Pesë rregulla befasuese të shtetësisë austriake që duhet t’i dini

Marrja – dhe ndonjëherë edhe mbajtja – e nënshtetësisë austriake nuk është gjithmonë aq e lehtë për t’u kuptuar. Këtu janë pesë fakte interesante që mund të mos i dini ende për t’u bërë austriak.

Nëse je i huaj që jeton në Austri dhe kërkon që një ditë të marrësh nënshtetësinë, mund të kesh bërë disa detyra shtëpie në lidhje me të gjitha ligjet e shtetësisë – duke filluar nga kërkesat e qëndrimit dhe gjuhës deri tek kostot e aplikimit.

Por edhe nëse jeni të aftë për atë që duhet për t’u bërë austriak, mund të habiteni nëse mësoni për disa nga rregullat, rregulloret dhe përjashtimet në ligjin e shtetësisë austriake – një nga legjislacionet më komplekse dhe kufizuese të kombësisë në Evropë, transmeton albinfo.at.

Lindja në Austri nuk jep shtetësi – por mund të ndihmojë në disa raste

Ligji për shtetësinë austriake në përgjithësi funksionon sipas parimit të jus sanguinis – ose linjës së gjakut – në vend të jus soli, i cili jep shtetësinë duke lindur në një vend. Kështu, shtetësia austriake zakonisht fitohet nëpërmjet lindjes ose natyralizimit.

Por lindja në Austri mund të luajë rol në disa raste.

Para së gjithash, nëse dikush nuk është austriak, por ka lindur në Austri, kërkesa e tij e qëndrimit përpara se të jetë në gjendje të aplikojë për shtetësi është përgjysmuar. Kjo do të thotë se ndërsa shumica e të huajve duhet të kenë qenë rezidentë të ligjshëm në Austri për dhjetë vjet përpara se të kenë të drejtë të aplikojnë për shtetësi, të huajt e lindur në Austri mund të aplikojnë pas pesë vjet qëndrimi të ligjshëm.

Më pas, personat pa shtetësi që kanë lindur në Austri mund të aplikojnë për t’u bërë austriakë ndërmjet moshës 18 dhe 21 vjeç, me kusht që të kenë jetuar në Austri për të paktën dhjetë vjet, pesë prej të cilave duhet të jenë në vitet e menjëhershme para aplikimit.

Së fundi, foshnjat e reja (foshnjat e braktisura ku nuk mund të gjurmohen prejardhja) që janë gjashtë muajsh ose më të vegjël në Austri supozohet se janë shtetas austriakë, shkruan thelocal.

Ju nuk keni nevojë të flisni gjermanisht për t’u bërë austriak (në disa raste)

Si rregull, kërkohet një nivel mesatar i gjermanishtes (ose B1 në Kuadrin Evropian të Gjuhëve) për t’u bërë një shtetas austriak i natyralizuar. Por nëse tashmë keni një prind austriak, ju kualifikoheni automatikisht për një pasaportë austriake, edhe nëse ju vetë nuk flisni asnjë fjalë gjermanisht dhe nuk keni shkelur kurrë në Austri.

Edhe pse Austria e kufizon shumë shtetësinë e dyfishtë në shumicën e rasteve, ata që kanë lindur nga një shtetas austriak dhe prind i huaj mund të mbajnë automatikisht dy ose më shumë pasaporta nëse shteti tjetër e lejon këtë.

Një rast tjetër ku dikush mund të bëhet austriak pa qenë në Austri ose pa folur gjermanisht, përfshin ata që janë pasardhës të njerëzve të cilëve u është hequr shtetësia austriake nën sundimin nazist.

Shtetësia austriake mund t’u rikthehet atyre që e kanë humbur atë (në disa raste)

Që nga 1 shtatori 2020, ata që u persekutuan nën nacionalsocializmin dhe u larguan nga Austria para 15 majit 1955, mund të aplikojnë për t’u rikthyer shtetësinë e tyre – duke ruajtur çdo shtetësi tjetër që mund të kenë. Ky rregull vlen edhe për pasardhësit e tyre dhe është një nga rastet e pakta sipas ligjit austriak ku lejohet shtetësia e dyfishtë.

