Rritja e çmimeve në Zvicër: Ku do të shkojnë më shumë paratë tuaja më 2023

Zvicra është e shtrenjtë në çdo kohë, por vitin e ardhshëm premton të zgjasë edhe më shumë buxhetet e familjeve, duke ju bërë të gërmoni më thellë në xhepin tuaj për të paguar për mallrat dhe shërbimet thelbësore - ja cilat çmime ka të ngjarë të rriten më shumë

Nëse jeni mësuar të përpunoni buxhetin tuaj të familjes në një mënyrë të caktuar, duke ndarë një shumë të caktuar çdo muaj për çdo shpenzim, ju do të keni një ‘tronditje’.

Ju ndoshta e keni vënë re tashmë se shpenzoni më shumë para për ushqim dhe mallra të tjera të zakonshme shtëpiake sesa keni bërë më parë. Por kjo është vetëm një shije paraprake e asaj që pret në vitin 2023, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Ja ku do të shkojnë pjesa më e madhe e parave tuaja vitin e ardhshëm:

Elektricitet

Në varësi të vendit ku jetoni, faturat tuaja mund të rriten deri në gati 50 për qind. Për shembull, në pjesë të Vaud, “shumica dërrmuese e familjeve tona do të paguajnë 49 për qind më shumë se aktualisht”, sipas furnizuesit lokal të energjisë elektrike. Rritje të konsiderueshme – midis 42 dhe 46 për qind – do të godasin gjithashtu banorët e Bazelit, si dhe ata që jetojnë në Zug (39 për qind).

Në pjesë të tjera të vendit, rritjet do të jenë më të ulëta, por ende domethënëse – rreth 22 për qind në Gjenevë dhe 26 për qind në Cyrih dhe Lozanë.

Sa më shumë do të përfundoni të paguani në krahasim me shpenzimet tuaja aktuale do të varet jo vetëm nga vendbanimi juaj, por edhe nga sasia e energjisë elektrike që përdorni – nëse do të përpiqeni të reduktoni konsumin tuaj siç rekomandohet nga qeveria, apo do të vazhdoni të jetoni ashtu siç keni bërë përpara se të godiste kriza energjetike, përcjell tutje albinfo.ch.

Energjia në përgjithësi ka shënuar rritjen më të lartë nga të gjitha mallrat e konsumit: 28 për qind.

Brenda kësaj kategorie, nafta u rrit me 86 përqind, gazi u rrit me 58 përqind, benzina me 28 përqind dhe druri me 26 për qind.

Pas katër viteve të primeve relativisht të qëndrueshme, normat e sigurimit bazë të detyrueshëm shëndetësor të Zvicrës (KVG / LaMal) do të rriten mesatarisht me 6.6 për qind në vitin 2023.

Megjithatë, shumë njerëz do të paguajnë më shumë se kaq – përsëri, në varësi të vendit ku jetojnë.

Primet më të larta, mbi mesataren kombëtare do të kenë Neuchâtel (+9.5 për qind), Appenzell Innerrhoden (9.3 për qind) dhe Ticino (9.2 për qind).

Banorët e Cyrihut do të shohin që primet e tyre të rriten me 7 për qind.

Në Vaud dhe Valais, normat do të lëvizin pak më poshtë mesatares kombëtare, në 6.1 përqind dhe në Bernë me 6.4 përqind. Gjeneva dhe Bazeli, nga ana tjetër, do të shohin që primet e tyre të rriten me një 4.2 dhe 3.6 për qind relativisht të ulët, respektivisht.

Ushqimi

Ndërsa është pothuajse e sigurt që do të shpenzoni më shumë në një dyqan ushqimor, shuma e saktë është e vështirë të parashikohet pasi çmimet luhaten bazuar në një sërë faktorësh, përveç inflacionit dhe ofertës.

Në përgjithësi, deri tani çmimi i makaronave është rritur me 13 për qind, vaji i gatimit me 11 për qind dhe gjalpi dhe kafeja me 10 për qind.

Më pas janë peshqit (9 për qind); shpendë, qumësht dhe kos (5 për qind); bukë dhe vezë (4 për qind); dhe viçi (3 për qind).

Tek produktet joushqimore, çmimi i pastës së dhëmbëve dhe produkteve të tjera të higjienës dentare u rrit me 12 për qind, ndërsa veshjet dhe këpucët me 4 për qind, përcjell tutje albinfo.ch.

Ngrohje

Banorët e apartamenteve do të shohin që kostot e tyre të ngrohjes të rriten mesatarisht me 100 franga në muaj, veçanërisht në ndërtesat që ngrohen me naftë ose gaz, ose ato që janë të izoluara keq.

Jo të gjitha familjet zvicerane varen nga gazi për ngrohje dhe një mungesë e mundshme e gazit do të godiste më rëndë në qytetet me përqindje të madhe të shtëpive të ngrohura me gaz.

Për shembull, në Solothurn, 65 përqind e ndërtesave të banimit varen nga gazi për ngrohje. Ky raport është 60 për qind në Biel, 55 për qind në Lucern, 51 për qind në Cyrih, 47 për qind në Bernë, 46.2 për qind në Gjenevë dhe 43 për qind në Bazel.

Megjithatë, kjo rritje do të prekë disa qiramarrës më shumë se të tjerët, në varësi të llojit të marrëveshjeve të qirasë që ata kanë.

Kjo për shkak se ekzistojnë dy lloje kontratash: ato të bazuara në tarifa fikse për shërbimet komunale, përfshirë ngrohjen, dhe ato – ato më të zakonshmet – ku qiramarrësi është përgjegjës për tarifat ndihmëse (Nebenkosten në gjermanisht, frais accessoires në gjermanisht, costi aggiuntivi në italisht ) që përfshijnë edhe ngrohjen.

Në rastin e parë, kur paguani një tarifë fikse për shërbimet tuaja ndihmëse, shuma vjetore fiksohet në kontratën tuaj të qirasë. Zakonisht, norma e sheshtë është e ngjashme me kostot aktuale të bëra, bazuar në çmimet e tre viteve të fundit.

Megjithatë, vitin e ardhshëm, kjo llogaritje nuk do të jetë më e vërtetë as për pronarët e as për qiramarrësit dhe ka të ngjarë të duhet të rillogaritet për të pasqyruar krizën aktuale të energjisë.

Në rastin e fundit, vetë qiramarrësit janë përgjegjës për pagimin e kostove ndihmëse – ose te qiradhënësi ose drejtpërdrejt te kompania e shërbimeve, në varësi të kushteve të marrëveshjes së tyre të qirasë.

“Duhet të jeni të kujdesshëm dhe t’i lini mënjanë këto para, në mënyrë që të mos gjendeni në një situatë të vështirë financiare kur të vijë fatura”, tha Carlo Sommaruga, president i Shoqatës së Qiramarrësve Zviceran.

---