Jeton Tolaj: Ekonomia zvicerane përfiton nga kombinimi i dy kulturave 

“Shqiptarët janë më të fortë dhe dëshirojnë të bëhen sipërmarrës shpejt dhe të arrijnë sukses. Nga ana tjetër, zviceranët i kushtojnë më shumë vlerë sigurisë dhe traditës...", thotë Jeton Tolaj, Drejtor Menaxhues Wirz AG, mjeshtër i diplomuar i ndërtimit

“Shqiptarët janë më të fortë dhe dëshirojnë të bëhen sipërmarrës shpejt dhe të arrijnë sukses. Nga ana tjetër, zviceranët i kushtojnë më shumë vlerë sigurisë dhe traditës – dhe ndoshta janë edhe më këmbëngulës dhe realistë se shqiptarët. Nëse kombinohen pikat e forta të të dyja kulturave, atëherë ekonomia zvicerane mundet vetëm të përfitojë”, thotë Jeton Tolaj, Drejtor Menaxhues Wirz AG, mjeshtër i diplomuar i ndërtimit. 

Albinfo.ch: Ju jeni CEO i një kompanie tradicionale ndërtimi të Bernës, mbi 100 vjet të vjetër. Si ndodhi kjo? 

JT: Unë kam qenë me këtë kompani që kur isha nxënës. Fillova si praktikant murator, më pas u bëra praktikant menaxher, më vonë menaxher kantieri dhe në fund mjeshtër ndërtues. 

Një ditë më kontaktoi pronari dhe më ftoi për drekë. Ai më ofroi të merrja drejtimin e kompanisë së ndërtimit. Unë u pajtova me kënaqësi. Dy vjet më vonë, mora rolin e CEO të kompanive Wirz – një punë që e bëj tash e pesë vjet. Koha fluturon – por po, është kjo një karrierë si nga libri i tregimeve 🙂 

Albinfo.ch: Si e drejtoni një biznes familjar duke mos qenë pjesëtar i familjes? 

JT: Unë jam në thelb një anëtar i familjes, edhe nëse familja në këtë rast bëhet fjalë për një familje afariste. Ndjej se besimi i familjes për mua është në shkallën 100% – dhe aftësitë e mia janë aq të mëdha sa të mund të kryej funksionin tim sikur të ishte kompania ime. 

Po, jam i sigurt që në këtë konstelacion e kam vënë veten nën presion edhe më të madh për të performuar mirë dhe për të qenë i suksesshëm sesa po të isha vetë pronari. 

Albinfo.ch: Cilat janë sfidat? Cilat janë shanset? 

JT: Tregu ynë është rajoni i Bernës. Ne jemi të rrjetëzuar mirë këtu dhe jemi gjithashtu anëtarë të kooperativave të ndryshme të ndërtimit. Meqenëse kërkesa për apartamente prona private dhe apartamente me qira mbetet e lartë, perspektivat tona të tregut janë të shkëlqyera.  

Ka shumë sfida. 

Nga një këndvështrim i brendshëm, sfida ime personale është menaxhimi i grupeve shumë të ndryshme profesionale brenda katër departamenteve tona, përkatësisht menaxhimit, stafit teknik dhe komercial dhe stafit të vijës së parë në kantieret e ndërtimit. Kjo kërkon një ndjeshmëri të madhe. 

Mua më preokupon gjithashtu dixhitalizimi dhe balanca punë-jetë në profesionet e ndërtimit, veçanërisht me synim për gjeneratën e ardhshme. Si dhe mungesa e punëtorëve të kualifikuar, sepse vetëm punonjësit e mirë sigurojnë sukses afatgjatë. 

Nga këndvështrimi i jashtëm, sfida kryesore është situata gjeopolitike – efektet negative mund të ndikojnë shpejt dhe me dhimbje në tregun zviceran. Siç e përjetuam vetëm me luftën në Ukrainë. Papritur kemi një krizë energjetike që çon në inflacion. 

Albinfo.ch: A e kanë ndryshuar këndvështrimin tuaj për punën dy-tre vitet e fundit? 