Kjo dispozitë zbatohet për hebrenjtë austriakë, njerëzit që ishin pa shtetësi dhe njerëzit që ishin shtetas të shteteve pasardhëse të Perandorisë së vjetër Austro-Hungareze, të cilët banonin në Austri në kohën e nazistëve. Ndërsa ata që aplikojnë për të rivendosur shtetësinë e tyre austriake sipas kësaj dispozite shpesh mund të jenë hebrenj – ose kanë pasur paraardhës hebrenj – mund të aplikojnë edhe të tjerë që u persekutuan nën nazistët.

Ata mund të jenë vënë në shënjestër për arsye të tjera, duke përfshirë ato politike, siç është mbështetja e tyre për demokracinë në Austri.

Personat që mund të aplikojnë gjithashtu për t’u rikthyer nënshtetësinë austriake përfshijnë ish-shtetas austriakë – për sa kohë që atyre nuk u është hequr ose hequr dorë në mënyrë eksplicite. Privimi zakonisht ndodh vetëm nëse rezulton se qytetari ka marrë pjesë në akte terroriste.

Një ish-shtetas austriak mund të riaplikojë për sa kohë që ka pasur shtetësi për të paktën dhjetë vjet përpara se ta humbasë atë, pasi ka qëndruar ligjërisht në Austri për të paktën një vit.

Fëmijët që humbën shtetësinë austriake, por nuk u privuan nëse ajo zakonisht mund të riaplikojnë për t’u bërë sërish austriakë nëse e bëjnë atë ndërmjet moshës 18 dhe 20 vjeç.

Martesa ka rëndësi (gjithsesi për baballarët)

Nëse një fëmijë lind nga një nënë austriake, fëmija është shtetas austriak. Ndalesa e plotë.

Është pak më e ndërlikuar nëse fëmijët lindin nga një baba austriak dhe nëna nuk është austriake.

Në rastet kur një baba austriak dhe një nënë jo austriake janë të martuar, fëmija konsiderohet automatikisht austriak.

Nëse një fëmijë ka një baba austriak dhe një nënë jo austriake dhe këta prindër nuk janë të martuar, çifti duhet të kalojë një rreth shtesë për t’u siguruar që fëmijët kanë të drejtën e nënshtetësisë austriake. Babai austriak do të duhet të pranojë se ai është prindi i fëmijës brenda tetë javësh nga lindja.

Përndryshe, një gjykatë mund të përcaktojë atësinë. Nëse vendimi i gjykatës vjen më shumë se tetë javë pas lindjes, fëmija mund të aplikojë për shtetësinë austriake sipas një procedure të thjeshtuar.

Ju mund të shkurtoni kohën e pritjes dhjetëvjeçare në disa raste

Ndërsa dhjetë vitet e nevojshme të qëndrimit në Austri përpara se të mund të aplikoni për shtetësi janë të gjata sipas standardeve evropiane, ju mund ta shkurtoni atë në raste të caktuara.

Siç u përmend më parë, personat që kanë humbur shtetësinë austriake të mbajtur më parë mund të aplikojnë përsëri pas një viti qëndrimi në Austri, ndërsa jo-austriakët e lindur në Austri mund të aplikojnë pas pesë vjetësh.

Nëse jeni i martuar me një austriak, mund të bëheni austriak pas gjashtë vjetësh qëndrimi të ligjshëm në Austri – me kusht që martesa juaj të ketë zgjatur të paktën pesë vjet.

Shtetas të tjerë të BE-së ose ZEE-së mund të aplikojnë gjithashtu për t’u bërë austriakë pas gjashtë vitesh qëndrimi.

Por, çka nëse nuk jeni ish-shtetas austriak, shtetas i BE/ZEE ose i martuar me një austriak? Ju ende mund ta shkurtoni kohën e pritjes në gjashtë vjet nëse mund të kaloni një test të gjuhës gjermane B2, ose të provoni një integrim thelbësor në jetën publike austriake. Duke qenë se gjermanishtja B2 është vetëm një nivel mbi atë që ju nevojitet për qëndrim të përhershëm ose shtetësi me pritje normale prej dhjetë vjetësh, mund të jetë një opsion tërheqës për ata që dëshirojnë të shkojnë pak më tej me mësimin e gjermanishtes.

---