Milionerët norvegjezë po shpërngulen në Zvicër, por ka një arsye

Këta janë njerëz që po i kthejnë shpinën atdheut të tyre sepse qeveria e udhëhequr nga socialdemokratët rriti në mënyrë drastike taksat mbi pasurinë pasi erdhi në pushtet një vit më parë, shpjegon Neue Zürcher Zeitung (NZZ)

Një eksod i norvegjezëve të pasur në Zvicër është duke u zhvilluar: që nga viti i kaluar, jo më pak se 36 qytetarë të pasur me asete të paktën një miliardë korona (ekuivalenti i 90 milionë frangave) janë transferuar në Konfederatë, raporton Neue Zürcher Zeitung (NZZ), e cila shkoi në kërkim të arsyeve të këtyre lëvizjeve, duke takuar një nga protagonistët. Këta janë njerëz që i kthejnë shpinën atdheut të tyre sepse qeveria e udhëhequr nga socialdemokratët rriti në mënyrë drastike taksat mbi pasurinë pasi erdhi në pushtet një vit më parë, shpjegon gazeta e Cyrihut, përcjell albinfo.ch.

Shembuj të shquar janë miliarderi i peshkimit dhe naftës Kjell Inge Rokke, i cili e zhvendosi qendrën e tij të jetës nga Oslo në zonën e Luganos, Bjorn Daehlie, kampioni i shumëfishtë olimpik dhe botëror i skijimit ndër-vend, i cili u zhvendos në Zug.

“Ka momente në jetë kur duhet të vendosësh se sa i sinqertë dëshiron të jesh: dëshiron ta paketosh bukur mesazhin apo dëshiron të thuash të vërtetën dhe të marrësh përgjegjësinë?” thotë Tord Ueland Kolstad, një sipërmarrës i takuar nga gazetarët e NZZ. Fillimisht në shtëpinë e tij në Bodo, ajo kishte hartuar një deklaratë për shtyp në të cilën deklaronte se dëshironte të vazhdonte studimet master në Zvicër, të merrte më shumë kohë të lirë, ndër të tjera, për të ngarë biçikletën: por më vonë e kuptoi se ai po gënjen. 51-vjeçari më në fund ka vendosur të flasë hapur se pse u transferua në Konfederatë. “Ka vetëm një arsye: tatimi mbi pasurinë. Kushdo që thotë të kundërtën ose thotë një gënjeshtër ose nuk zbulon të gjithë të vërtetën. Është thjesht pak stigmatizuese ta pranosh atë,” vëren ai. “Por si një sipërmarrës serioz, unë duhet të zgjedh atë që i jep siguri kompanisë dhe punonjësve të mi. Edhe pse ka të mirat dhe të këqijat për ta bërë këtë.”

Kolstad ka asete prej 2 miliardë korona norvegjeze (rreth 180 milionë franga zvicerane). Një pjesë e familjes u largua nga Bodo në fillim të tetorit: nëna, babai dhe vajza nëntë vjeçare. Tre fëmijët e tjerë janë më të rritur dhe punojnë ose shkojnë në shkollë në Norvegji dhe jashtë saj. Në aeroportin e Cyrihut, familja mori një makinë me qira në apartamentin e tyre me qira në Lucern. Tani ata jetojnë atje ndërsa kërkojnë një vend të përhershëm për të qëndruar. “Jeta ime ishte biznes. Tani kam më shumë kohë të lirë. Nuk është domosdoshmërisht keq, por është pak e çuditshme,” rrëfen ajo. Humori është i mirë në familje, por hapi nuk ka qenë krejtësisht i lehtë. “Ndjenjat në familje janë pak të përziera. Në fakt, ne nuk duam të ndahemi nga mjedisi ynë, përcjell tutje albinfo.ch.

Numri i të paktën 36 ardhjeve të norvegjezëve të pasur në Zvicër është llogaritur nga Financial Times. Fenomeni tani është i përhapur: në gazetën ekonomike norvegjeze Dagens Naeringsliv, shfaqen reklama për pronat luksoze që ndodhen në vendin e William Tell. Një nga kantonet më të lakmuara është Zug, ku taksat janë veçanërisht të ulëta. Prandaj, kohët e fundit, gjithnjë e më shumë njerëz nga veriu kanë ardhur në Zvicër. “Me shaka them se kam ardhur këtu pa miq, por tani jemi jo pak dhe mund të takohemi për një kafe herë pas here”, thotë Kolstad. Sipas ambasadës norvegjeze – e kontaktuar nga NZZ – 5000 norvegjezë jetojnë në Zvicër.

Sipërmarrësi shpjegon se me rregullat e reja tatimore do të kishte paguar tatim të dyfishtë mbi pasurinë në krahasim me vitin 2021. Problemi është se pothuajse të gjitha pasuritë e tij përfaqësohen nga aksionet e kompanisë që ka themeluar dhe që zotëron 100%. “Pra, për të paguar taksat, do të më duhej të merrja një hua ose të paguaja dividentë dhe kështu të zvogëloja vlerën e kompanisë. Nëse zgjedh dividentët, ka edhe një taksë për ato”. Kolstad beson se kjo është situata për shumicën dërrmuese të sipërmarrësve. “Ky është shpjegimi: nuk doja të shkoja në Zvicër, doja të rrija në shtëpi dhe të punoja”, thotë ai. Sepse aranzhimi i ri nënkupton edhe që ai nuk mund të takohet më çdo ditë me stafin e selisë së kompanisë në Bodo.

“Kapitalizmi dhe sistemi ynë ekonomik nuk janë perfekt, duhet të rregullohen. Por modeli që kemi është ai që funksionon më mirë. Prandaj është paradoksale që e majta dëshiron të ndëshkojë dhe çmontojë kompanitë private në këtë mënyrë. Në fund të fundit, ata janë ata që kontribuojnë në krijimin e vlerave dhe në përgatitjen e tortës, e cila nga ana tjetër mund të shpërndahet për mbarëvajtjen e të gjithëve dhe vende të reja pune”, vëren ai.

Kolstad u diplomua gjatë krizës bankare të vitit 1991 dhe mbeti i papunë. Por ai ëndërronte të fillonte biznesin e tij. Në vitin 1992 bleu apartamentin e tij të parë në Bodo për 40.000 franga. Ai e rimodelonte atë mbrëmjeve, kur nuk ngiste taksi ose nuk bënte punë të tjera të çuditshme. Më pas e ka marrë banesën me qira. Vlera e shtëpisë u rrit dhe në këtë mënyrë ai mori një kredi pak më të madhe dhe mundi të blinte apartamentin numër dy. Dhe kështu ai vazhdoi. Sot, kompania e tij menaxhon rreth 60 ndërtesa me një sipërfaqe totale prej 230,000 metrash katrorë në Bodo dhe gjetkë në Norvegji. Kompania ka 240 apartamente me qira dhe ndërton shtëpi. “Fillova nga e para dhe punova shumë. Nga 400 franga në qira mujore në 23 milionë franga në vit,” shpjegon ai. I intervistuari thotë se është me fat që është rritur dhe ka jetuar në Norvegji. “Por ne kemi një mentalitet disi të veçantë. Kur një sipërmarrës privat është i suksesshëm, njerëzit mendojnë se është falë kompanisë, kur dështon, i shërben mirë, nuk është kurrë faji i kompanisë,” përfundon ai.

---