Nëse mungojnë njohuritë e gjuhës, mungon gjithçka

Intervistë me Brikela Andrea, e cila punon si përkthyese ndërkulturash në Bernë. Ajo tregon për rrugën e mësimi të gjuhës gjermane që ishte e gjatë dhe e vështirë.

Takimi i saj i parë me gjuhën gjermane ishte pak më ndryshe. Para se të vinte në Zvicër asaj i kishte thënë dikush që nuk kishte për ta mësuar dot kurrë gjuhën gjermane, thotë Brikela Andrea. Një i njohur i kishte treguar asaj që gjuha gjermane është një gjuhë kaq e vështirë saqë vetëm burrat mund ta mësojnë. Sot Andrea e “dashuron” gjuhën gjermane, ajo madje e ka kthyer atë edhe në profesion.

Si përkthyese ndërkulturash ajo ndërton ura midis njerëzve dhe kulturave. Andrea shoqëron migrantët në bisedat me autoritetet, qoftë kjë në gjyq, në takim me prindërit apo edhe në spital. Më 1 janar hyn në fuqi ligji i ri i kantonit për integrim. Për këtë në të ardhmen duhet që njerëz si Andrea të pyeten më shumë, sepse ligji i ri parashikon që të sapoardhurit të ftohen për një bisedë te autoritetet e komunës.

Nëse këta kanë nevojë për informacion në lidhje me integrimin do të dërgohen nëpër 4 vendet përkatëse të kantonit për integrim. Andrea e pëlqen këtë regull.
“Pas ardhjes sime në Zvicër nuk kisha informacione se ku të orientohesha. Nëse do t’i njihja më mirë ofertat, do ta kisha gjetur rrugën time edhe më shpejt”, thotë ajo. Për këtë sot ka shumë oferta, në të cilat mund të humbësh edhe orientimin. Ajo thotë gjithashtu se autoritetet duhet të mendojnë që integrimi nuk është aq i lehtë.

Andrea s`e kishte planifikuar ndonjëherë të jetonte në Zvicër.

“Në Tiranë unë kisha familjen, një punë të mire, shoqërinë. Por, ishte dashuria ajo që ishte më e fortë dhe ajo erdhi pas burrit të saj në Zvicër, i cili punonte në fushën e ndërtimtarisë.
Sot 12 vjet më vonë ajo me familjen e saj ka ndërtuar një jetë të re në Bernë.

“Unë jam përpjekur shumë deri sa ia dola të thosha që ndjehem këtu në shtëpinë time”, sqaron nëna e dy fëmijëve. Me eksperiencën e saj Andrea do që të lehtësojë të sapoardhurit në fillimet e tyre në Zvicër.

Në punën e saj si përkthyese në Bernë ajo ofron informacione të rrjedhshme për autoritetet në mënyrë të sigurt. Këtu nuk bëhet fjalë vetëm për përmbajtjen e bisedave – më shumë se kaq përkthyesit ndërkulturorë duhet të njohin mirë kulturën e vendit prej nga vijnë, si edhe të Zvicrës dhe këto t’i përdorin në biseda sa herë të jetë e duhur. Teknikën e përkthimit ndërkulturor Andrea e ka mësuar në “Intercultura”, një institucion në kantonin e Bernës, ku migrantët e interesuar shkollohen për përkthyes ndërkulturorë.

“Kjo ishte për mua atëherë si një botë e re”, kujton Andrea. Pas 6 vjetësh të ushtrimit të profesionit ajo donte të fillonte sfida të reja. Edhe puna e saj ka sfida. Andrea duhet të mësonte të distancohej nga historitë tragjike që dëgjonte. Ose, edhe përkundrejt migrantëve që e shohin si një grua të vendit të tyre që duhet të ndikojë në procese.

“Këtu mua nuk më lejohet të jap informacione, sepse është ligji i punës si përkthyese që të qëndroj neutrale”.

Krahas punës si përkthyese ndërkulturash Andrea punon edhe në  “Zentrum5”, një qendër integrimi për migrantët, e cila është një projekt nga Këshilli rajonal i kishave të krishtere në Bernë.

Si drejtuese e kulturës dhe e bibliotekës këtu përkujdeset Andrea për faqet me ngjyra të jetës. Dhe kështu fillojnë të shndrisin edhe sytë e saj në kohën që ajo drejton një bibliotekë, e cila ka libra në 31 gjuhë të ndryshme. 41-vjeçarja përshkruan leximin si pasionin e saj. Ajo do të kishte qejf edhe më parë të lexonte në gjuhën gjermane.

“Kur erdha këtu isha e re, e motivuar dhe doja të studioja. Nga këto u bënë shumë“.

Andrea duket me jetën saj të jetë e plotësuar. Pyetjes ku ajo ndihet më e lidhur, ajo i përgjigjet: Unë ndihem në shtëpine time në Zvicër – si shqiptare, por edhe si zvicerane. Sepse në Bernë unë kam familjen time, një punë të mirë dhe shoqërinë”.

Selina Stucki  (Der Bund)

 

---