Pse Parlamenti Evropian lëviz midis Strasburgut dhe Brukselit?

Përpara zgjedhjeve evropiane në qershor, kthehet në vëmendje pyetja pse eurodeputetët dhe stafi i tyre kalojnë disa herë në vit midis Brukselit dhe Strasburgut dhe pse qyteti francez u zgjodh si vend i BE-së.

Brukseli përgjithësisht konsiderohet si ‘kryeqyteti’ i Bashkimit Evropian, pasi është shtëpia e Komisionit Evropian, Këshillit të Bashkimit Evropian dhe Këshillit Evropian – dhe është vendi, ku anëtarët e Parlamentit Evropian (PE) kryejnë përgjithësisht punën e tyre.

Por, 12 herë në vit, eurodeputetët dhe shoqëruesit e tyre zbresin masivisht rreth 450 km larg në cepin verilindor të Francës, për sesione plenare katërditore në qytetin e Strasburgut. Zyrat administrative të Parlamentit, ndërkohë, janë me seli në Luksemburg, transmeton albinfo.ch.

Dy trena ekspres janë marrë me qira për të transportuar zyrtarë midis Brukselit dhe Strasburgut dhe disa mijëra kuti plot me dokumente duhet të transportohen nga një agjenci korrierësh. Disa eurodeputetë fluturojnë ose bëjnë rregullime të tjera udhëtimi, shkruan thelocal.

Shpenzimet e udhëtimit

Raportohet se kostoja e transportit të qindra eurodeputetëve dhe stafit të tyre ndërmjet dy qyteteve i kushton BE-së është të paktën 114 milionë euro në vit. Kjo shifër, në fakt, vjen nga një raport i Gjykatës Evropiane të Auditorëve të vitit 2014, i prodhuar me kërkesë të Parlamentit Evropian. Shifrat dolën në dritë pasi një gabim sinjalizues devijoi një tren që transportonte politikanë në Disneyland Paris në tetor 2023, duke shkaktuar shaka fatkeqe të Mickey Mouse.

Sidoqoftë, është e sigurt të supozohet se kostoja është rritur disi që atëherë. Edhe disa vlerësime të mëparshme cituan shifra më të larta.

Pra, pse eurodeputetët bëjnë diçka që duket, në pamje të parë, si një humbje kohe e shtrenjtë?

Është një pyetje që disa eurodeputetë do të donin t’i përgjigjen. Raporti i vitit 2014, i cituar shpesh, u nxit nga një përpjekje për të parandaluar lëvizjen mujore, ditët e humbura të punës, shpenzimet shtesë të hotelit dhe ndikimin mjedisor. Rreth 100 persona me kohë të plotë kërkohen për të mirëmbajtur ndërtesën në Strasburg, edhe kur ajo është e zbrazët nga politikanë dhe ndërtesa është e hapur për publikun gjatë gjithë vitit.

Në vitin 2015 eurodeputetët votuan në favor të ndryshimit të rregullave për t’i lejuar ata të vendosin se ku do të ulen, me 483 vota kundër 141 – një shumicë e konsiderueshme.

Pesë vjet më vonë, eurodeputetët votuan përsëri në favor të kërkesës së vendeve të BE-së që të bien dakord për një vend të vetëm për Parlamentin Evropian – por ata nuk treguan nëse ai duhet të ishte në Bruksel apo në Strasburg.

Dhe, në vitin 2022, në kulmin e krizës energjetike, një eurodeputet gjerman i gjelbër sugjeroi që BE-ja të anulonte parlamentin mujor udhëtues midis dy qyteteve për arsye financiare dhe mjedisore. Daniel Freund i tha të përditshmes gjermane Bild se Parlamenti i BE-së nuk duhet të mblidhet më në Strasburg “derisa të përfundojë kriza energjetike”.

Traktatet

Pra, pse nuk ka ndodhur asnjë nga këto? Pse po shpërfillet vullneti i dukshëm i eurodeputetëve dhe pse udhëtimi mujor vazhdon ende?

Çdo përpjekje për të ndryshuar strukturën ekzistuese vjen kundër një çështjeje të pazgjidhshme: një Traktat që themeloi BE-në si një bashkim politik në radhë të parë. Sipas kushteve të tij, selia dhe vendi zyrtar i Parlamentit Evropian për shumicën e seancave plenare u bë zyrtarisht Strasburgu; Komitetet do të kishin takimet e tyre në Bruksel; dhe Sekretariati i Parlamentit do të kishte selinë zyrtare në Luksemburg.

Dhe nuk është i vetmi traktat që i referohet vendndodhjes së parlamenteve. Që do të thotë se ndryshimi i rregullave do të nënkuptonte ndryshimin e disa traktateve – një ndërmarrje shumë komplekse.

Francezët

Zhvendosja e selisë së parlamentit përgjithmonë në Bruksel do të kërkonte mbështetje unanime nga të 27 anëtarët e BE-së dhe sigurisht do të bllokohej nga Franca, e cila mbron prestigjin dhe përfitimet financiare që vijnë nga organizimi i sesioneve. Në të njëjtën mënyrë, Belgjika nuk ka gjasa të pranojë që Brukseli të bjerë nga harta kyçe e vendeve të BE-së.

Franca ka refuzuar prej kohësh të lejojë që Strasburgut t’i hiqet statusi i tij si “kryeqytet evropian”. Në vitin 2015, presidenti i atëhershëm François Hollande tha: “Asnjëherë Franca nuk do të autorizojë asnjë modifikim të çfarëdo lloji të strukturës aktuale”.

Ka edhe arsye të gjata historike, pse Strasburgu, i cili gjithashtu pret një numër institucionesh të rëndësishme të BE-së, si dhe Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut, u zgjodh si selia e Parlamentit Evropian.

Strasburgu – në rajonin e diskutueshëm të Alsas, i cili ndryshoi “duart” në mënyrë të përsëritur midis Francës dhe Gjermanisë në shekujt 19 dhe 20 – konsiderohet si një simbol i pajtimit midis “bishave” të mëdha të BE-së, Francës dhe Gjermanisë.

Pra statusi i saj është të paktën pjesërisht simbolik. Sot, kjo simbolikë mund të jetë në rënie. Por, siç ka treguar tashmë historia, ndryshimi i status quo-së nuk është i thjeshtë.

---