A monitorohen të gjithë zviceranët?

Më 25 shtator 2016 votuesit zviceranë votuan mbi Aktin e Shërbimeve të Inteligjencës. Kjo synon ta bëjë antiterrorizmin më efikas. Këshilli Kombëtar miratoi propozimin me 145 vota, 41 kundër dhe tetë abstenime, Këshilli i Shteteve me 35 vota, pesë kundër dhe tre abstenime.

Juso, të Gjelbrit, PS dhe Partia Pirate ishin kundërshtarë të vendosur të propozimit. Ndër të tjera, ata paralajmëruan për një “shtet përgjues”. Megjithatë, elektorati ndoqi shumicën në Parlament dhe miratoi ligjin e rishikuar të inteligjencës me 65.5 për qind vota pro.

Në verën e vitit 2016, Këshilltari Federal i SVP-së, Guy Parmelin, i cili drejtonte Departamentin e Mbrojtjes, Mbrojtjes Civile dhe Sportit (DDPS) në atë kohë, theksoi se mbikëqyrja gjithëpërfshirëse, siç praktikohet në vendet e tjera, nuk ishte planifikuar. Një javë para votimit, Isabelle Graber, zëdhënëse e Shërbimit Federal të Inteligjencës (NBD), siguroi gjithashtu se as shtetasit zviceranë nuk do të monitorohen brenda apo jashtë vendit nëpërmjet të ashtuquajturës inteligjencë kabllore.

Në broshurën e votimit, Këshilli Federal theksoi se rregulloret e miratuara së fundmi për inteligjencën kabllore ishin formuluar jashtëzakonisht saktë. Ky instrument mund të përdoret vetëm në rast kërcënimesh specifike dhe përjashton mbikëqyrjen gjithëpërfshirëse të të gjithë qytetarëve.

Revista online “Republika” disponon dosjet gjyqësore dhe korrespondencën zyrtare. Kjo tregon se asnjë nga këto premtime nuk është mbajtur. Që nga viti 2017, Zvicra ka monitoruar në masë të madhe trafikun e internetit të qytetarëve të saj në përputhje me ligjin e miratuar. Në dokumentet zyrtare të gjykatës, DDPS pranon se përmbajtja e komunikimit të brendshëm po shqyrtohet dhe analizohet. Përveç kësaj, të gjitha të dhënat do të ruhen për pyetjet e mëvonshme të kërkimit.

Një nënkuptim i kësaj është se gazetarët nuk mund të sigurojnë më shumë mbrojtjen e burimeve të tyre sesa avokatët mund të sigurojnë që sekretet e tyre profesionale të mbrohen. Kjo pasi as qendra kibernetike ZEO dhe as shërbimi inteligjent nuk garantojnë në mënyrë eksplicite mbrojtjen e këtyre grupeve profesionale, gjë që mund të çojë në përcjelljen e komunikimit të tyre në shërbimin e inteligjencës në kushte të caktuara. Vitin e kaluar, shërbimi i inteligjencës mori masa konkrete për të rritur më tej vëzhgimin kabllor. Kompanitë më të vogla u inkurajuan në mënyrë aktive të përgatisin infrastrukturën e tyre për monitorim nga shërbimi ZEO. Kjo preku gjithashtu kompanitë zvicerane që nuk ofrojnë vetë trafikun ndërkufitar të të dhënave.

Kjo qasje bie ndesh me deklaratat e shërbimit inteligjent, i cili ka pohuar se monitorohen vetëm ofruesit me linja ndërkufitare.

Fabian Molina, Këshilltar Kombëtar i PS-së dhe më pas president i Juso në fushatën e votimit, tha për “Republikën”: “Informacioni i Këshillit Federal në atë kohë nuk ishte i saktë. Të drejtat themelore të qytetarëve zviceranë po shkelen ndjeshëm. Ekziston gjithashtu rreziku që të dhënat të bien në duar të gabuara.” Ai bën thirrje për një rivlerësim politik. NDB padyshim e ka tejkaluar autoritetin e saj.

Këshilltari Kombëtar i Gjelbër, ish-kandidati i Këshillit Federal dhe sipërmarrësi i IT-së Gerhard Andrey, gjithashtu nuk është i befasuar. Ai theksoi për “Republikën” se të Gjelbrit kishin propozuar tashmë “fshirjen e të gjithë seksionit për inteligjencën kabllore” gjatë diskutimit parlamentar të ligjit për shërbimin e inteligjencës në 2015. Ishte e qartë që atëherë se trafiku i internetit me destinacion dhe burim në Zvicër do të gjithashtu të monitorohen.

