A duhet të shqetësohen votuesit zviceranë për ndikimin e huaj gjatë zgjedhjeve?

Më pak se një javë përpara se zviceranët të shkojnë në zgjedhje, është shfaqur një raport i fshehtë i inteligjencës që zbulon një fushatë të mundshme ndikimi rus për të ndarë opinionin publik.

Sa të ndjeshëm janë zviceranët ndaj kësaj lloj propagande?

Fokusi i raportit të inteligjencës, i parë nga NZZ am Sonntag, është një video e paqartë e shpërndarë në Twitter në muajin shtator, e cila ka për qëllim t’i tregojë migrantët në një dritë të keqe.

Videoja është parë qindra mijëra herë, megjithëse është e paqartë se kur është xhiruar në të vërtetë, shkruan swissinfo.

Shërbimi Federal i Inteligjencës (FIS) thotë në raportin e tij të klasifikuar se “shumica e llogarive që nxitën shpërndarjen e videos janë ndoshta joautentike” dhe ka të ngjarë të kenë origjinë ruse. “Në hapësirën e informacionit, Rusia po shfrytëzon në mënyrë aktive çështjen e migrimit për të ndikuar në shtetet perëndimore”, citohet të ketë thënë FIS.

Duke i paraqitur emigrantët si kërcënim për normat shoqërore dhe sigurinë, qëllimi i Rusisë është të “ngjallë frikën dhe të forcojë polarizimin midis dhe brenda shoqërive perëndimore”, shton ai.

Migrimi ka qenë një temë debati gjatë fushatës aktuale zgjedhore, përcjell albinfo.ch.

Përdoruesit e vërtetë kundrejt robotëve

Është e vështirë të thuhet nëse videoja po e arrin qëllimin e saj për të ngjallur frikë. Daniel Vogler, zëvendësdrejtor i Qendrës Kërkimore për Sferën Publike dhe Shoqërinë në Universitetin e Cyrihut, thekson se pak njerëz në Zvicër i marrin lajmet e tyre në Twitter, vetëm 7%.

Shtrirja e videos mund të kufizohet gjithashtu nga fakti se ajo u përhap kryesisht nga robotët.

“Një i ashtuquajtur rrjet bot do të rishpërndante mesazhin e vet. Por a e panë postimin përdoruesit e vërtetë apo edhe përdoruesit nga Zvicra? Nëse po ripostohet vetëm nga robotët, nuk ka të ngjarë që shumë njerëz ta kenë parë atë”, thotë Vogler.

Ai ka thënë gjithashtu se dyshon në aftësinë e këtij lloj postimi për të ndarë opinionin publik.

Hulumtimet e dala nga pandemia Covid tregojnë se fushatat e dezinformimit zakonisht synojnë një audiencë specifike. Mesazhet që konfirmojnë pikëpamjet e një grupi do të ndahen brenda atij grupi.

“Kjo mund të çojë në më shumë polarizim në planin afatgjatë, por vetë këto incidente të vetme nuk do ta përkeqësojnë polarizimin,” thotë ai.

Por, nëse qëllimi i një fushate ndikimi apo dezinformimi është të minojë besimin në sistemin politik, atëherë pak rëndësi ka se sa njerëz e kanë parë në të vërtetë mesazhin. Thjesht duhet të jetë atje jashtë, në faqet e një gazete, për shembull, që fushata të tilla ekzistojnë.

“Duke i bërë këto kërcënime të spikatura, ato tashmë janë të suksesshme. Tani njerëzit po mendojnë, se ne kemi aktorë shtetërorë jashtë vendit që përpiqen të ndikojnë në sistemin tonë politik”, thotë Vogler.

Besimi dhe rezistenca

Është e paqartë se sa të përhapura janë fushatat e tilla të ndikimit në Zvicër. Në raportin e tij të fundit të situatës, FIS thotë se shërbimet e inteligjencës ruse, kineze dhe iraniane, ndër të tjera, angazhohen në spiunazh dhe aktivitete të tjera, duke përfshirë ndërhyrjen politike, dhe se merr rregullisht informacion në lidhje me “aktivitetet e ndikimit”. Por në shumicën e rasteve nuk mund t’i hetojë nëse nuk janë të lidhur me një veprimtari të paligjshme.

Debati për rregullimin e informacionit në internet në Zvicër është intensifikuar me miratimin në Bashkimin Evropian (në të cilin nuk është anëtar) të Aktit të Shërbimeve Dixhitale, i cili i mban platformat e mëdha të teknologjisë ligjërisht përgjegjëse për përmbajtjen e postuar atje.

Vogler ishte ndër kontribuesit e një raporti të porositur nga Zyra Federale e Komunikimeve që eksploronte masa të ndryshme për të luftuar dezinformimin. Çështja e rregullimit mbetet një çështje e vështirë, sipas tij.

“Fjala e lirë vlerësohet shumë në Zvicër, kështu që është e vështirë të thuhet se ky është informacion i rremë dhe ne duhet ta ndalojmë atë – askush nuk dëshiron ta ketë këtë detyrë”, thotë ai.

Raporti, i cili sapo është dorëzuar, sugjeron masa indirekte, siç është arsimimi më i madh mediatik, e cila mund të jetë një strategji më e suksesshme në planin afatgjatë.

Ekzistenca e videos mund të jetë shfaqur në një kohë të ndjeshme për votuesit, me vetëm disa ditë para zgjedhjeve federale, por Vogler thotë se sistemi politik zviceran i qeverisjes me konsensus mund t’u rezistojë përpjekjeve për ndikim. Populli zviceran gjithashtu vazhdon të ketë besim të lartë në institucionet e tyre publike dhe hulumtimet tregojnë se ky besim ndërton elasticitet ndaj dezinformatave.

---