Pas “rastit shqiptar” kërkohet ndalimi i gjuhëve të huaja në shkollat e gjithë kantonit

Tre deputetë Kantonalë të Aargau-t (nga SVP) kërkojnë ndalimin e gjuhëve të huaja në oborret e shkollave, si në Reinach-Leimbach

Deri tani, një urdhëresë për të folur vetëm në gjuhën gjermane në oborret e shkollave në Kantonin Aargau, ekziston vetëm në Reinach-Leimbach, transmeton albinfo.ch.

Por, nëse deputetet kantonale nga SVP: Tonja Burri, Maya Meier dhe Miro Barp fitojnë me mocionin e tyre, ky detyrim  do të duhet të zbatohet në të gjitha oborret e shkollave në gjithë kantonin Aargau.

Në shkollat ​​e Aargaut, më shumë se një e treta e fëmijëve flasin një gjuhë të huaj, sipas një studimi nga AZ që mori shumë vëmendje disa javë më parë, shkruan zofingertagblatt.ch. Shpërndarja është e ndryshme: në vitin e fundit shkollor në Spreitenbach, 984 nga 1154 fëmijë flisnin një gjuhë të huaj (85 përqind), në komunat rurale ndonjëherë nuk kishte fare.

Shkaktar, fëmija zviceran që kishte mësuar shqipen nga bashkënxënësit e tij

Ky zhvillim nuk është i ri. Sipas kryetares së Shoqatës së Mësimdhënësve, Kathrin Scholl, në shkollat ​​e Aargaut prej vitesh vjen duke u rritur numri i fëmijëve që nuk e kanë gjermanishte gjuhë amtare. Shkollat kanë arritur mund ta përballonin këtë, thotë ajo – në fakt, ato ndonjëherë përdorin zgjidhje të veçanta. Nëntorin e kaluar, për shembull, shkolla Reinach-Leimbach nxori një urdhresë për përdorimin vetëm të gjermanishtes në këndin e lojërave ose oborrin e shkollës.

Që atëherë, zyrtarisht vetëm gjermanishtja standarde ose dialekti zviceran i saj mund të flitet në të gjithë ambientet e shkollës. Gjuha kishte qenë një problem në shkollë për një kohë të gjatë dhe shkas për rregulloren e re ishte rasti kur një nxënës zviceran i kopshtit kishte mësuar gjuhën shqipe nga “kolegët” e tij shqiptarë, në vend se këta të fundit të përmirësonin gjermanishten e tyre, transmeton albinfo.ch gazetën zvicerane.

Një përqindje e lartë e fëmijëve në gjuhë të huaj në klasa mund të çojë në formimin e grupeve dhe në këtë mënyrë në përjashtim, thotë Tonja Burri, deputete kantonale nga SVP dhe politikane e arsimit. Megjithatë, politika mund të ketë vetëm një efekt të kufizuar në këtë.

Nuk ndalohen gjuhët e vendit dhe anglishtja

Ajo, së bashku me Maya Meier dhe Miro Barp (të dy gjithashtu nga SVP), paraqet një propozim në mbledhjen e ardhshme të Parlamentit Kantonal, i cili kërkon që gjermanishtja të jetë e detyrueshme në këndet e lojërave, në gjithë Kantonin Aargau. “Këshilli qeveritar është i ftuar të krijojë kushtet kornizë që gjermanishtja të flitet në vendpushimet (oborret) e shkollës Aargau”, shkruajnë mocionistët.

Gjuha përshkruhet si porta e integrimit të suksesshëm, shpjegojnë ata. Fakti që ndonjëherë fëmijët gjermanishtfolës janë pakicë në shkollën e tyre do të thotë se ndodh që gjuha kombëtare të mos flitet pothuajse fare në disa nga këndet e lojërave. “Integrimi duket ndryshe”, përmbledhin Burri, Meier dhe Barp.

Për ta bërë këtë më të lehtë për fëmijët në gjuhë të huaj, duhet të ketë detyrim që të flasin gjermanisht në këndet e lojërave të Aargaut.

Megjithatë, mocioni nuk kërkon të ndalojë të gjitha gjuhët e tjera (veç gjermanishtes). “Duhet të lejohen edhe gjuhët që mësohen në këtë shkollë”, shkruajnë mocionistët. Për shembull, frëngjishtja, anglishtja ose italishtja duhet të vazhdojnë të fliten në shesh lojërash, përcjell albinfo.ch. “Fëmijët mund ta zbatojnë atë që kanë mësuar menjëherë, ata mësojnë në përmes lojës dhe absolutisht praktike…

Projekte pilot për nxitje të hershme të mësimit të gjermanishtes

Në politikën e kantonit, gjermanishtja e detyrueshme në lidhje me shkollën fillore nuk ka qenë ende një problem. Partitë Mitte, FDP dhe PS kanë kërkuar vazhdimisht përmirësime në mbështetjen e hershme të fëmijëve të huaj në vitet e fundit. Ata duhet të mësojnë gjuhën gjermane përpara se të hyjnë në kopshtin e fëmijëve.

Kjo tashmë është duke u zhvilluar dhe projektet pilot për mbështetjen e hershme gjuhësore aktualisht po vazhdojnë deri në vitin 2024 dhe rrjedhimisht, po mblidhen gjetjet. Nëntë komuna po marrin pjesë në këtë projekt, përcjell albinfo.ch. Sipas kantonit, më shumë se tre të katërtat e fëmijëve që kanë nevojë janë aktualisht duke ndjekur një mbështetje të tillë të gjuhës gjermane. Megjithatë, është ende herët për të komentuar mbi gjetjet e mundshme.

Pas publikimit në media, muaj më parë, të rastit të ndalimit të gjuhëve të huaja në oborrin e shkollës në Reinach-Leimbach, shumë ekspertë arsimorë, zviceranë dhe nga komunitet e huaja, në radhë të parë shqiptarë, e kanë gjykuar këtë ndalim si diskriminues.

---