A është vërtet cilësia e jetës në Zvicër kaq e lartë?

Zvicra, si dhe disa nga qytetet e saj, shfaqen rregullisht në sondazhet ndërkombëtare midis kombeve me cilësinë më të lartë të jetës. Pse është kështu?

Në renditjen e saj vjetore prej 85 kombesh, US News & World Report e ka vendosur Zvicrën në pozitën e parë, bazuar në 73 kritere të ndryshme.

Ndonëse nuk u ngjit në krye në të gjitha kategoritë, Zvicra bëri mjaft mirë në të tjerat për të marrë një rezultat të përgjithshëm të lartë, si dhe rezultate të larta në disa kategori individuale, shkruan The Local, transmeton albinfo.ch.

Për sa i përket cilësisë së jetës, Zvicra renditet e katërta, por ajo mori rezultate të larta në pothuajse të gjitha nënkategoritë. Ky është vendi ku vendi renditet më mirë – dhe jo aq mirë.

Stabiliteti politik (100 pikë nga 100)

Askush nuk mund të argumentojë se Zvicra meriton të marrë nota kaq të larta në këtë kategori.

Vendi nuk ka qenë i përfshirë në asnjë luftë, trazirë apo trazira në historinë e fundit, i mbrojtur kryesisht nga neutraliteti dhe pacifizmi i tij.

Ai është gjithashtu politikisht i qëndrueshëm nga brenda, me procese demokratike të vendosura mirë – siç janë referendumet – që ofrojnë siguri kundër abuzimeve me pushtetin, transmeton tutje albinfo.ch.

E qëndrueshme ekonomikisht (100)

Ekonomia e Zvicrës e ka përballuar krizën Covid shumë më mirë se shumë vende të tjera dhe vazhdon të jetë e fortë, pjesërisht për shkak të një norme inflacioni që është shumë më e ulët se në vendet e eurozonës.

Arsyeja është se Zvicra “kombinon qeverisjen e klasit botëror me nivele të larta të kapitalit social dhe rezistencë të lartë sociale. Ai gjithashtu kishte sisteme të forta financiare, nivele të menaxhueshme borxhi dhe elasticitet të mirë të sistemit shëndetësor”.

Siguria

Sondazhe të ndryshme kanë treguar se Zvicra është ndër 10 vendet më të sigurta në botë, madje një e ka vlerësuar atë si më të sigurtën në vitin 2022.

Kjo nuk do të thotë se nuk ka krim në Zvicër, por shkalla, veçanërisht e shkeljeve të dhunshme, është relativisht e ulët në krahasim me vendet e tjera.

Edhe qytetet e mëdha, edhe pse më të rrezikshme se qytetet e vogla dhe zonat rurale, nuk janë të goditura nga krimi.

Një treg i mirë pune (92.2)

Shkalla e papunësisë në Zvicër ka qenë më e ulët se në shumë vende të tjera për dekada, dhe ajo u rikuperua më shpejt se të tjerët nga ngadalësimi që ndodhi gjatë pandemisë.

Aktualisht, papunësia është 2.1 për qind, kundrejt 6.6 për qind në të gjithë BE-në.

Tani ka 15.6 për qind më shumë vende të lira pune në shumicën e industrive sesa në të njëjtën kohë në vitin 2021, transmeton tutje albinfo.ch.

E përshtatshme për familjen (85.4)

Prindërit e fëmijëve të vegjël që po përpiqen të gjejnë një çerdhe të përballueshme në Zvicër mund të mos pajtohen me këtë vlerësim, pasi këto shërbime janë të shtrenjta dhe objektet e mira mund të jenë të vështira për t’u gjetur.

Megjithatë, ka shumë përfitime për fëmijët dhe familjet gjithashtu.

Sipas sondazhit të lexuesve të The Local, Zvicra ofron një bollëk aktivitetesh në natyrë, fëmijët janë të sigurt – qofshin duke luajtur jashtë apo duke ecur në shkollë – si dhe një sistem i mirë shëndetësor dhe arsimor janë gjithashtu një plus.

