Zvicra sheh rritje të re të qirasë, por a do të rritet e juaja?

Qiramarrësit në Zvicër thjesht nuk mund të pushojnë: qiratë e tyre do të rriten në dhjetor për herë të dytë që nga qershori.

Megjithëse njoftimi të premten në mëngjes për një rritje të re të qirasë nuk ishte saktësisht një surprizë, është një lajm i keq për qiramarrësit, qiratë e të cilëve sapo janë rritur, sipas thelocal.ch.

Të premten, Zyra Federale e Strehimit (BWO) njoftoi se po rrit, me efekt të menjëhershëm, normën referencë të hipotekës në 1.75 për qind.

Kjo normë, e llogaritur katër herë në vit sipas mesatares së normave të hipotekave të ngarkuara nga bankat zvicerane, luan një rol në përcaktimin e qirave në Zvicër, sepse kur rritet, hipotekat bëhen më të shtrenjta për pronarët, të cilët më pas mund të kalojnë koston shtesë në qiramarrësit e tyre.

Kjo është rritja e dytë këtë vit: në qershor, BWO rriti normën nga 1,25 e mëparshme në 1,50 për qind – një lëvizje që shtyu qiratë me 3 për qind për shumë nga qiramarrësit e Zvicrës, përcjell albinfo.ch.

“Krahasuar me tremujorin e mëparshëm, norma e interesit referencë u rrit me 0,25 për qind. Si rezultat, dhe në përputhje me ligjin e qirasë, pronarët mund të rrisin në parim qiranë me rreth 3 për qind, me kusht që qiraja aktuale të bazohet në normën e vjetër të referencës prej 1.5 për qind në fuqi që nga 2 qershori 2023”, tha Këshilli Federal në një deklaratë për shtyp të premten.

A do të thotë kjo që qiraja juaj ka të ngjarë të rritet?

Kjo varet nga vendi ku jetoni dhe disa faktorë të tjerë gjithashtu, pasi aktualisht, 54 për qind e kontratave të qirasë në Zvicër bazohen në normën e referencës.

Megjithatë, në nivel rajonal, preken edhe një numër më i madh i qirave.

Në zonën e Cyrihut, si dhe në Zvicrën qendrore, për shembull, më shumë se 60 për qind e kontratave të qirasë bazohen në një normë referencë.

Në rajonin e Bernës, si dhe në pjesët veriperëndimore të vendit, kjo përqindje është pak më shumë se 53 për qind, ndërsa në kantonet perëndimore dhe jugore (të cilat përfshijnë Gjenevën dhe Vaudin), më pak se gjysma e kontratave të qirasë janë të lidhura me normën e referencës.

Çfarë do të ndodhë tani?

Nëse bini nën kategorinë e qiramarrësve të përshkruar më sipër – domethënë, qiraja juaj bazohet në normën 1,50 për qind – prisni të merrni një letër nga qiradhënësi ose kompania juaj e menaxhimit që vepron në emër të tyre, duke ju informuar për rritjen prej 3 për qind.

Nëse qiraja juaj nuk është rritur kohët e fundit dhe bazohet ende në normën e vjetër prej 1,25 për qind që kishte qenë në fuqi përpara qershorit, qiradhënësi juaj mund ta rrisë ligjërisht qiranë me më shumë se 3 për qind.

Megjithatë, duhet të dini se qiradhënësi mund të kërkojë qira më të lartë edhe për arsye të tjera.

Për shembull, nëse një pronar i pronës bën investime në shtëpinë tuaj me qira që rrisin vlerën e saj, ata kanë të drejtë të rrisin qiranë në mënyrë proporcionale.

Një arsye tjetër për rritjen mund të jetë inflacioni: kur çmimet e konsumit rriten, pronarët lejohen të kalojnë një pjesë të kostove të inflacionit duke rritur qiratë.

E fundit, por jo më pak e rëndësishme, nëse kostot e pronarit tuaj, të tilla si për menaxhimin e pronës, taksat ose sigurimet, rriten, ata mund t’ju kalojnë këto kosto të shtuara duke rritur qiranë tuaj.

Kur do ju rritet qiraja?

Ekzistojnë rregulla strikte se si dhe kur mund të zbatohen këto rritje.

Nëse pronari juaj vendos të rrisë qiranë tuaj, koha është e rëndësishme.

Vetëm për shkak se norma e interesit referencë u rrit sot, nuk do të thotë që qiraja juaj do të rritet menjëherë.

Në fakt, qiradhënësi mund ta rrisë qiranë vetëm një herë në vit – ose në datën specifike të përmendur në qira, ose në datën tjetër të mundshme të përfundimit / njoftimit.

Periudha e njoftimit në Zvicër është zakonisht tre muaj, që do të thotë që pronarët do të jenë në gjendje të paguajnë tarifën më të lartë nga 1 prilli 2024.

Gjithashtu, qiradhënësi duhet t’ju njoftojë për rritjen e qirasë duke përdorur një formular të autorizuar nga kantoni juaj.

Në të, ata duhet të justifikojnë ngritjen, duke ofruar arsye specifike, siç janë përshkruar më sipër.

Çdo gjë tjetër përveç këtij formati zyrtar – fjala e gojës, mesazhi SMS ose WhatsUp, për shembull – nuk është i vlefshëm.

Çfarë mund të bëni?

Shoqata Zvicerane e Qiramarrësve (ASLOCA) reagoi menjëherë ndaj lajmit të rritjes, duke inkurajuar qiramarrësit që besojnë se rritja e tyre është e pajustifikuar, ta kundërshtojnë atë.

“Ata kanë shumë pak kohë për ta bërë këtë dhe duhet të kundërshtojnë rritjen brenda 30 ditëve nga marrja e njoftimit për rritjen e qirasë,” sipas presidentit të ASLOCA, Carlo Sommaruga. “Nëse tejkalohet ky afat, qiraja e re konsiderohet e pranuar dhe kjo qira e re do të shërbejë si bazë për rregullimet e qirasë në të ardhmen”.

Prandaj ASLOCA inkurajon qiramarrësit që të kontrollojnë shpejt qiranë e tyre kur njoftohen për një rritje duke përdorur një kalkulator të veçantë.

Nëse e shihni se rritja nuk është legjitime, mund të informoni BWO-në me një letër brenda 30 ditëve nga nënshkrimi i qirasë ose nga marrja e njoftimit për rritjen.

Adresa e tyre është: Hallwylstrasse 4, 3003 Bern

Çfarë po bën qeveria për rritjen e pandërprerë të qirave?

Kohët e fundit, ajo ka propozuar masa që do të kishin “një efekt zbutës mbi qiratë dhe do të rrisnin transparencën e çmimeve në tregun e qirave”, tha Këshilli Federal.

Në terma konkretë, kjo do të thotë se rritja e kostos së përgjithshme nuk mund të kalojë më qiramarrësit. Në vend të kësaj, pronarët do të duhet të provojnë se sa janë rritur kostot e tyre për të justifikuar rritjen e qirasë.

Gjithashtu, do të bëhej më e lehtë për qiramarrësit të kundërshtonin rritjet që ata i konsiderojnë të pajustifikuara, duke treguar, për shembull, se qiratë e tyre janë më të larta se ato në banesa të ngjashme në zonë.

---