Iluzioni zviceran i pagave: kostoja e pasigurt e jetesës shkakton alarm

“Ti je nga Zvicra, duhet të jesh i pasur!” – kështu shihen nga bota e jashtme pagat e Zvicrës. Megjithatë, rritja e pamëshirshme e kostos së jetesës po i shtyn familjet normale drejt bankave ushqimore, teksa mbrojtësit e mirëqenies dhe ekonomistët po japin alarmin, shkruan swissinfo.

Ndërsa për shumë vende një pagë mujore prej 4,000 CHF do të shihej si një pagë e mirë, në Zvicër kjo do t’i shtynte individët dhe familjet në prag të varfërisë.

Rritja e qirave, mungesa e apartamenteve, inflacioni dhe tani një rritje e kostove të sigurimeve shëndetësore: njerëzit që jetojnë në Zvicër mund të marrin paga të larta, por ajo që mbetet në fund të muajit është duke u pakësuar, përcjell albinfo.ch.

Daniel Lauper, një menaxher shitjesh në Caritas, një organizatë që synon të parandalojë dhe zbusë varfërinë në Zvicër, thotë se që nga pandemia Covid-19 situata për shumë njerëz dhe familje është bërë e pasigurt.

750,000 individë janë të prekur nga varfëria

“Në Zvicër, ne nuk flasim për para, ose se nuk kemi para. Megjithatë, pothuajse 750,000 individë janë të prekur nga varfëria”, tha ai.

Lauper sheh situatën e pasigurt në të cilën shumë familje e gjejnë veten “pothuajse të rrezikshme” dhe shqetësohet se çfarë do të dalë nga zhgënjimi nga familjet që nuk po marrin ndihmën që u nevojitet.

Ai pret që edhe më shumë individë të kërkojnë ndihmë, pasi të ardhurat vitin e ardhshëm do të rriten ndjeshëm me rritjen e primeve të sigurimit shëndetësor të parashikuara për vitin 2024.

Të martën, ministri në largim i Shëndetësisë, Alain Berset, ka thënë se kostot e sigurimeve shëndetësore do të rriten me 8.7% më 2024, gjë që përkthehet në një rritje prej 1,000 CHF të shpenzuara për sigurimet shëndetësore për një familje me dy fëmijë të vegjël në vit, raporton Neue Zürcher Zeitung (NZZ).

Në Zvicër, individët mund të aplikojnë për një reduktim të primit të sigurimit shëndetësor, duke i lejuar njerëzit që luftojnë me kostot të marrin kosto më të ulëta të primit të kujdesit shëndetësor. Kantonet pastaj subvencionojnë primet e kujdesit shëndetësor për ata individë që kualifikohen.

Megjithatë, ekonomistët thonë se vendosja e barrës financiare mbi kantonet nuk është një zgjidhje e qëndrueshme afatgjatë. Aktualisht, Zvicra shpenzon 5.5 miliardë CHF për reduktimin e primeve të sigurimit shëndetësor, ekuivalent i buxhetit të ushtrisë zvicerane.

Tilman Slembeck, ekonomist i kujdesit shëndetësor në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Cyrihut u shpreh se pa këto ulje të primeve të sigurimit shëndetësor, Zvicra do të kishte pasur prej kohësh një “kryengritje kombëtare”.

Sipas tij kostoja e uljes së primeve të sigurimit shëndetësor duke qenë e barabartë me atë të buxhetit të ushtrisë tregon se sistemi i kujdesit shëndetësor në Zvicër ka “nevojë të dëshpëruar për reformë”.

Inflacioni dhe qiraja

Për t’i bërë gjërat edhe më keq, inflacioni, ndonëse më i ulët se në pjesën më të madhe të Evropës, mbetet i lartë nga këndvështrimi zviceran dhe çmimet e qirave janë rritur në mënyrë të vazhdueshme.

Drejtori i Zyrës Federale të Zvicrës për Strehimin pret që qiratë të rriten me më shumë se 15% nga tani deri në vitin 2026. Kjo si dhe normat e ulëta të vendeve të lira të punës, të cilat ranë nga 1.72% në vitin 2020 në 1.31% vitin e kaluar.

Ndërsa inflacioni ka rënë nga niveli i lartë prej 3.4% që shënoi në fillim të vitit në 1.6% në gusht, mallrat vendase ende kushtojnë 2.2% më shumë se në vitin 2022.

---