“Leerstandsabgabe”: Gjithçka mbi taksën e “vendeve të lira” në Austri

Në Austri ka mungesë banesash dhe qiratë po rriten. Disa ekspertë besojnë se kjo mund të kompensohet duke vendosur një të ashtuquajtur taksë për vendet e lira (Leerstandsabgabe) për pronat që janë të disponueshme për qira ose shitje, por janë të pabanuara.

Disa ekspertë argumentojnë se një taksë për vendet e lira i detyron pronarët të japin me qira ose të shesin pronat e tyre dhe kështu t’i riintegrojnë ato në tregun e banesave, duke ulur kostot e qirasë. Gjithashtu i bën spekulimet më të vështira, duke dekurajuar investitorët që të blejnë prona vetëm për t’i mbajtur ato pasi shpresojnë për rritje të ardhshme të çmimeve, transmeton albinfo.at.

Së fundi, ndihmon në parandalimin e vulosjes së tokës, pasi inkurajon përdorimin e stokut ekzistues dhe redukton presionin për të zhvilluar zona të reja.

Vjena kishte një taksë për vendet e lira në fillim të viteve 1980, por ajo u shfuqizua më vonë gjatë dekadës, sepse Gjykata Kushtetuese zbuloi se ishte një çështje e qeverisë federale dhe jo e shteteve individuale. Megjithatë, më 24 prill të këtij viti Këshilli Federal miratoi një amendament kushtetues, duke transferuar “vjeljen e tarifave publike për të parandaluar mospërdorimin ose nënshfrytëzimin” në juridiksionin e shteteve. Me fjalë të tjera, shtetet tani kanë më shumë hapësirë ​​për manovrim në lidhje me taksimin e pronave të lira.

Sa e lartë është taksa e vendeve të lira?

Siç ndodh shpesh me rregulloret, shtetet tregojnë pak uniformitet: normat ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme.

Në Styria, ju paguani një maksimum prej 10 €/m2 në muaj, ndërsa në Salzburg, shuma varet nga sa e vjetër është prona, dhe varion nga 10 deri në 20 €/m2 në muaj për njësitë e banimit të ndërtuara para dhe pas 1953, përkatësisht.

Ligji është edhe më specifik në Tirol, ku taksa përcaktohet bazuar në sipërfaqen totale të përdorimit dhe vendndodhjen e pronës, si dhe presionin e banesave në rajonin e caktuar. Për shembull, nëse zotëroni një banesë më të vogël se 30 m2, mund t’ju duhet të paguani 10-25 €/m2 në muaj. Shuma dyfishohet nëse prona juaj është në të ashtuquajturën “Vorbehaltsgemeinde”, ku banesa dhe toka ndërtimore janë të rezervuara për ata që jetojnë atje gjatë gjithë vitit.

Në Vorarlberg, norma përcaktohet bazuar në përqindjen e vendeve të lira në çdo bashki të caktuar. Është midis 8,20 dhe 18,50 €/m2 në muaj, por nuk mund të kalojë 2,775 € në vit.

Megjithatë, në këto katër shtete, ku aktualisht është në fuqi një taksë për vendet e lira, pronarët e pronave nuk po nxitojnë të regjistrohen për të paguar pavarësisht gjobave që mund të arrijnë deri në 50,000 euro.

Në Tirol, ku taksa paguhet nëse një pronë lihet bosh për më shumë se gjashtë muaj pa asnjë arsye legjitime, autoritetet morën vetëm 900 njoftime për vende të lira deri në afatin e 30 prillit – një numër relativisht i vogël, duke pasur parasysh se ka rreth 7,000 banesa që nuk ishin të regjistruara as si vendbanim kryesor dhe as si vendbanim dytësor për më shumë se gjysmë viti në vitin 2023.

Komunat në Tirol dhe gjetkë po u bëjnë thirrje pronarëve të banesave të regjistrohen dhe të paguajnë, por rregulloret nuk zbatohen me rigorozitet dhe ekzistojnë shumë përjashtime. Për shembull, në Salzburg dhe Styria, të ashtuquajturat apartamente investimi (“Vorsorgewohnungen”) të destinuara për qira dhe jo për përdorim personal përjashtohen nga tatimi.

Sa efektive është taksa e vendeve të lira?

Në një fletë të dhënash të botuar në mes të prillit, Greenpeace vlerësoi se ka rreth 230,000 banesa bosh dhe 567,000 banesa dytësore të përdorura rrallë në Austri. Organizata llogariti se taksa e vendeve të lira mund të gjeneronte të ardhura vjetore deri në 1.7 miliardë euro për shtetet federale nëse të nëntë prej tyre do ta vendosnin atë, shkruan thelocal.

Sipas Momentum Institut, normat në Styria, Salzburg, Tirol dhe Vorarlberg janë shumë të ulëta për të pasur një ndikim të rëndësishëm. Studimi me bazë në Vjenë argumenton se pronarët e pronave – qofshin ata kompani apo individë – nuk do të zgjedhin të marrin me qira ose të shesin banesat e tyre të lira, përveç nëse taksa “dëmton financiarisht”.

Pavarësisht nga tarifat, taksa e vendeve të lira, ashtu si çdo taksë tjetër, është një instrument politik dhe, si i tillë, një mollë sherri.

Ndërsa është treguar – në Francë, për shembull – për të reduktuar presionin mbi ofertën e banesave dhe për të adresuar përballueshmërinë e banesave, kundërshtarët thonë se shkel të drejtën e pronësisë së pronës.

Sa efektiv do të jetë në Austri varet nga rrethanat rajonale dhe zbatimi. Nëse nuk arrin të ketë efektin e dëshiruar, shtetet ku është në fuqi mund të vendosin edhe ta shfuqizojnë atë. Anasjelltas, nëse rezulton të jetë një histori suksesi, mund të bëhet përfundimisht ligji i vendit.

---