Jetesa më e shtrenjtë në Zvicër, çka ndryshoi në vitin 2023

Në muajin shkurt, çmimet e produkteve të përditshme u rritën me 3.9% krahasuar me një vit më parë. Rritja më e ulët krahasuar me vitin e kaluar është perceptuar në Zvicrën italishtfolëse: +3,6%

Inflacioni i perceptuar në Zvicër u rrit sërish në shkurt me jo më pak se 3.9% krahasuar me të njëjtin muaj të një viti më parë. Indeksi Comparis i çmimeve të konsumit e vërteton këtë. Rritja është më e lartë se mesatarja vjetore për vitin 2022. Udhëtimet janë shumë më të shtrenjta: Krahasuar me vitin e kaluar, kostot për fjetjet dhe udhëtimet gjithëpërfshirëse janë rritur deri në 46%. “Kjo rritje e çmimeve u shkaktua nga rritja e kërkesës dhe faktorët afatgjatë, siç janë çmimet e larta të energjisë”, thotë Michael Kuhn, ekspert financash Comparis. Indeksi kombëtar i çmimeve të konsumit (IÇK) në vend të kësaj u rrit me 3.4%, përcjell albinfo.ch.

Krahasuar me janarin 2023, çmimet në shportën Comparis Swiss u rritën me 1,3% (CPI +0,7). Kostot për mallrat e përditshme ishin rritur me 0.6% në muajin e kaluar (CPI: +0.6%). “Në vitin 2023 do të shohim një tjetër rritje të mprehtë të çmimeve”, shpjegon Michael Kuhn, ekspert i Comparis në financa. “Për shkak të rritjes së çmimeve të mallrave të importuara, kërkesës së vazhdueshme të lartë për mallra dhe shërbime, çështjeve të zinxhirit të furnizimit në prodhim, çmimeve të larta të energjisë dhe pasigurive të mëdha në tregje, niveli i çmimeve do të mbetet i lartë edhe në afat të mesëm dhe më së shumti do të ulet pak”, vazhdon Kuhn, përcjell tutje albinfo.ch.

Duke parë përtej kufirit, inflacioni në Zvicër është më i vogël në baza vjetore sesa në eurozonë. Sipas Eurostat, zyrës së statistikave të Bashkimit Evropian, në 12 muajt e fundit çmimet në eurozonë janë rritur me 8.5% (e gjithë BE-ja: +10%). Në shkurt, norma e inflacionit ishte 0.8% (BE në tërësi: 0.2%). Për gjithë vitin, inflacioni pritet të jetë rreth 6.1% në eurozonë dhe 7% në BE. Në Zvicër, Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) pret që inflacioni të rritet me 2.2% për vitin aktual.

Të shkosh me pushime tani është shumë më e shtrenjtë. Në shkurt, për shembull, kostot e udhëtimit ajror u rritën me 28.8% krahasuar me janarin. Krahasuar me muajin e kaluar, rritja ishte 45.8%. Inflacioni në sektorin para-hotele ishte 20.5% dhe 6.2% krahasuar me shkurtin 2022. Paketat e udhëtimeve u rritën me 16.1% dhe çmimet në sektorin e hotelerisë u rritën me 6.1%. “Tendenca e kostos në industrinë e udhëtimeve, e cila luhatet fuqishëm në varësi të sezonit, është dukshëm në rritje dhe, së bashku me çmimet e larta të energjisë, shkakton këtë rritje të çmimeve”, thotë Kuhn, përcjell tutje albinfo.ch.

Përveç çmimeve të transportit ajror, u rritën edhe çmimet e energjisë (+25.5%). Kjo është rritja e dytë më e madhe. Në vend të tretë gjejmë energjinë për ngrohje (gaz, naftë, dru zjarri dhe ngrohje qendrore) me një rritje prej 24.5%. Më pas vijon grupi i margarinës, yndyrave ushqimore dhe vajrave (+17,4%). “Rritja e lartë e çmimit të energjisë elektrike krahasuar me të njëjtin muaj të një viti më parë do të ndihet gjatë gjithë vitit, pasi çmimet vendosen gjithmonë në fillim të vitit dhe përvoja tregon se ato nuk ndryshojnë as në muajt e mëvonshëm”, shton Kuhn.

Në 20 vitet e fundit, energjia për ngrohje (gaz, mazut, dru zjarri dhe ngrohje qendrore) është malli që ka pësuar rritjen më të madhe të çmimeve. Çmimi është rritur mesatarisht me 188.9% që nga shkurti 2003. Në vendin e dytë dhe të tretë në mesin e pesë mallrave që kanë pësuar rritjen më afatgjatë të çmimeve janë cigaret, gazetat dhe revistat me rritje përkatësisht 83.8% dhe 68.2%. Produktet e tjera të duhanit (+65,1%) dhe shërbimet financiare (+55,7%) janë bërë gjithashtu shumë më të shtrenjta për konsumatorët.

Në dymbëdhjetë muajt e fundit, rritja ka prekur kryesisht çiftet mbi 65 vjeç pa fëmijë, të cilët aktualisht perceptojnë një normë rritjeje prej 4.3% krahasuar me vitin e kaluar. Edhe në shkurt jeta është bërë edhe më e shtrenjtë se muaji i kaluar (+1,1%). Në përqindje, duke marrë parasysh llojin e familjes, janë prindërit e vetëm nën 65 vjeç ata që e perceptojnë më pak rritjen. Me 106.4 pikë, inflacioni i perceptuar në 12 muajt e fundit nga kjo kategori popullsie ishte 3.6%.

Duke marrë parasysh të ardhurat, krahasuar me vitin e kaluar kostoja e jetesës është rritur mbi të gjitha për grupin më të lartë të të ardhurave. Indeksi i çmimeve të konsumit për këtë kategori u rrit me 4.1%. Në shkurt, inflacioni ishte i barabartë me 1.5%. Grupi i të ardhurave nga mesatarja në të lartë është prekur më pak nga rritja. Krahasuar me vitin e kaluar, çmimet për këtë kategori janë rritur me 3.7%. Megjithatë, muajin e kaluar, çmimet e mallrave të konsumuara nga grupi i të ardhurave mesatare-të larta u rritën me 1.2%.

Duke analizuar të dhënat sipas rajoneve gjuhësore, Zvicra gjermanishtfolëse, Zvicra romanishtfolëse dhe Zvicra frëngjisht folëse shënuan rritjen më të lartë të inflacionit nga viti në vit, me një rritje prej 3,9%. Në shkurt, niveli i çmimeve u rrit me 1.3%. Rritja më e ulët krahasuar me vitin e kaluar është perceptuar në Zvicrën italisht-folëse (+3,6%). Krahasuar me muajin e kaluar, kostoja e jetesës është rritur me 1% në muajin shkurt.

 

---