Çka ndryshon me Ligjin e ri Federal për të Huajt dhe Integrimin në Zvicër?

Që nga 1 janari 2019, Ligji i ri federal për të huajt dhe integrimin (LEI) ka zëvendësuar Ligjin e të Huajve. Ndërsa shumë dispozita mbeten të pandryshuara, të tjera janë futur, dhe që e ngrejnë më lartë pragun e kushteve që duhet plotësuar për ta rregulluar lejeqëndrimin apo natyralizimin në Zvicër

Në gusht 2018, Këshilli Federal Zviceran miratoi ndryshimet në dekretet në lidhje me Ligjin Federal për të Huajt dhe Integrimin (deri më tani Ligji Federal për të Huajt) dhe miratoi hyrjen e tyre në fuqi më 1 janar 2019. Kjo pjesë e dytë e ndryshimeve në ligj ka zyrtarisht për qëllim përmirësimin e integrimit të të huajve nëpërmjet stimulimeve pozitive dhe masave të përshtatshme. Kjo përfshin lehtësimin e aksesit të refugjatëve dhe personave të pranuar përkohësisht në tregun e punës. Lejet e qëndrimit mund të lidhen gjithashtu me një marrëveshje integrimi. Mirëpo, nga ana tjetër, kushtet për të rregulluar ligjërisht qëndrimin apo vendosjen në Zvicër janë ashpërsuar, me kërkesa të njohurive gjuhësore, me shkrim dhe me gojë.

Më 16 dhjetor 2016, Parlamenti miratoi një amendament për Aktin Federal të të Huajve (LEtr) me qëllim përmirësimin e integrimit të të huajve. Zbatimi i këtij ndryshimi të ligjit u nda në dy pjesë, e para prej të cilave hyri në fuqi më 1 janar 2018. Me hyrjen në fuqi të komponentit të dytë, më 1 janar 2019, LEtr bëhet ligj federal për të huajt dhe integrimin (LEI).

Rezultatet e konsultimit

Konsultimet u zhvilluan nga dhjetori 2017 deri në mars 2018. Shumica e kantoneve dhe Konferenca e qeverive kantonale ishin në favor të projekt ligjit, siç janë shumica e partive politike që morën pjesë në konsultim. Projekti gjithashtu është mbështetur nga organizatat ombrellë të ekonomisë dhe Unioni i Qyteteve Zvicerane. Sa për qarqet e tjera të interesuara, mendimet e tyre ndryshojnë. Disa e favorizuan, ndërkohë që të tjerët e hedhin poshtë atë pjesërisht ose tërësisht. Disa kritikojnë, në veçanti, punën shtesë për kantonet që dispozitat e propozuara zbatuese do të sjellin.

Inkurajimi i qasjes në tregun e punës

Që nga 1 janari 2019, refugjatët e njohur dhe personat e pranuar në mënyrë të përkohshme do të jenë në gjendje të angazhohen në punësim fitimprurës pas thjesht raportimit tek autoritetet e tregut të punës, i cili do të lehtësojë qasjen e tyre në punësim dhe do të lehtësojë punëdhënësit . Potenciali i fuqisë punëtore të pranishme në Zvicër do të përdoret më mirë dhe shpenzimet e asistencës sociale do të reduktohen.

Kriteret e integrimit që duhet të merren parasysh në vendimet që kanë të bëjnë me ligjin e të huajve janë specifikuar gjithashtu në nivelin e ordinancave. Këto të fundit përcaktojnë aftësitë gjuhësore të kërkuara për dhënien ose dhënien e një autorizimi, sipas parimit që sa më i lartë të jetë statusi i dhënë, aq më i lartë janë kërkesat.

Masat e miratuara nga Parlamenti për të huajt që nuk tregojnë dëshirë për të kontribuar në integrimin e tyre janë gjithashtu të specifikuara, të cilat do t’u mundësojnë autoriteteve kompetente të migrimit të lidhin dhënien e një leje qëndrimi me një marrëveshje integrimi dhe, kështu, për t’i treguar personit të interesuar pritjet që ushqehen ndaj tij. Kjo marrëveshje integrimi do të jetë e detyrueshme dhe mund të rezultojë në sanksione. Nëse kriteret e integrimit nuk plotësohen, i huaji do të jetë në gjendje të shohë autorizimin e tij të themelimit (leja C) të zëvendësohet me një leje qëndrimi (leja B).

