Bildungskarenz: Çfarë duhet të dini për marrjen e fondeve shtetërore austriake për arsimim të mëtejshëm?

Shumica dërrmuese e punonjësve në Austri kanë mundësinë të marrin deri në një vit pushim të paguar në çdo katër vjet për të përmirësuar kualifikimet e tyre. Por si e bëni këtë – dhe sa mund të paguheni?

Megjithëse nuk është diçka në radarin e çdo të huaji, Bildungskarenz është bërë një skemë jashtëzakonisht popullore në Austri gjatë dekadës së fundit apo më shumë. Pushimi arsimor i financuar mund t’u japë punonjësve mundësinë për të marrë deri në një vit për studime me kohë të plotë ose dy vjet për studime me kohë të pjesshme, të gjitha duke ruajtur punën e tyre dhe duke marrë fonde shtetërore, transmeton albinfo.at.

Nëse kjo tingëllon si një ëndërr e realizuar, mund t’ju habisë kur mësoni se pothuajse askush nuk e mori Bildungskarenz në 12 vitet e para të ekzistencës së tij.

E futur në ligj për herë të parë një çerek shekulli më parë, përdorimi i gjerë i skemës filloi vetëm gjatë krizës bankare pasi punëdhënësit kërkuan mënyra për të mbajtur punëtorët e tyre duke kursyer burime. Në kohën që kur u prezantua më 1998 deri në 2007 – një vit para krizës financiare – midis 500 dhe 1000 njerëz në vit merrnin pushim nga puna për të studiuar. Kjo shifër kishte arritur në 5000 në vit deri në vitin 2009, shkruan thelocal.

Megjithatë, që nga viti 2010, numri i njerëzve që përfitojnë nga skema është më shumë se dyfishuar, me rreth 14,000 punëtorë që kanë marrë Bildungskarenz vetëm në vitin 2021. Midis 2019 dhe 2021, numrat u rritën me pothuajse 30 për qind.

Megjithatë, gjithçka nuk duket krejtësisht rozë për të ardhmen e skemës, me zhurmën nga qeveria që sugjeron se mund të duhen bërë ndryshime. Për momentin, megjithatë, ia vlen të shikohet sistemi aktual, kush kualifikohet dhe si funksionon i gjithë.

Le të fillojmë me bazat. Çfarë është saktësisht Bildungskarenz?

Bildungskarenz – ose leja arsimore – është një ligj qeveritar që u jep të drejtën njerëzve të marrin mbështetje financiare nga shteti kur marrin leje nga puna për qëllime studimi.

Kjo mund të jetë çdo gjë, nga një diplomë universitare deri tek trajnimi që mund të lidhet me profesionin tuaj, si një kurs gjerman i biznesit ose trajnim teknik. Trajnimi ose kurset e diplomës mund të merren edhe jashtë vendit – edhe pse sigurisht që ju mund të zgjidhni të studioni edhe në Austri. Megjithatë, një gjë për të cilën duhet të jeni të vetëdijshëm është se interesi personal ose kurset e hobive nuk mbulohen nga skema, kështu që ju do të duhet ta bëni atë kurs thurjeje në kohën tuaj të lirë.

Në varësi të asaj që jeni dakord me punëdhënësin tuaj, ju mund të merrni Bildungskarenz për dy muaj ose deri në 12 – edhe pse kushti kryesor është që ju të mos merrni më shumë se një vit në çdo katër muaj.

Thënë kështu, ka një sasi të mjaftueshme fleksibiliteti se si e përdorni këtë shtesë. Për shembull, një punonjës mund të marrë të gjithë vitin e tij me një lëvizje, ndërsa një tjetër mund ta shpërndajë këtë në disa faza dymujore.

A është i mundur edhe studimi me kohë të pjesshme?

Po. Njerëzit që duan të qëndrojnë në vendin e tyre të punës si punonjës me kohë të pjesshme mund të zgjedhin ta bëjnë këtë nëse zgjedhin një kurs me kohë të pjesshme në vend të një kursi me kohë të plotë.

Dallimi kryesor këtu është se trajnimi do të duhet të zgjasë së paku katër muaj në vend të dy dhe një maksimum ose dy vjet në vend të një. Këto shtesa teorikisht mund të merren çdo katër vjet që një punonjës është në një kompani.

Tingëllon mirë. A mund ta kenë këtë pushim të gjithë punonjësit?

Ndërsa shumica e punonjësve duhet të kualifikohen për Bildungskarenz, ka disa kritere kyçe që duhen përmbushur.

Para së gjithash, nuk ka asnjë të drejtë ligjore për t’iu dhënë Bildungskarenz – megjithëse Dhoma Austriake e Punëtorëve (Arbeiterkammer) ka luftuar për këtë për vite me radhë. Në vend të kësaj, ju do të duhet të negocioni këtë periudhë të pushimit me punëdhënësin tuaj dhe marrja e pagesës do të varet nga marrëveshja e tyre.