 

“Shërbimi Federal i Inteligjencës (NDB) nuk kryen mbikëqyrje gjithëpërfshirëse të popullatës apo mbikëqyrje masive. NDB nuk ka autoritet të përgjithshëm, por ka instrumente për ndërhyrje të synuara në situata të veçanta kërcënimi”, njoftoi të martën NDB.

Ajo që nevojitet është informacioni përkatës dhe jo “të dhëna të mëdha në kuptimin e grumbujve të mëdhenj të të dhënave”.

Gjatë kryerjes së zbulimit kabllor, mund të përpunohet vetëm informacioni që korrespondon me termat e kërkimit të përcaktuara dhe të miratuara më parë, vazhdon NDB. Informacioni për persona fizikë ose juridikë nga Zvicra nuk lejohet si terma kërkimi. Kjo do të thotë se as mbikëqyrja masive e popullsisë zvicerane dhe as mbikëqyrja e plotë e komunikimeve globale nuk lejohet në fushën e inteligjencës kabllore. E gjithë veprimtaria e BZHK-së monitorohet dhe kontrollohet në mënyrë të vazhdueshme në nivele të ndryshme të qeverisë, parlamentit, administratës dhe organeve mbikëqyrëse. “Këto kontrolle kanë të bëjnë me ligjshmërinë, përshtatshmërinë dhe efektivitetin e aktiviteteve të NDB-së”, thekson shërbimi federal i inteligjencës. E ashtuquajtura inteligjencë kabllore është një mjet për të marrë informacionrmacion për vendet e huaja. Sipas NDB-së, nëse dërguesi dhe marrësi janë në Zvicër, përcjellja e komunikimit në NDB nuk do të lejohet dhe për këtë arsye do të shkatërrohet.

Informacioni do të zgjidhej vetëm duke përdorur inteligjencën kabllore pasi të ishte i disponueshëm autorizimi i duhur. Përveç kësaj, ajo që kërkohet duhet të jetë brenda fushës së mandatit të NDB-së. Kur bëhet fjalë për zbulimin e kabllove, Zvicra nuk është pjesë e përgjegjësisë së NDB-së.

Në monitorim mbetet vetëm ajo që kërkohet duke përdorur terma specifikë kërkimi – të cilat janë përcaktuar paraprakisht. Pra, në thelb është gjilpëra dhe jo i gjithë mulli i kashtës”.

Urdhrat për zbulimin e kabllove i nënshtrohen miratimit. Përpara se NDB të lëshojë një urdhër për zbulim kabllor, ajo merr miratimin nga Gjykata Administrative Federale dhe miratimin nga kreu i DDPS. Kreu i VBS konsultohet paraprakisht me kreun e FDFA dhe kreun e FDJP. Urdhrat e zbulimit kabllor do të kufizoheshin në një maksimum prej tre muajsh. Çdo aplikim për një zgjatje do të kalonte gjithashtu përmes procesit të miratimit të përshkruar më sipër. Organi i pavarur i kontrollit për inteligjencën radio dhe kabllore (UKI) kontrollon rregullisht nëse termat e kërkimit të përdorur dhe rezultatet përputhen me kategoritë e miratuara dhe të lëshuara të termave të kërkimit.

Këtë vit do të sqarohet çështja nëse mbikëqyrja shtetërore do të rritet apo kufizohet. DDPS po planifikon një rishikim të mëtejshëm të Aktit të Shërbimit të Inteligjencës. Përmbajtja e saktë e shabllonit të ri nuk dihet ende. Vëzhguesit supozojnë se zgjerimi i planifikuar i inteligjencës kabllore për të përfshirë njerëz shtesë do të mbahet në draftin e ri. Kjo do të legalizonte më pas atë që, sipas “Republikës”, tashmë po ndodh në praktikë.

Përdorimi i synuar i inteligjencës kabllore për individët nuk ka qenë kurrë më shumë se një mit. Në fakt, është një program për mbikëqyrje gjithëpërfshirëse të popullatës që jeton në Zvicër./20minuten

---