JT: Po, në punë jam bërë shumë më rezistent. 

Albinfo.ch: A drejtoni ndryshe sot? Ndoshta jeni më empatik? Apo edhe më i rreptë? 

JT: Sipas mendimit tim, është thelbësore të jesh një model i besueshëm dhe autentik dhe të jesh i pasionuar pas punës tënde. Për fat të mirë, kam një intuitë shumë të mirë dhe i njoh problemet që herët. Në këtë mënyrë, unë mund të ndërmarr veprime korrigjuese që herët dhe të drejtoj kompaninë dhe punonjësit e saj në rrugën e duhur ose t’i mbaj ata në rrugën e duhur. 

Albinfo.ch: Çfarë pikash të forta mund të sjellë komuniteti zvicerano-shqiptar në ekonominë zvicerane? 

JT: Mendoj se kombinimi i këtyre dy vendeve dhe kulturave është unik. Shqiptarët janë më të fortë dhe dëshirojnë të bëhen sipërmarrës shpejt dhe të arrijnë sukses. Nga ana tjetër, zviceranët i kushtojnë më shumë vlerë sigurisë dhe traditës – dhe ndoshta janë edhe më këmbëngulës dhe realistë se shqiptarët. Nëse kombinohen pikat e forta të të dyja kulturave, atëherë ekonomia zvicerane mundet vetëm të përfitojë. 

Albinfo.ch: Si i shihni perspektivat e ardhshme të sektorit të ndërtimit? 

JT: Perspektivat në tregun tonë – në rajonin e Bernës – janë të shkëlqyera. Po ndërtohet dhe planifikohet shumë për të ardhmen. Mungesa aktuale e punëtorëve të kualifikuar do të ngadalësojë sektorin. Por kjo është edhe mirë për tregun, pasi kompanitë pastaj ofrojnë vetëm projekte për të cilat kanë burimet. 

Megjithatë, situata globale, veçanërisht kriza energjetike dhe inflacioni shoqërues, mund të mjegullojnë perspektivat për vitin 2023 dhe ta bëjnë pozicionin fillestar dukshëm më të vështirë. 

Albinfo.ch: Po për ekonominë zvicerane në tërësi? 

JT: Kam frikë se po shkojmë drejt një recesioni, që nuk do të ishte mirë për ekonominë. Politikanët duhet të reagojnë shpejt dhe me largpamësi, veçanërisht kur bëhet fjalë për politikën energjetike. Përndryshe, do të kemi vite të vështira përpara nesh në një afat të shkurtër. 

Megjithatë, çdo krizë ka edhe aspekte pozitive: mund të çojë në një tronditje të tregut dhe mund të shfaqen mundësi të reja. Duke parë historinë ekonomike: Pas çdo krize pati një ngritje ekonomike – le të shpresojmë që kriza të mos zgjasë shumë. 

Albinfo.ch: Cilat janë synimet tuaja personale? 

JT: Që unë dhe familja ime të kemi shëndetin. Dhe që kompanitë që unë drejtoj, ta përballojnë mirë këtë krizë. Do të doja gjithashtu të jem në gjendje të përcjell përvojën time në mandatet e bordit të jashtëm gjatë viteve të ardhshme. 

Sot, në Cyrih ndahet çmimi swissalbs për Sipërmarrësin e Vitit

Më 26 nëntor 2022, #swissalbs, organizata ombrellë për komunitetin zvicerano-shqiptar, do të akordojë për herë të dytë në Cyrih çmimin swissalbs për Sipërmarrësin e Vitit. Sponsor medial është platforma albinfo.ch

Në juri bëjnë pjesë Këshilltari Kombëtar i FDP-së Andri Silberschmidt, Vllaznim Xhiha, Nadine Jürgensen, Roland Brack dhe Jeton Tola. 

Në emër të #swissalbs, Michel Pernet ka zhvilluar nga një intervistë me anëtarët e jurisë mbi situatën aktuale ekonomike dhe mbi jetën e tyre sipërmarrëse. 

 

---