Konflikti tregtar: Si po përgatiten kompanitë zvicerane për tarifat e Donald Trump?

Zvicra deri më tani është kursyer nga kërcënimet tarifore nga presidenti i ri i SHBA-së, Donald Trump. Megjithatë, kompanitë zvicerane po marrin masa paraprake. Ndërsa disa kanë frikë nga kostot shtesë, të tjerë shpresojnë për biznes shtesë.

Organizata ombrellë e industrisë së makinerive, Swissmem, dha alarmin në fund të shkurtit: “Javë pasigurie shpesh kalojnë midis shpalljes së tarifave dhe hyrjes së tyre në fuqi, gjë që është demoralizuese”, tha presidenti i Swissmem, Martin Hirzel.

Shumë drejtues kompanish e konfirmuan këtë në konferencat e tyre vjetore me mediat, të mbajtura javët e fundit. Ata i ndjekin me shqetësim titujt që ndryshojnë vazhdimisht për tarifat e reja të vendosura ose të kërcënuara, transmeton albinfo.ch.

“Nuk ka pothuajse asnjë siguri planifikimi,” tha Jahangir Doongaji, kreu i prodhuesit të pajisjeve të ndërtimit Hilti. Mbetet për t’u parë se çfarë ndikimi do të kenë këto tarifa në ekonominë globale dhe, rrjedhimisht, në investimet në industrinë e ndërtimit, shkruan swissinfo.

Ndërkohë, pasiguritë gjeopolitike tashmë po bëhen të ndjeshme edhe në sektorë të tjerë. Dentistët aktualisht po shtyjnë investimet, sipas prodhuesit të furnizimeve dentare Coltene.

Në fakt, kompanitë që nuk kanë objekte prodhimi në SHBA dhe për këtë arsye janë më të ekspozuara ndaj tarifave, janë veçanërisht të shqetësuara. Kompania teknologjike Ascom, për shembull, ka marrë tashmë një sërë masash, siç konfirmuan drejtuesit e saj. Nivelet e stoqeve janë rritur në mënyrë që të përgatiten për ndërprerje.

Prodhuesi i barnave gjenerike, Sandoz, gjithashtu ka frikë nga efektet negative. Ndryshe nga dy gjigantët farmaceutikë me bazë në Bazel, Roche dhe Novartis, ai nuk ka asnjë objekt prodhimi në SHBA. Tarifat ndëshkuese të vendosura tashmë për importet nga Kina ose Kanadaja vlerësohet të sjellin kosto shtesë prej 25 deri në 35 milionë dollarë në vitin 2025, tha drejtori ekzekutiv i kompanisë, Richard Saynor.

Fabrika në SHBA? Shumë e kushtueshme!

Ashtu si shumë kompani të tjera, Sandoz planifikon të kalojë kostot shtesë te konsumatorët amerikanë. Në fund, kjo do të ndikojë kryesisht te pacientët, tha Saynor. Ndërkohë, zhvendosja e prodhimit në SHBA, siç do të dëshironte Trump, është jashtë diskutimit për kreun e Sandoz: “Tarifat, në fakt, nuk na inkurajojnë të investojmë më shumë në SHBA”.

E njëjta gjë vlen edhe për drejtues të tjerë kompanish. Ata përmendin koston relativisht të lartë të punës në Shtetet e Bashkuara. “Prandaj, ne do ta ndërtonim fabrikën tonë sërish në Meksikë dhe jo në SHBA,” tha kreu i grupit të paketimit SIG.

Çokollatë për Kanadanë nga Evropa

Objektet e prodhimit në SHBA gjithashtu bartin rreziqe. Mund të përfshihesh indirekt në një luftë tregtare të SHBA-së. Lindt & Sprüngli e di mirë këtë. Prodhuesi i çokollatës ka rregulluar logjistikën për shkak të tarifave që janë vendosur midis Kanadasë dhe SHBA-së. Për shkak se Kanadaja ka vendosur kundërtarifa prej 25% për produktet amerikane që nga 13 marsi, kompania synon të dërgojë mallrat e saj nga Evropa në Kanada në të ardhmen – dhe jo më nga fabrikat e saj në SHBA. Kjo është më e lirë, pavarësisht kostove të transportit detar.

Është për t’u habitur që shumë CEO janë të përmbajtur në deklaratat e tyre. Ata duket se nuk duan të përfshihen publikisht në çështjen e tarifave. Disa janë gjithashtu të painteresuar, të paktën nga jashtë. Ata i konsiderojnë tarifat e mundshme si të menaxhueshme për kompaninë e tyre.

Kjo vlen veçanërisht për ato kompani që kanë objekte prodhimi në SHBA. “Ne prodhojmë sa më shumë që të jetë e mundur në vendin ku operojmë. Kjo na bën më pak të ndjeshëm ndaj ndryshimeve politike,” tha CEO i kompanisë zvicerano-suedeze ABB, Morten Wierod. Megjithatë, ai gjithashtu shprehu synimin për ta zgjeruar më tej prodhimin në SHBA.

A ka mundësi të arta?

Shqetësimi kryesor i shumë drejtuesve është se tarifat mund të ndikojnë negativisht në ekonominë globale. Kërkesa mund të bie për shkak të çmimeve më të larta. “Ne do të prekem nëse një luftë tregtare ngadalëson prodhimin global të makinave apo nëse njerëzit blejnë më pak telefona inteligjentë,” tha Aldo Kamper, CEO i prodhuesit të gjysmëpërçuesve AMS Osram.

“Tarifat, në përgjithësi, nuk janë një gjë e mirë,” tha Conrad Keijzer, CEO i grupit të kimikateve Clariant. Ai nuk kishte asnjë dyshim se tarifat shtesë nga SHBA do të kishin një ndikim negativ në rritjen ekonomike dhe të biznesit. Ato gjithashtu mund të rrisin sërish koston e energjisë dhe të lëndëve të para.

Politika ekonomike e presidentit amerikan ka një efekt destabilizues në përgjithësi, paralajmëroi CEO e kompanisë kimike Ems, Magdalena Martullo-Blocher. Megjithatë, ajo shtoi: “Çdo tërmet zbulon një damar ari. Thjesht duhet ta gjesh atë.” Zgjidhja e saj: një marrëveshje e tregtisë së lirë me Shtetet e Bashkuara.

Disa i shohin mundësitë e arta përballë. Një shembull është drejtuesi i grupit të logjistikës Kühne+Nagel. CEO Stefan Paul supozon se do të ketë ndryshime në strukturën globale. Sipas tij, India mund të përfitojë, pasi administrata amerikane ende nuk ka shprehur synime për tarifa shtesë ndaj këtij vendi.

Në përgjithësi, situata po bëhet më komplekse, thotë ai. Dhe kompleksiteti është i mirë për një kompani logjistike, sepse klientët kanë nevojë për zgjidhje më gjithëpërfshirëse dhe janë të gatshëm të paguajnë më shumë. “Mallrat gjithmonë gjejnë rrugën e tyre,” tha CEO i Kühne+Nagel.

---