Së dyti, kursi do të duhet gjithashtu të ketë një lidhje profesionale dhe të mos jetë thjesht një hobi juaj (edhe pse kriteret e sakta për këtë mund të përpunohen me shefin tuaj).

Së treti, vetëm punëtorët që kanë qenë në punën e tyre aktuale për të paktën gjashtë muaj të plotë kanë të drejtë për Bildungskarenz. Kjo mund të jetë pak e ndërlikuar kur bëhet fjalë për punëtorët sezonalë, kështu që ky grup duhet të ketë parasysh kriteret e mëposhtme: të paktën gjashtë muaj punë për të njëjtin punëdhënës duhet të jenë kryer në katër vitet e fundit, dhe të paktën tre nga këta muaj duhet të ishin punuar radhazi.

Vlen gjithashtu të theksohet se do t’ju kërkohet të tregoni një lloj prove të pjesëmarrjes ose arritjes në fund të kursit ose kualifikimit tuaj. Nëse jeni duke dëshmuar pjesëmarrjen tuaj në kurs, kjo duhet të jetë së paku 20 orë studimi në javë – ose 16 orë për njerëzit me fëmijë nën moshën shtatë vjeçare.

Përndryshe, ju mund të paraqisni vërtetimin e numrit të krediteve që keni marrë për semestër, ose një dëshmi tjetër për përfundimin ose arritjen në kurs.

A do ta marr rrogën time të plotë gjatë kohës që jam duke studiuar?

Jo. Në fakt, me kalimin e kohës që po merrni Bildungskarenz, nuk do të keni fare të drejtë për asnjë para nga punëdhënësi juaj.

Në vend të kësaj, do të mund të merrni përfitime papunësie që arrijnë një minimum prej 1,295 € në muaj, ose 55 për qind të pagës suaj aktuale, nga Shërbimi Publik i Punësimit të Austrisë (AMS) – por minus normën minimale për njerëzit që po rikualifikohen për një tjetër profesion.

Nëse dëshironi të rrisni të ardhurat tuaja gjatë kësaj kohe, mbani në mend se keni të drejtën e plotë për të marrë punë të pavarur krahas studimeve gjithashtu.

Ju mund të dorëzoni një aplikim nëpërmjet llogarisë tuaj AMS në internet ose duke vizituar një pikë lokale shërbimi AMS. Megjithatë, do t’ju duhet jo vetëm formulari juaj i plotësuar i aplikimit, por edhe një konfirmim i nënshkruar i marrëveshjes Bildungskarenz që keni arritur me punëdhënësin tuaj – prandaj sigurohuni që të merrni lejen e nevojshme përpara se të shkoni në AMS.

Çfarë lloj ndryshimesh mund të jenë në horizont?

Kjo nuk është aspak e qartë për momentin dhe duket se mund të ketë një debat të ashpër mbi këtë çështje në muajt në vijim.

Të dielën, Ministri i Punës, Martin Kocher (ÖVP) la të kuptohet për reformat e ardhshme në një intervistë për APA. Kocher u tha gazetarëve se sistemi i lejes arsimore ishte i mirë, por se “mund të përmirësohej” – dhe tha se donte të fillonte një debat mbi këtë në vjeshtë.

Në lidhje me idetë konkrete, megjithatë, ministri mbeti i fshehtë: nga njëra anë, ai tha se modeli aktual “ndoshta nuk ishte mjaft i shënjestruar” – por njëkohësisht mohoi se reformat do të hartoheshin për të kursyer para.

Qëllimi është që “edhe më shumë njerëz të përfitojnë nga pushimi arsimor dhe që ai të përdoret sa më efektivisht”, tha Kocher.

Megjithatë, disa aspekte të sistemit aktual janë vënë nën kritika kohët e fundit – veçanërisht në dritën e numrit rekord të njerëzve që përdorin aktualisht këtë skemë.

Në një raport të fundit, Gjykata e Auditimit goditi “rregullat e lira” për marrjen e një Bildungskarenz. Nga 20 orë studimi të kërkuara në javë, vetëm pesë prej tyre duhet të jenë mësim personal dhe pjesa tjetër mund të jetë “kohë e të mësuarit”, e cila e hap sistemin ndaj abuzimit, pretenduan ata.

Ekziston gjithashtu një prirje midis grave të Bildungskarenz që merren me leje prindërore – për të cilën disa kanë thënë se është një mënyrë për të marrë një leje lindjeje të zgjatur.

Që nga viti 2021, AMS po paguante rreth 300 milionë euro në vit për njerëzit në pushim arsimor.

---