Njihuni me Viola Amherd, Presidenten e re të Zvicrës

Nëse është 1 janari (i çdo viti), kjo do të thotë se Zvicra ka një president të ri. E kujt është radha në vitin 2024?

Viola Amherd, 61 vjeçe, është presidentja e re e vendit dhe do të qëndrojë në këtë detyrë deri më 31 dhjetor.

Amherd, e cila ka shërbyer si ministrja e parë femër e Mbrojtjes në Zvicër, vjen nga kantoni Valais, që do të thotë se ajo është presidentja e dytë radhazi që flet frëngjisht, pas Alain Berset, i cili shërbeu në 2023, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Në fakt, Amherd është presidentja e katërt me radhë që nuk flet gjermanisht, pas Guy Parmelan (2021) frëngjisht dhe Ignazio Cassis (2022), i cili vjen nga Ticino italisht-folës.

Ndryshe nga shumica e vendeve, nuk ka asgjë befasuese apo dramatike në lidhje me zgjedhjen e presidentëve në Zvicër: secili nga shtatë anëtarët e Këshillit Federal merr një presidencë të radhës njëvjeçare. Dhe, nëse ata qëndrojnë në Këshill për më shumë se shtatë vjet, ata mund të bëhen president më shumë se një herë, përcjell tutje albinfo.ch.

Megjithatë, pasi zgjidhet, presidenti nuk është kreu i shtetit. Ndoshta për shkak se shtatë krerë besohet se janë më të mirë se një, i gjithë Këshilli Federal vepron si kreu kolektiv i shtetit. Pra, nuk do të ishte gabim të thuhet se Zvicra është një vend me shtatë krerë.

Ky nocion mund të jetë i vështirë për t’u kuptuar, por i gjithë sistemi bazohet në premisën se të shtatë anëtarët janë të barabartë në status dhe askush nuk zotëron më shumë pushtet ose ka më shumë ndikim se të tjerët. (Në fakt, nën sistemin e demokracisë së drejtpërdrejtë të Zvicrës, njerëzit, në vend të politikanëve, kanë fuqinë vendimmarrëse – të cilën e ushtrojnë përmes referendumeve të shpeshta), përcjell tutje albinfo.ch.

Gjithashtu ndryshe nga vendet e tjera, presidenti zviceran praktikisht nuk ka asnjë pushtet. Përveç përfaqësimit të Zvicrës jashtë vendit, “ai ose ajo kryeson mbledhjet e Këshillit Federal dhe ndërmjetëson në rast mosmarrëveshjesh”, sipas faqes zyrtare të qeverisë.

Në situata urgjente, presidenti mund të urdhërojë masa paraprake. Në rastin e pamundur që Këshilli Federal të mos jetë në gjendje të mbajë një mbledhje të zakonshme apo të jashtëzakonshme, presidenti mund të marrë një vendim të njëanshëm”, ky i fundit është i vetmi “fuqi” që presidenti mund të zotërojë.

Si zgjidhen presidentët zviceranë?

Ndryshe nga vende të tjera, ku zgjedhjet presidenciale janë një punë e madhe, me shumë pompozitet dhe rrethana dhe ndonjëherë edhe mjaft polemika, në Zvicër është një çështje e qetë dhe e qetë.

Kjo sepse Zvicra e menaxhon politikën e saj si çdo gjë tjetër: në mënyrë të organizuar dhe ‘civilizuar’.

Siç u përmend më lart, Zvicra ‘drejtohet’ nga Këshilli Federal i përbërë nga shtatë anëtarë.

Kur vjen radha e tyre, ata ‘zgjidhen’ nga Asambleja Federale e Bashkuar – pra, të dyja dhomat e parlamentit. Kjo është kryesisht ceremoniale, pasi të gjithë e dinë para kohe se kush është në radhë për presidencë në një vit të caktuar.

Në thelb, ajo shkon kështu: “Nëse është 2024, duhet të jetë Amherd”.

Pse një president shërben vetëm një vit?

Kjo është për shkak se një vit konsiderohet mjaft i gjatë.

Rrotullimi 12-mujor, një sistem që ka qenë në fuqi që kur presidenti i parë zviceran, Jonas Furrer, mori detyrën në 1848 (dhe e la atë në 1849) shërben për të siguruar që askush të mos jetë shumë rehat ose shumë i uritur për pushtet në këtë pozicion.

Deri më tani ky sistem i ka shërbyer mirë Zvicrës.

---