A mund të punoni pas moshës së pensionit në Zvicër?

Ndërsa shumë njerëz në Zvicër presin me padurim të kalojnë vitet e tyre të pensionit, duke eksploruar zonën e tyre lokale ose duke hulumtuar pemën e tyre familjare, të tjerë mund të kthehen në punë për të rritur të ardhurat e tyre të pensionit.

TheLocal shpjegon se çfarë duhet të dini nëse planifikoni të punoni përtej moshës së pensionit.

Zvicra ka një qasje fleksibile ndaj daljes në pension dhe shumë pensionistë zgjedhin të punojnë ose me kohë të pjesshme ose në baza të pavarura, megjithatë ka disa kushte dhe kufizime për t’u marrë parasysh.

Kush mund të punojë pas daljes në pension në Zvicër?

Çdo pensionist që banon në Zvicër mund të vazhdojë të punojë ose të kthehet në punën e tij pasi të ketë gëzuar një pjesë të pensionit për aq kohë sa punëdhënësi është dakord, shkruan albinfo.ch.

Në Zvicër kontrata juaj e punës përfundon automatikisht sapo të arrini moshën e daljes në pension, zakonisht 65 për burrat dhe 64 për gratë.

Në përgjithësi, këshillohet që të planifikoni paraprakisht jetën tuaj të punës në pension, në mënyrë ideale rreth gjashtë muaj para daljes në pension, në mënyrë që punëdhënësi juaj aktual ose i ardhshëm të mund të organizohet gjithashtu.

Zvicra nuk ka kufi të sipërm të moshës që cakton sa kohë mund të punojë një punonjës. Ju do të keni mundësinë të punoni për aq kohë sa dëshironi, me kusht që punëdhënësi juaj të jetë i gatshëm të vazhdojë t’ju punësojë dhe ju të jeni të aftë fizikisht dhe mendërisht për ta bërë punën.

Ndërkaq, nëse zgjidhni të punoni sërish pasi të keni shijuar për pak vitet e pensionit, do të vazhdoni të merrni pensionin tuaj AHV/AVS dhe përfitimet e fondit të pensionit gjatë kohës që punoni, por paga juaj e re do të jetë thjesht një bonus shtesë në atë rast.

Sidoqoftë, nëse fitoni më shumë se një pagë bruto prej 1,400 frangash zvicerane në muaj, do t’ju duhet të paguani përsëri në AHV tuaj.

Ata që fitojnë paga më të mëdha se 1400 franga zvicerane në muaj u kërkohet të japin kontribute të sigurimeve shoqërore, por kjo nuk rezulton me një pension më të madh, gjë që e bën punën përtej moshës së referencës më pak tërheqëse për shumë njerëz.

Çfarë ndodh nëse punoj si freelancer?

Nëse zgjidhni të punoni si freelancer në Zvicër, është e rëndësishme të mbani mend se ligji zviceran nuk e njeh termin freelancer, por përkundrazi bën dallimin midis punës së vetëpunësuar dhe punësuar.

Por, ndërsa të gjithë profesionistët e pavarur në Zvicër janë të vetëpunësuar, jo të gjithë të vetëpunësuarit janë profesionistë të pavarur. Këta të fundit zakonisht kanë modele biznesi më të strukturuara, ndërsa të parët janë më “të lirë” në aktivitetet e tyre, duke trajtuar shumë projekte dhe klientë njëherësh, shpesh pa pasur nevojë për një zyrë fizike.

Si një person i vetëpunësuar në Zvicër, do t’ju kërkohet të bëni kontribute të sigurimeve shoqërore (AHV/IV/EO) me një normë maksimale prej 10 për qind të të ardhurave tuaja nëse paga juaj tejkalon 1400 franga zvicerane mujore.

A do të mbetet paga ime e njëjtë me një person të punësuar?

Nëse planifikoni të qëndroni në punën tuaj aktuale, teorikisht duhet të keni të drejtë për të njëjtën pagë. Megjithatë, kontrata juaj e mëparshme e punës përfundon kur të arrini moshën tuaj të pensionit dhe do të varet nga ju që të negocioni kushte të ngjashme.

Sa i përket çështjes së sigurimit nga aksidentet dhe sëmundjet, ju duhet të punoni të paktën tetë orë në javë për të përfituar nga sigurimi i aksidenteve.

Në anën tjetër, duhet të keni parasysh se nëse kombinoni pagën tuaj me pensionin tuaj, të ardhurat tuaja të përgjithshme do të rriten dhe kështu do të rezultojnë në pagesa më të larta tatimore, gjë që mund të shmanget duke shtyrë pensionin tuaj AHV deri në pesë vjet.

Punonjësit që punojnë përtej moshës së pensionit dhe vazhdojnë të paguajnë në fondin e tyre të pensionit, si rezultat do të grumbullojnë më shumë para dhe do të marrin përfitime më të larta më vonë në jetë.

Megjithatë nëse po mendoni se a keni të drejtë për përfitime papunësie nëse më pushojnë nga puna në vitet e pensionit, përgjigja e shkurtër është jo.

Nëse lirohesh në vitet e pensionit, do të marrësh pensionin tënd AHV/AVS së bashku me përfitimet e fondit të pensionit, si dhe paratë nga Shtylla 3a siç do të merrje pa vazhduar të punosh pas moshës 64/65.

Që nga ky vit, Zvicra ende nuk ka një rregullore uniforme kur bëhet fjalë për shtyrjen e pensionit. Kjo do të thotë se jo çdo fond pensioni do t’ju lejojë të shtyni pensionin pasi të keni mbushur moshën e pensionit.

Nëse fondi juaj i pensionit nuk ju lejon të shtyni pensionin, ju do të keni të drejtë në pensionin tuaj ndërkohë që vazhdoni të punoni dhe nuk do t’ju kërkohet të paguani më kontribute në fondin pensional.

Nëse pension ju lejon të shtyni pensionin tuaj përtej moshës normale të daljes në pension, do t’ju duhet të paguani një kontribut nga paga juaj si një punonjës normal në varësi të shumës që fitoni.

Aktualisht shumica e fondeve të pensioneve që ju lejojnë shtyrjen, presin që ju të shtyni për të paktën një vit dhe maksimumi pesë vjet dhe nëse planifikoni një shtyrje të tillë, do t’ju duhet të kërkoni shtyrjen jo më vonë se një vit pas arritjes së moshës normale të pensionit.

Ju gjithashtu mund të tërhiqni Shtyllën tuaj 3a deri në pesë vjet pas moshës normale të pensionit nëse vazhdoni të punoni. Megjithatë, atëherë duhet të tërhiqni paratë dhe nuk mund ta shtyni më datën.

Kjo do të ndryshojë më 1 janar 2024 kur reforma AHV 21 e Zvicrës, e cila u miratua nga populli zviceran më 25 shtator 2002, hyn në fuqi.

Që atëherë e tutje, çdo fond pensioni në Zvicër do të duhet të lejojë një individ të shtyjë pensionin e tij përtej moshës normale të pensionit ose siç do të njihet më pas, “moshës së references”.

Mosha e re e referencës gjithashtu rrit moshën për gratë në 65 nga 64.

Sapo reforma e re të hyjë në fuqi, dhimbja e kontributeve të AHV-së nga punonjësit që punojnë 65 vjeç e lart do të llogaritet në pensionin e tyre dhe do të rrisë pensionin e tyre AHV në pleqëri.

---