Farmacitë zvicerane përballen me derregullimin e tregut dhe konkurrencën në internet

Në shumë pjesë të botës, farmacitë lokale po zhduken, viktima të rritjes së çmimeve dhe rritjes së konkurrencës nga shitësit online. Ndërsa Zvicra deri më tani ka shpëtuar e padëmtuar, presioni për ndryshim po rritet.

Farmacitë tradicionale janë një pjesë jetike e sistemeve të kujdesit shëndetësor në mbarë botën. Por në shumë vende ata janë në krizë. Kostot janë rritur në çdo gjë, nga energjia te stafi. Rritja e kostove të kujdesit shëndetësor po i detyron pacientët, siguruesit dhe autoritetet shëndetësore të kërkojnë mënyra për të kursyer para, ndërsa shitësit me pakicë në internet po marrin një pjesë më të madhe të tregut, transmeton albinfo.ch.

“Farmacitë janë nën një presion të madh si biznes, por veçanërisht si pika e parë e kontaktit mes pacientëve dhe sistemit shëndetësor”, tha Ilaria Passarani, sekretare e përgjithshme e Grupit Farmaceutik të Bashkimit Europian (GPEU), që përfaqëson farmacistët e komunitetit.

Si rezultat, farmacitë po mbyllen masivisht në shumë vende të botës. Në qershor, Walgreens, një nga zinxhirët më të mëdhenj të farmacive në Shtetet e Bashkuara, njoftoi se do të mbyllte 25% të 8600 dyqaneve të saj gjatë tre viteve të ardhshme. Në Gjermani, numri i farmacive komunitare ka rënë nga rreth 21,500 në vitin 2000 në pak më shumë se 17,000 sot. Në Mbretërinë e Bashkuar, 700 nga 14,000 farmacitë janë mbyllur në dy vitet e fundit, sipas Shoqatës Kombëtare të Farmacistëve.

Një traditë e fortë zvicerane

Në Zvicër presionet janë të ngjashme, megjithëse sektori deri më tani ka arritur të shmangë mbylljet masive. Numri i farmacive ka mbetur i qëndrueshëm në rreth 1,800 që nga viti 2008. Por një tronditje e madhe është në horizont ndërsa autoritetet përgatiten të lehtësojnë kontrollet mbi farmacitë online, gjë që mund të hapë portat për rritjen e konkurrencës.

Farmacitë zvicerane janë mbrojtur nga trazirat e mëdha kryesisht për shkak të mënyrës se si sektori është i rregulluar dhe i strukturuar, si dhe për vlerën që shoqëria tradicionalisht u jep atyre dhe për shërbimet e shumta që ato ofrojnë.

Në veçanti, ata përfitojnë nga çmimet shumë të rregulluara të barnave. Zyra Federale e Shëndetit Publik vendos një çmim maksimal për barnat që rimbursohen nga kompanitë e sigurimit. Ky çmim përfshin një shumë fikse që u paguhet farmacive për logjistikë dhe shërbime të tilla si kontrolli i etiketave të paketimit.

Krahasuar me vendet e tjera të zhvilluara, Zvicra ka një numër relativisht të ulët të farmacive për frymë: rreth 21 dyqane për 100,000 banorë, që është më pak se mesatarja e BE-së (32). Në disa kantone kjo normë është edhe më e ulët, sepse mjekët janë të autorizuar edhe për të shpërndarë barna.

Pengesat për shitjet fizike dhe online

Kjo është pjesërisht sepse ngritja e një farmacie, qoftë fizike apo online, paraqet kërkesa të larta. Për të shpërndarë barnat me recetë dhe për të shitur shumicën e barnave pa recetë, një farmaci duhet të licencohet nga agjencia zvicerane e barnave Swissmedic, të inspektohet nga autoritetet kantonale dhe të mbikëqyret nga një farmacist i licencuar.

Shitjet online përballen me pengesa shtesë. Në vitin 2016, Zvicra miratoi një ligj që ndalonte shitjen në internet të “ilaçëve pa recetë”, duke e bërë të detyrueshme konsultimin me një mjek. Përveç kësaj, recetat elektronike ende nuk lëshohen në Zvicër, duke shtuar kompleksitetin logjistik dhe kostot.

