Kush përjashtohet nga kontrollet e pasaportave EES të Evropës?

Sistemi i ri i pasaportave biometrike të BE-së i njohur si EES do të hyjë në përdorim në vjeshtë, por ekziston një listë e gjatë e njerëzve që do të përjashtohen nga kërkesat e sistemit.

Në vjeshtën e vitit 2024, BE-ja do të vendosë – nëse nuk ka vonesa të mëtejshme – një sistem të ri kufitar për të regjistruar në mënyrë digjitale të dhënat e qytetarëve jo-BE sa herë që ata hyjnë dhe dalin nga kufijtë e jashtëm të Shengenit, transmeton albinfo.ch.

Pasaportat nuk do të vulosen më manualisht, por do të skanohen.

Sistemi i hyrjes/daljes nga BE (EES) synon të rrisë sigurinë dhe të sigurojë që vizitorët afatshkurtër të mos qëndrojnë më shumë se 90 ditë në çdo periudhë 180-ditore.

Sipas sistemit, udhëtarët jashtë BE-së do të duhet të regjistrojnë të dhënat e tyre në një bazë të dhënash në mbarë BE-në dhe, në kalimin e parë, gjurmët e gishtërinjve dhe fotot do të duhet të merren përpara një roje.

Kjo ka shkaktuar shqetësime për radhë të gjata, veçanërisht në Mbretërinë e Bashkuar, ku ka kontrolle kufitare të krahasuara.

Por shumë njerëz nuk do të kenë nevojë të regjistrohen në bazën e të dhënave EES.

Kush do të përjashtohet?

Rregulli i përgjithshëm është që EES do të zbatohet për udhëtarët në vendet evropiane për jo më shumë se 90 ditë në çdo periudhë 180-ditore – kështu që do të përfshijë turistët, njerëzit që vizitojnë familjen ose miqtë ose pronarët e shtëpive të dyta që nuk kanë vizë.

Faqja e internetit e Komisionit Evropian liston grupet e njerëzve që nuk do të kenë nevojë të regjistrohen në EES.

Kjo perfshin;

• Shtetasit e një vendi të Bashkimit Evropian ose Islandës, Lihtenshtajnit, Norvegjisë dhe Zvicrës – kjo përfshin shtetasit e dyfishtë, por ata duhet të udhëtojnë me pasaportën e tyre të BE/ZEE për të përfituar.
• Qytetarët e Andorrës, Monakos dhe San Marinos dhe mbajtësit e një pasaporte të lëshuar nga Vatikani ose Selia e Shenjtë
• Shtetasit jo të BE-së që kanë leje qëndrimi dhe viza për qëndrim afatgjatë
• Shtetasit jo të BE-së që janë anëtarë të familjes së qytetarëve të BE-së dhe kanë një kartë qëndrimi
• Shtetasit jo të BE-së, të cilët janë anëtarë të familjes së shtetasve jashtë BE-së, të cilët kanë të drejta të lëvizjes së lirë dhe kanë një kartë qëndrimi ose një leje qëndrimi.

Për qartësi, rregullat e BE-së i konsiderojnë anëtarët e familjes në këtë kontekst një bashkëshort, një partner të regjistruar nëse legjislacioni në fuqi trajton partneritetin e regjistruar si të barabartë me martesën, pasardhësit e drejtpërdrejtë që janë nën moshën 21 vjeç, ata të bashkëshortit ose partnerit të regjistruar, të afërm të drejtpërdrejtë në vartësi, si dhe ata të bashkëshortit ose partnerit të regjistruar.

Rregullat janë të qarta që shtetasve jo të BE-së/ZEE-së do t’u kërkohet të plotësojnë regjistrimin e EES, por midis grupeve të përjashtuara të qytetarëve jo-BE, ndoshta grupi më i madh është qytetarët jo-BE që janë rezidentë në një vend të BE-së me vizë ose karta e qëndrimit – për shembull britanikët që jetojnë në Spanjë, amerikanët që jetojnë në Itali, kanadezët që jetojnë në Francë etj.