Barazia e të ardhurave (85.2)

Në këtë kategori, Zvicra është në vendin e 5-të në sondazhin e US News & World Report, menjëherë pas vendeve skandinave.

Ndërsa ka të dhëna që tregojnë se ekziston një hendek gjinor kur bëhet fjalë për pagën, një studim i Zyrës Federale të Statistikave tregon se shpërndarja e të ardhurave (midis atyre që fitojnë më shumë dhe atyre më të ulëta) është më e drejtë në Zvicër sesa në shumë vende të tjera.

Sistemi i shëndetit publik (84.7)

Edhe pse shumë i shtrenjtë me kosto që rriten çdo vit, për sa i përket cilësisë dhe aksesit në kujdes, sistemi i Zvicrës është ndër më të mirët në botë.

Ashtu si pjesa më e madhe e Bashkimit Evropian, Zvicra ka një sistem shëndetësor universal. Megjithatë, sistemi këtu është thelbësisht i ndryshëm në atë që nuk bazohet në taksa ose financohet nga punëdhënësit, por nga vetë individët.

Të gjithë duhet të kenë një mbulim bazë të sigurimit shëndetësor dhe ta blejnë atë nga një prej dhjetëra kompanive private.

Sistemi është përgjithësisht efikas, ka një rrjet të gjerë mjekësh, si dhe spitale dhe klinika të pajisura mirë.

Pacientët janë të lirë të zgjedhin mjekun e tyre dhe zakonisht kanë akses të pakufizuar tek specialistët. Listat e pritjes për trajtime mjekësore janë relativisht të shkurtra.

Sistemi arsimor publik

Zvicra ka 12 universitete të financuara nga publiku (10 universitete kantonale dhe dy institute federale të teknologjisë), dhe një numër Universitetesh publike të Shkencave të Aplikuara.

Sipas renditjes së universiteteve botërore të QS, “Zvicra ka “sistemin e tretë universitar më të mirë në botë”.

Vendi shkëlqen edhe në trajnimin profesional — një program tre-vjeçar, me dy drejtime, që përfshin dy ditë në një shkollë profesionale dhe tre ditë marrjen e një trajnimi në punë në sektorin e tyre të zgjedhur (të ashtuquajturat praktika).

Ai përfshin një sërë fushash si biznesi dhe tregtia, administrata, shitja me pakicë, turizmi, ndërtimi, teknologjia e informacionit, artet, shërbimet e mirëqenies, si dhe profesione të ndryshme – gjithsej 230 profesione.

Ky program “gëzon mbështetje shumë të fortë nga punëdhënësit zviceranë, të cilët e vlerësojnë atë si një kontribuues të madh në vitalitetin dhe forcën e vazhdueshme të ekonomisë zvicerane”.

Të gjitha këto aspekte kontribuojnë në rezultatin e lartë që Zvicra ka marrë për cilësinë e saj të jetesës.

Jo i shkëlqyeshëm për përballueshmërinë

Megjithatë, ka edhe një kategori negative në renditje dhe nuk është e vështirë të merret me mend se çfarë është ajo: përballueshmëria, në të cilën rezultati i Zvicrës është…2.7.

Nuk është befasi për këdo që jeton këtu (dhe një tronditje për turistët dhe të ardhurit e rinj) që kostoja e jetesës në Zvicër është ndër më të lartat në botë, dhe veçanërisht në dy qytetet më të mëdha të vendit, Cyrih dhe Gjenevë.

Gjithçka, nga ushqimi dhe veshmbathja tek banesat dhe transporti publik është më e shtrenjtë se në BE, me përjashtim të elektronikës dhe taksave më të ulëta.

Megjithatë, ka edhe një mënyrë tjetër për ta parë këtë fenomen: që pagat zvicerane, të cilat këtu janë më të larta se në eurozonë, dhe norma e ulët e inflacionit, kompensojnë çmimet.

---