Hyrja në fuqi më 1 janar 2019 e LEI ka çuar në ndryshime të rëndësishme, veçanërisht në lidhje me kërkesat gjuhësore që kufizojnë qasjen në këtë autorizim.

Kushtet e dhënies së lejeqëndrimit “C”

 

Që nga janari 2018, vetëm mbajtësit e lejes C mund të aplikojnë për natyralizim.

Për qëllime të kontrollit, Lejeqëndrimi “C” është akorduar për një periudhë 5 vjeçare. Vendosja e autorizimit përfundon automatikisht pas 6 muajsh qëndrimi jashtë Zvicrës. Nëse mbajtësi kërkon një autorizim për mungesë, Lejeqëndrimi C mbetet i vlefshëm për një periudhë maksimale prej 4 vjetësh.

Leja C jepet me kërkesë të personit në fjalë, në kushtet e mëposhtme:

– në qoftë se ai qëndroi në Zvicër për të paktën 10 vjet, me një B ose L leje, kaluar pesë pandërprerë: të. Mbetjet me leje N ose F nuk merren parasysh.

– nuk ka asnjë arsye për revokimin ose zvogëlimin e lejes së qëndrimit.

– nëse ai ka një nivel të A2 gjermanishtes, frengjishtes apo italishtes (varësisht nga gjuha zartyare ku ajo apo ai jeton), me gojë dhe testin A1 me shkrim sipas Kornizës së Përbashkët Evropiane të Referencës (FIDE)

– nëse dëshmon një integrim të mirë.

Leja C u jepet automatikisht, pavarësisht nga niveli i gjuhës, pas 5 vjet qëndrim të ligjshëm dhe të pandërprerë në Zvicër, të huajve nga vendet e mëposhtme: Austria, Belgjika, Danimarka, Spanja, Franca , Greqia, Italia, Hollanda, Portugalia dhe Principata e Lihtenshtajnit.

Megjithatë, personat në vijim duhet të kenë një nivel të frëngjishtes ose gjermanishtes, në të folur A2 dhe me shkrim, A1:

1. a) bashkëshortët e shtetasve zviceranë ose mbajtësit e lejes C, nga data e dasmës në Zvicër ose në datën e hyrjs në Zvicër në rastin e martesës jashtë vendit;
2. b) shtetasit nga Andorra, Kanada, SHBA, Finlanda, Britania e Madhe, Irlanda, Islanda, Luksemburgu, Monako, Norvegjia, San Marino, Suedia dhe Vatikanit.

Angazhimi i lehtësuar i mbajtësve të lejeqëndrimit F ose të refugjatëve B

Që nga 1 janari 2019, nuk është më e nevojshme të kërkohet autorizimi për të marrë në punë një person nga azili. Një njoftim i thjeshtë i bërë në internet është i mjaftueshëm.

Ky thjeshtim i procedurës është gjithashtu një nga pasojat e hyrjes në fuqi të Ligjit të ri Federal për të Huajt dhe Integrimin (LEI). Ajo synon të përmbushë pritjet e shumë faktorëve (ekonomike, institucionale dhe politike) që mbështesin një integrim profesional të lehtësuar të njerëzve nga azili. Autoritetet vërenin, në të vërtetë, se sa herë që një nga këta njerëz bëhet financiarisht i pavarur, fondet publike ruajnë ekuivalentin e dyzet mijë frangave gjatë një viti.

Nga tani e tutje, është e mundur që këta punonjës të ardhshëm të fillojnë punën menjëherë pasi të kenë përfunduar një formular të thjeshtë dhe ta dorëzojnë atë në internet tek autoriteti përkatës.

– Personat me qëndrim të përkohshëm dhe refugjatët mund të kenë një aktivitet profesional si të punësuar ose të vetëpunësuar, pa kufizime, të ndryshojnë lirshëm punëdhënësin ose profesionin e tyre dhe të punojnë kudo në Zvicër.

Për lejeqëndrimin N, nga ana tjetër, kërkesa e autorizimit paraprak mbetet në fuqi.

---