Gjithashtu të përjashtuara nga EES janë;

• Personat e përjashtuar nga kontrollet kufitare, si punëtorët ndërkufitarë, ose me përfitime të caktuara në lidhje me kontrollet kufitare, si krerët e shteteve, krerët e qeverive, anëtarët e qeverisë kombëtare me bashkëshortët shoqërues, anëtarët e delegacionit të tyre zyrtar, sovranët dhe anëtarë të tjerë të lartë të një familjeje mbretërore
• Shtetasit jo-BE që udhëtojnë në Evropë si pjesë e një transferimi brenda korporatës ose për qëllime kërkimi, studimesh, trajnimi, shërbimi vullnetar, skemave të shkëmbimit të nxënësve ose projekteve arsimore dhe au-pairing nën kartën blu të BE-së
• Ata që kanë një leje të vlefshme të trafikut kufitar lokal, e cila lejon kalime të rregullta nga disa rajone të jashtme kufitare të BE-së (p.sh. midis Ceuta dhe Melilla dhe provincat marokene Tetuan dhe Nador)
• Anëtarët e ekuipazhit të trenave të pasagjerëve dhe mallrave në udhëtimet lidhëse ndërkombëtare
• Personat që posedojnë një dokument tranziti të lehtësuar hekurudhor ose dokument tranziti të lehtësuar (për personat që duhet të kalojnë territorin e një ose më shumë vendeve të BE-së për të udhëtuar midis dy pjesëve të vendit të tyre, p.sh. për enklavën ruse të Kaliningradit në Detin Baltik), për sa kohë që udhëtojnë me tren dhe nuk zbresin askund brenda një shteti anëtar të BE-së.

Cilat vende do të përdorin EES?

EES do të përdoret nga 29 vende evropiane; 25 Shtete Anëtare të BE-së (Austria, Belgjika, Bullgaria, Kroacia, Republika Çeke, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Gjermania, Greqia, Hungaria, Italia, Letonia, Lituania, Luksemburgu, Malta, Holanda, Polonia, Portugalia, Rumania, Sllovakia, Sllovenia, Spanja dhe Suedia) dhe 4 vendet e lidhura të Shengenit (Islanda, Lihtenshtajni, Norvegjia dhe Zvicra).

EES përdoret vetëm në kufijtë e jashtëm të BE-së – udhëtimi brenda BE-së ose zonës Shengen (p.sh. midis Spanjës dhe Suedisë, ose Francës dhe Zvicrës ose Italisë dhe Gjermanisë) nuk përfshin EES. Kontrollet janë të nevojshme vetëm kur kaloni një kufi të jashtëm të BE-së/zonës Shengen, shkruan thelocal.

Megjithatë, udhëzimet e ofruara nga agjencia kufitare e BE-së Frontex për transportuesit ajror, detar dhe tokësor, të cilët do të jenë përgjegjës për disa nga kontrollet, japin detaje mbi disa përjashtime gjeografike.

Irlanda dhe Qipro janë anëtarë të BE-së që nuk përdorin EES. Vizitorët në këto vende nuk do të kenë nevojë të regjistrohen në EES, por nëse udhëtojnë prej andej drejt vendeve të Shengenit, do ta bëjnë këtë.

E njëjta gjë vlen edhe për Svalbard të Norvegjisë dhe Ishujt Aland të Finlandës.

Vizitorët nga jashtë BE-së në Grenlandë dhe Ishujt Faroe do të kontrollohen kundër EES, por kjo nuk do të jetë e nevojshme kur udhëtojnë drejt dhe nga vendet e tjera të BE-së dhe Shengenit. E njëjta gjë vlen edhe për Azores, Madeira dhe Ishujt Kanarie.

Ceuta dhe Melilla janë territore spanjolle ku zbatohet politika e vizave Shengen. Udhëtarët nga një vend i tretë në Ceuta ose Melilla, si dhe nga çdo qytet në Spanjë ose çdo vend tjetër evropian që përdor EES, do të kontrollohen në bazën e të dhënave. Megjithatë, udhëtarët nga vendet e EES në këto territore nuk do ta bëjnë këtë.

Territoret franceze jashtë shtetit – duke përfshirë Guadeloupe, Guiana Franceze, Martinique, Mayotte, Réunion dhe Saint-Martin – nuk janë pjesë e zonës Shengen, kështu që EES nuk do të zbatohet, por vizitorët do të kontrollohen kur udhëtojnë nga atje në vendet e EES.

---