermania me 2.2%.

---