Lajme

Reformat pensionale në Zvicër, çka ndryshon tani

Reformat kryesore përfshijnë uljen e normave të pensionit nga 6.8% në 6% dhe pagesat e rritjes kalimtare, por vetëm për ata me pensione modeste

E diel, 19 Mars 2023 - 11:00 albinfo.ch

(KEYSTONE/Christof Schuerpf)

Reforma e shumëdiskutuar e pensioneve të Zvicrës u pranua nga Parlamenti këtë javë pas një sërë ndryshimesh, raportoi Parlament.ch.

Ashtu si pensionet shtetërore të Zvicrës, pensionet e detyrueshme të punës janë nën tendosje, pasi popullsia plaket dhe njerëzit jetojnë më gjatë. Këtë javë, Parlamenti i Zvicrës votoi 113 kundrejt 69 në favor të një pakete reformash.

Reformat kryesore përfshijnë uljen e normave të pensionit nga 6.8% në 6% dhe pagesat e rritjes kalimtare, por vetëm për ata me pensione modeste. Anuitetet janë pagesa të vazhdueshme të bëra derisa mbajtësi të vdesë. Dikush me 100,000 CHF kursime do të merrte 500 CHF në muaj për pjesën tjetër të jetës së tij me një normë pensioni të vendosur në 6%, përcjell albinfo.ch.

Zhvendosja e normës së anuitetit nga 6.8% në 6.0% do të reduktojë të ardhurat nga anuiteti me 12%. Gjatë një periudhe tranzicioni prej 15 vjetësh, ata që arrijnë moshën e daljes në pension gjatë 5 viteve të para me kursime pensioni të lidhura me punën prej 215,100 CHF ose më pak, do të marrin një shtesë prej 200 CHF në muaj për 5 vjet. Për 5 vitet pas pagesës shtesë do të jetë 150 CHF në muaj dhe më pas 100 CHF për ata që dalin në pension 5 vjet pas kësaj. Ata me pensione midis 215,100 CHF dhe 430,200 CHF do të marrin një shtesë të reduktuar dhe ata me më shumë se 430,200 CHF nuk do të marrin asgjë. Me 6% dikush me 430200 CHF të kursyera mund të presë 2151 CHF në muaj, përcjell tutje albinfo.ch.

Kompensimi kalimtar do të rishpërndajë në mënyrë efektive pasurinë nga ata me më shumë tek ata me më pak. Planet e mëparshme parashikonin kompensimin e të gjithëve të një moshe të caktuar, pavarësisht kursimeve. Por kjo u hodh në draftin përfundimtar.

Një tjetër ndryshim i rënë dakord ishte niveli i pagave në të cilin kërkohen pensionet e punës. Kjo do të bjerë nga 22,050 CHF në 19,845 CHF, duke u siguruar 100,000 njerëzve të tjerë kursime nga pensionet e punës.

Përveç kësaj, përqindjet minimale të kursimeve do të ndryshojnë. Aktualisht këto rriten me çdo 10 vjeç. Kjo penalizon punëtorët e moshuar duke i bërë më të shtrenjtë. Këto do të ndryshohen në dy grupe: 9% deri në 44 vjeç dhe 14% pas. Më parë ata u rritën në moshën 55-vjeçare, duke e bërë të vështirë gjetjen e punës për ata në pikën ku diskriminimi i moshës shpesh fillon në Zvicër.

Përtej periudhës së tranzicionit 15-vjeçar, pensionistët do të duhet të përballojnë një pagesë vjetore prej 6%. Kjo do të thotë të shpresosh për kthime të përmirësuara të investimeve ose të kursesh më shumë për më gjatë. Me rritjen e jetëgjatësisë së shëndetshme, puna më e gjatë po bëhet më e mundur. Midis 2007 dhe 2017, jetëgjatësia e shëndetshme u rrit me 2 vjet në Zvicër. Për burrat u rrit në 79 dhe për gratë në gati 80. Puna për disa vite shtesë, të paktën me kohë të pjesshme, tashmë është e mundur për shumicën. Aktualisht është e mundur të vazhdohet të paguhet në pensionet e punës zvicerane deri në moshën 70 vjeç. Një kursim shtesë prej 5 vitesh pensioni mund të bëjë një ndryshim të konsiderueshëm në pagesat mujore të pensionit.

Si gjithë legjislacioni në Zvicër, me mbledhjen e 50,000 nënshkrimeve, ky mund të kundërshtohet në një referendum. Disa në të majtë kanë bërë thirrje tashmë për një votim për të parandaluar hyrjen në fuqi të reformës së pensioneve të kësaj jave vitin e ardhshëm. Disa nga ata që bëjnë thirrje për votim do të dëshironin të shihnin më shumë pensione bujare të rritura për rritjen e kostove të jetesës. Por pa kthime më të larta të investimeve dhe pension të mëvonshëm, një masë jopopullore, do të jetë e vështirë të mblidhen numrat, përcjell tutje albinfo.ch.

Ndërsa popullsia plaket dhe fuqia punëtore zvogëlohet, pavarësisht nga produktiviteti i ardhshëm që rrit përparimet në teknologji ose imigracionin e konsiderueshëm, do të ketë më shumë pensionistë të mbështetur nga më pak punëtorë. Me më pak hyrje, do të duhet të ketë më pak dalje. Një fuqi punëtore në tkurrje rrezikon gjithashtu të ushtrojë presion mbi pagat dhe nga ana tjetër inflacionin, ndërsa kompanitë konkurrojnë për një grup punëtorësh në tkurrje, duke shtrirë edhe më tej pagesat fikse të pensionit. Mënyra më e dukshme për të zbutur këto forca është pensionimi i mëvonshëm. Por pakkush dëshiron ta dëgjojë këtë. Një plan për të zgjatur moshën e pensionit në 66 (nga 65) dhe më pas për ta lidhur atë me jetëgjatësinë (për të kufizuar vitet e pensionit në 20% të jetës) u refuzua kategorikisht këtë javë nga 30 kundrejt 11 në dhomën e sipërme të Zvicrës.