Lajme
A më lejon leja ime e punës në Zvicër të ndryshoj vendin e punës?
Nëse jeni shtetas i huaj, i punësuar në Zvicër, mund të dëshironi që në një moment ose në një tjetër të gjeni një punë të re. Por, a mund ta bëni këtë?
Thuaj se nuk jeni të kënaqur me pozicionin tuaj aktual dhe dëshironi të gjeni një punë tjetër.
Ose mbase lind një mundësi e re profesionale dhe ju dëshironi ta shfrytëzoni atë.
Ka shumë situata kur mund të dëshironi të ndryshoni punë ose punëdhënës, por nuk jeni të sigurt nëse leja juaj aktuale e punës ju lejon ta bëni këtë.
Si shtetas i huaj, të drejtat tuaja të punës dhe të qëndrimit (ose kufizimet) përcaktohen nga dy faktorë: kombësia juaj dhe lloji i lejes që keni.
Kjo është ajo që duhet të dini
Siç u përmend më lart, liria juaj për të ndryshuar vendin e punës varet nga kombësia/pasaporta juaj, e cila, nga ana tjetër, përcakton se çfarë lloj leje ju jepet.
Si rregull, nëse jeni shtetas i një shteti të BE-së, ose ndryshe nga Norvegjia, Islanda ose Lihtenshtajni (EFTA), mund të ndërroni punë dhe punëdhënës sipas dëshirës.
Megjithatë, nëse vini nga një vend i tretë, të drejtat tuaja për ta bërë këtë janë shumë më të kufizuara.
Por, varet edhe nga lloji i lejes që keni
Në përgjithësi, ekzistojnë tri lloje të lejeve të punës/qëndrimit të lëshuara për rezidentët e huaj në Zvicër: L, B dhe C.
Le të shohim fillimisht ‘C’
Ky status i qëndrimit të përhershëm është “më i larti” në hierarkinë e lejeve dhe u ofron mbajtësve të tij të drejta gjithëpërfshirëse.
Midis tyre ka mundësi të pakufishme punësimi, të tilla si aftësia për të ndryshuar vendet e punës dhe kantonet e banimit dhe ngritja e bizneseve të veta.
Nëse keni një leje C, atëherë jeni të lirë të merrni çdo punë që dëshironi.
Kjo vlen për njerëzit e çdo kombësie – qytetarët e BE/EFTA, si dhe ata nga vendet e treta. Kjo sepse sapo të keni të drejtë dhe të merrni lejen tuaj C, shtetësia juaj nuk ka rëndësi – të gjithë mbajtësit e lejes C janë të barabartë sipas ligjit.
Po leja ‘L’?
Kjo është paksa e ndërlikuar sepse kjo leje e veçantë lëshohet për punësim afatshkurtër – zakonisht deri në një vit – për punëtorët e vendeve të treta.
Meqenëse është i lidhur me një punëdhënës specifik, mbajtësit e tij, në parim, nuk mund të ndryshojnë vendin e punës.
Sidoqoftë, ndonjëherë kjo leje u jepet edhe personave nga BE/EFTA që vijnë në Zvicër për një detyrë të përkohshme.
Nëse dëshirojnë të kërkojnë një punë tjetër, ata duhet të aplikojnë për një leje B (shih më poshtë) përpara se të ndryshojnë punëdhënësin.
Është një proces mjaft i thjeshtë: thjesht duhet të aplikoni pranë autoriteteve lokale të imigracionit, megjithëse ju lejohet të qëndroni në Zvicër, pa leje, deri në tre muaj ndërsa kërkoni punë.
E fundit, leja B
Kjo është leja më e zakonshme që u jepet të huajve në Zvicër.
Ka dy lloje – lejae afatshkurtër (e ngjashme me lejen L të lartpërmendur) – dhe ato që janë të vlefshme për një vit dhe mund të rinovohen çdo vit.
Shtetasit e huaj me llojin e fundit të lejes B mund të fillojnë një punë të re, veçanërisht nëse vijnë nga BE/EFTA.
Nga ana tjetër, ata që janë jashtë Europës, të cilët i nënshtrohen kuotave vjetore, përballen me më shumë kufizime në këtë drejtim, siç u shpjegua më sipër.
E-Diaspora
-
A rrezikon të dështojë vota e diasporës në Shqipëri? Kreu i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve në Shqipëri, Ilirjan Celibashi, tha se janë krijuar kushtet e...
-
Kurti mban fjalim në forumin ekonomik Zvicër-Kosovë, flet për “partneritet të fuqishëm”
-
Arbër Bullakaj, në krye të nismës për lehtësimin e natyralizimit të të huajve
-
Ariana Qizmolli, me pjesën “Kërce pak”, në festivalin e vallëzimit, në Winterthur
-
Një deputete në Kuvendin e Shqipërisë, me doktoratë austriake
Jeta në Zvicër
-
Më shumë se 640,000 fishekë snajperësh zviceranë thuhet se kanë shkuar në Ukrainë Municione snajperi nga kompania zvicerane P Defence thuhet se kanë mbërritur në Ukrainë në korrik 2023...
-
Kaosi i SBB i frustron udhëtarët: “Ka komunikim zero”
-
Bora paralizon qarkullimin në shumë vende në Zvicër
-
Bazeli do të votojë mbi koston e organizimit ‘blasfemik’ të Eurovizionit 2025
-
Zvicra mbetet kampione evropiane në hekurudha