Sa e lehtë është ta shpallësh Hamasin një organizatë terroriste?

Qeveria zvicerane ka shprehur gatishmërinë e saj për të ndaluar Hamasin, por ta bësh këtë nuk është aq e thjeshtë. Do të ketë pasoja për ndihmën humanitare, negociatat e paqes dhe sektorin financiar zviceran.

Më 11 tetor, qeveria zvicerane mori një pozicion të paprecedentë pas sulmeve ndaj civilëve izraelitë nga grupi islamik Hamas nga Rripi i Gazës.

“Këshilli Federal mban qëndrimin se Hamasi duhet të cilësohet si një organizatë terroriste. Ajo ka ngarkuar METF (Task Forcën e Lindjes së Mesme) që të shqyrtojë opsionet ligjore për këtë qëllim”, tha një njoftim zyrtar për shtyp nga Departamenti Federal i Punëve të Jashtme.

Vetëm grupet e lidhura me Al-Kaedën dhe të ashtuquajturin Shteti Islamik njihen aktualisht sipas ligjit zviceran si grupe terroriste. Edhe pse Hamasi është cilësuar si organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar, Kanadaja dhe Bashkimi Evropian (BE), përpjekjet e mëparshme të parlamentarëve zviceranë kanë dështuar të gjitha.

“Sipas ligjit ekzistues, kjo mund të bëhet vetëm nëse Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara e cilëson Hamasin si organizatë terroriste, gjë që nuk e ka bërë. Prandaj, Zvicrës do të duhet të krijojë një legjislacion të posaçëm, i cili do të duhet të miratohet nga Parlamenti”, tha për SWI swissinfo.ch, Marco Sassòli, profesor i së drejtës ndërkombëtare në Universitetin e Gjenevës, përcjell Albinfo.ch.

Edhe atëherë nuk ka gjasa të jetë një ndalim i përhershëm. Përkundër faktit se Al-Kaeda dhe i ashtuquajturi Shteti Islamik u caktuan grupe terroriste nga Kombet e Bashkuara, qeveria zvicerane mund të vendoste vetëm ndalime të përkohshme ndaj tyre që duhet të rinovohen çdo disa vjet.

Pastaj është praktika e zbatimit të një ndalimi. Zvicra kontribuon rreth 20 milionë CHF në vit në buxhetin e rregullt të Agjencisë së OKB-së për Ndihmë dhe Punë për Refugjatët Palestinë në Lindjen e Afërt (UNRWA) dhe për rreth 30 OJQ në terren në Palestinë (5 milionë CHF në 2022). Sipas Sassòli, do të ishte pothuajse e pamundur të garantohej se të gjitha këto organizata nuk kanë asnjë lidhje me Hamasin.

“Ne të gjithë e dënojmë sulmin e Hamasit, por ata ende drejtojnë Rripin e Gazës. Nëse dëshironi të shpërndani ushqime, ilaçe ose të ndihmoni fëmijët atje, do të duhet të flisni me Hamasin. Nuk mund të fluturosh me helikopter!”, thotë Sassòli.

BE-ja ende po arrin të dërgojë ndihma për palestinezët, pavarësisht se e vendosi Hamasin në listën e grupeve terroriste që në vitin 2003, një vendim që u kundërshtua pa sukses disa herë në gjykatë. Megjithatë, sulmi i fundit nxiti një rishikim urgjent të ndihmës së BE-së për Palestinën.

“Mbështetja jonë humanitare për popullin palestinez nuk është në pikëpyetje. Megjithatë, është e rëndësishme që ne të shqyrtojmë me kujdes ndihmën tonë financiare për Palestinën. Financimi i BE-së nuk ka shkuar dhe nuk do të shkojë kurrë për Hamasin apo ndonjë entitet terrorist. Kështu që ne tani do të rishikojmë përsëri të gjithë portofolin në dritën e një situate në zhvillim në terren”, tha Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dje në një fjalim.

Por Zvicra është në një pozitë më të mirë se BE-ja për të mashtruar me Hamasin në listën e saj të terrorizmit, ndërkohë që vazhdon të ofrojë ndihmën e nevojshme për palestinezët.

“Nëse Zvicra miraton një legjislacion të posaçëm që përcakton Hamasin si organizatë terroriste, ajo duhet të ketë një klauzolë përjashtimi për shërbimin humanitar të mirëfilltë dhe neutral ndaj popullatës. Tashmë ekziston një përjashtim i tillë në dispozitën e kodit penal zviceran që nxjerr jashtë ligjit aktivitetet që konsiderohen si mbështetje për terrorizmin”, thotë Sassòli.

Ai i referohet Nenit 260 të kodit penal zviceran që merret me dënimet për mbështetjen e një “organizate kriminale ose terroriste”.

Ai ka një klauzolë përjashtimi thotë se dënimi “nuk zbatohet për shërbimet humanitare të ofruara nga një organizatë e paanshme humanitare, siç është Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq, në përputhje me nenin 3 të përbashkët të Konventave të Gjenevës të 12 gushtit 1949”.

Pyetja më e ndërlikuar do të jetë kanalizimi i parave për njerëzit në nevojë në Palestinë përmes sistemit financiar zviceran.

“Edhe me përjashtim të ndihmës humanitare, ajo do të ketë një efekt ngrirjeje indirekte. Asnjë bankë nuk do të transferojë para në një vend të drejtuar nga një grup në listën e terrorizmit”, thotë Sassòli.

Reputacioni dhe integriteti janë faktorë të rëndësishëm kyç për qendrën financiare zvicerane, sipas Robert Reinecke, një zëdhënës i Shoqatës së Bankierëve Zvicerane.

“Masat kundër pastrimit të parave janë zgjeruar dhe forcuar vazhdimisht vitet e fundit. Bankat i nënshtrohen detyrimeve të kujdesit të plotë dhe raportimit për të parandaluar pastrimin e parave dhe krimin financiar”, thotë ai.

Shpallja e Hamasit një organizatë terroriste mund të ndikojë gjithashtu në aftësinë e Zvicrës për të shërbyer si ndërmjetës ose lajmëtar në Lindjen e Mesme.

Neutraliteti i kombit alpin e ka bërë atë një partner të besuar në rajon me Zvicrën neutrale që aktualisht përfaqëson interesat diplomatike të Iranit në Egjipt dhe Kanada, SHBA në Iran dhe Iran në Arabinë Saudite (dhe anasjelltas).

Sipas përgjigjes së qeverisë ndaj një pyetjeje parlamentare në vitin 2021, marrëdhëniet e Zvicrës me Izraelin dhe Hamasin janë gjithashtu në një bazë të mirë.

“Politika e Zvicrës për kontakt gjithëpërfshirës dhe zyra të mira në këtë kontekst vlerësohet nga lojtarët kryesorë ndërkombëtarë si SHBA dhe BE, veçanërisht gjatë krizave. Izraeli gjithashtu informohet rregullisht nga Zvicra për kontaktet e saj me Hamasin”, tha qeveria.

Kështu, vlera diplomatike e Zvicrës në rajon do të ndikohej nëse e vendos Hamasin në listën e zezë, sipas Sassòli.

“Negociatat janë duke vazhduar me Shtetet e Bashkuara për pengjet izraelitë që përfshijnë gjithashtu Turqinë dhe Katarin. Do të jetë e vështirë për Zvicrën të luajë një rol në negociata të tilla nëse ligji zviceran e konsideron Hamasin një organizatë terroriste”, thotë ai./Albinfo.ch

---