A mund të bëhet president Trump pas zhvillimeve të fundit?

Donald Trump u dënua të enjten për të 34 akuzat për falsifikim të të dhënave të biznesit në çështjen e blerjes së heshtjes në shtetin e Nju-Jorkut, duke u bërë ish-presidenti i parë i SHBA-së që gjykohet dhe shpallet fajtor për një krim.

 

The Washington Post.

Juria prej 12 personash ra dakord njëzëri për vendimin pas diskutimeve për dy ditë, duke dalë në përfundimin se Trump-i falsifikoi të dhënat për të mbuluar një pagesë prej 130,000 dollarësh para zgjedhjeve të vitit 2016 për një aktore filmash për të rritur, për t’i blerë heshtjen për një takim të dyshuar seksual me të vite më parë.

Trump është kandidati i mundshëm republikan në garën presidenciale të këtij viti.

Ç’do të ndodhë tani?

Gjykatësi i Gjykatës së Lartë të Nju-Jorkut, Juan Merchan, e la vendimin për dënimin e Trump-it më 11 korrik. Trump duhet të raportojë në Departamentin e Provës së Nju-Jorkut për një intervistë lidhur me formimin e tij, shëndetin e tij mendor dhe rrethanat e çështjes së tij që do të përdoren për të ndihmuar në hartimin e një raporti paraprak.

 

A do të shkojë Trump në burg?

Akuzat kundër Trump-it janë krime jo të dhunshme të kategorisë E, niveli më i ulët në Nju-Jork dhe ato dënohen nga 16 muaj deri në katër vjet burgim shtetëror. Ekspertët ligjorë thanë se nuk ka gjasa që Trump, 77 vjeç, të burgoset, duke qenë se ai nuk ka qenë dënuar më parë për një krim.

Opsione të tjera për Merchan-in përfshijnë dënimin e Trump-it me kusht, që do të thotë se ai do të kishte nevojë për miratim nga një oficer prove për të udhëtuar jashtë shtetit. Trump gjithashtu mund të gjobitet ose t’i jepet një shkarkim me kusht nëse ai nuk do të hyjë në telashe të mëtejshme ligjore, thanë ekspertët ligjorë.

A mund të bëhet Trump-i prapëseprapë president pasi të jetë dënuar?

Trump ka të drejtë të bëjë fushatë për presidencën dhe të shërbejë si president nëse zgjidhet. Kushtetuta e SHBA-së kërkon që kandidatët presidencialë të jenë të paktën 35 vjeç, shtetas amerikanë dhe banorë në vend për të paktën 14 vjet. Amendamenti i 14-të, i miratuar nga Kongresi pas Luftës Civile, ndalon këdo që ka marrë pjesë në një kryengritje të kandidojë për presidencën, por Trump-i nuk është akuzuar për kryengritje në tri ndjekjet e tjera penale që mbeten aktive kundër tij.

A mund ta apelojë Trump-i vendimin?

Ekipi ligjor i Trump-it do të ketë 30 ditë pas vendimit të Nju-Jorkut për të paraqitur njoftimin e apelimit dhe gjashtë muaj për të paraqitur ankesën e plotë. Çdo proces apelimi ndoshta do të shtrihet përtej zgjedhjeve presidenciale të 5 nëntorit. Ekspertët ligjorë thanë se është e mundur që një gjykatë apeli do të pranonte të shtynte dënimin e Trump-it deri pas vendimit të apelit.

 

Si ndikon ky vendim në kandidimin e tij?

Sondazhet para vendimit të fajësisë të enjten kishin treguar një rënie të vogël, por potencialisht vendimtare në mbështetjen e Trump-it nëse ai do të dënohej për një krim. Nga fundi i vitit 2023, sondazhet treguan se një dënim do t’i zhvendoste diferencat nga pesë deri në 14 pikë në favor të presidentit Biden. Një sondazh i fundit i Reuters-Ipsos muajin e shkuar tregoi vetëm një ndryshim me dy pikë drejt Biden-it nëse Trump-i dënohet, me një zhvendosje më të madhe prej gjashtë pikësh nëse Trump-i burgoset.

Këto sondazhe testuan dënimin e Trump-it për çdo krim. Amerikanët i kanë parë prej kohësh akuzat në Manhatan si pak serioze. Ndërsa për sa i përket një dënimi, konkretisht? Një sondazh i ABC News-Ipsos muajin e shkuar tregoi se një dënim në rastin e Nju-Jorkut do të bënte që 20 për qind e mbështetësve të Trump-it të paktën ta “rimendojnë” votimin për të. 4% thonë se do ta braktisnin.

 

A mund ta falë veten Tramp?

Nëse Trump-i do të bëhej sërish president, autoriteti i tij federal për të dhënë falje nuk do të vlente për dënimin e tij në shtetin e Nju Jorkut për 34 akuza në gjyqin për blerjen e heshtjes.

Nëse një president në detyrë do të mund ta falte veten për shkelje federale është më pak e qartë. Është një diçka e paprecedentë e ligjit federal. Trump-i akuzohet në gjykatën federale në Florida për keqpërdorim të dokumenteve të klasifikuara dhe përpjekje për të penguar përpjekjet e qeverisë për t’i tërhequr ato; ai akuzohet në gjykatën federale në DC-së për komplot për të penguar rezultatet e zgjedhjeve të vitit 2020 që i humbi. Ai është deklaruar i pafajshëm në të dyja rastet.

 

Çfarë do të thotë kjo për çështjet e tjera penale të Trump-it?

Trump-i po përballet me tre ndjekje të tjera penale aktive. Ai përballet me akuza federale në Uashington për përpjekje të supozuara për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve të vitit 2020 dhe në Florida për grumbullimin e dokumenteve të klasifikuara nga presidenca e tij dhe komplot me ndihmësit për të mbuluar veprimet e tij. Prokurorët e shtetit në Xhorxhia e kanë akuzuar për ndërhyrje në zgjedhje.

Trump është deklaruar i pafajshëm në secilin rast. Dënimi i tij në Nju Jork nuk ka asnjë ndikim ligjor në tre rastet e tjera, të cilat duket se nuk kanë gjasa të shkojnë në gjyq para zgjedhjeve të nëntorit.

Trump dhe mbështetësit e tij janë përpjekur t’i përshkruajnë të gjitha çështjet si të motivuara politikisht.

 

 

 

---