Ndërsa këto rregullore synojnë të mbrojnë sigurinë e pacientëve, veçanërisht përballë problemit në rritje të barnave të falsifikuara të shitura në internet, ato gjithashtu kanë mbytur konkurrencën nga shitësit me pakicë në internet.

Rritja e tregut farmaceutik online

Faqet e tregtisë elektronike që shesin ilaçe po lulëzojnë në shumë vende, duke përfshirë Kinën, Indinë, Shtetet e Bashkuara dhe Brazilin.

Sipas shoqatës së farmacistëve zviceranë PharmaSuisse, farmacitë me porosi me postë përbënin 7% të 8 miliardë frangave zvicerane të shpenzuara nga sigurimi i detyrueshëm për barnat në vitin 2023.

Disa të dhëna tregojnë se në Kinë, rreth 30% e barnave pa recetë blihen online. Duke filluar nga viti 2022, barnat me recetë mund të shiten edhe online në Kinë. Në Shtetet e Bashkuara, rreth 37% e të ardhurave nga barnat me recetë janë përmes farmacive të porosive me postë.

Presionet e kostos dhe mungesa e stafit

Sistemi zviceran deri më tani ka funksionuar mirë për pacientët dhe farmacitë lokale. Por të çara kanë filluar të shfaqen.

Sipas farmacistëve, rritja e kostove të energjisë dhe pagave po rëndojnë mbi fitimet e tyre. Gjithashtu po bëhet gjithnjë e më e vështirë të gjesh farmacistë të trajnuar që duan të punojnë në një farmaci, e lëre më të marrin përsipër një farmaci ekzistuese, shkruan swissinfo.

Për të mbijetuar, shumë farmaci të pavarura, të cilat përfaqësojnë dy të tretat e farmacive fizike, janë bashkuar me rrjete si Dr. Gurtner Gruppe ose TopPharm për të kursyer para përmes blerjeve në grup, trajnimeve të përbashkëta dhe kushteve më të favorshme të kredisë.

Farmacitë po diversifikojnë gjithashtu shërbimet e tyre për të përfshirë vaksinimet, kontrollet e alergjive dhe këshillat ushqimore, në mënyrë që të gjenerojnë të ardhura shtesë dhe të ruajnë atraktivitetin e profesionit për farmacistët.

Mungesa e barnave

Mungesa e barnave po e përkeqëson situatën. Sipas uebsajtit të monitorimit drugshortages.ch, më shumë se 1000 ilaçe, kryesisht xhenerikë të lirë, ishin të padisponueshëm në Zvicër në tetor 2024, krahasuar me rreth 450 në maj 2021.

Sipas grupit farmaceutik të Bashkimit Evropian, anëtar i të cilit është PharmaSuisse, farmacitë shpenzojnë mesatarisht dhjetë orë më shumë në javë duke kërkuar alternativa ndaj ilaçeve që nuk mund t’i marrin. Një kosto shtesë që nuk rimbursohet nga sistemi aktual.

Mungesat dëmtojnë edhe besueshmërinë e farmacive. “Pacientët janë të pakënaqur dhe humbasin besimin te farmacistët e tyre, sepse para se të merrnin ilaçet që kërkonin sa herë që shkonin në një farmaci”, thotë Ilaria Passarini.

Drejt derregullimit?

Parlamenti dhe Këshilli Federal po debatojnë aktualisht ndryshimet rregullatore që do të lejonin shitjen në internet të ilaçeve pa recetë në mënyrë që të ulin çmimet e barnave dhe të plotësojnë kërkesat në rritje të klientëve për lehtësi.

Nuk është ende e qartë se çfarë do të thotë kjo për të ardhmen e farmacive të komunitetit në Zvicër. Zinxhirët e mëdhenj po blejnë gjithnjë e më shumë farmacitë tradicionale dhe po hedhin themelet për një pjesë më të madhe të tregut të mjekësisë online.

Deri më tani, nuk ka asnjë indikacion që farmacitë lokale së shpejti do të zëvendësohen nga shitës me pakicë në internet. Por ata mund të duken krejtësisht ndryshe në të ardhmen dhe numri i tyre ka të ngjarë të bjerë nëse nuk ka vullnet politik për ta parandaluar këtë.

---