Si po shndërrohen parqet natyrore në një oazë të bashkëpunimit Zvicër-BE

Një delegacion nga vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore po kërkon frymëzim për rezervat e tyre natyrore brenda Parkut Kombëtar Zviceran.

Udhëtimi i tyre është bërë i mundur nga kontributi i Zvicrës në Fondin e Kohezionit të Bashkimit Evropian, i cili, pas një tërheqjeje të gjatë, tani po zbatohet, shkruan swissinfo.

Grupi ngjitet lart, duke ndjekur me kujdes shtegun teksa largimi prej tij është rreptësisht i ndaluar në Parkun Kombëtar të Zvicrës. Delegacioni, i përbërë nga pjesëmarrës nga Bullgaria, Estonia, Sllovakia dhe Republika Çeke, u ftua të kalonte disa ditë në Zvicër në shtator dhe ekskursioni në parkun kombëtar në Alpet në Zvicrën lindore ishte një pikë kyçe në rendin e ditës.

Si mund të promovohet dhe, kur është e nevojshme, të kombinohet turizmi i qëndrueshëm dhe mbrojtja e biodiversitetit në rezervatet natyrore? Kjo pyetje lind në shumë vende, përcjell albinfo.ch.

I themeluar në vitin 1914, Parku Kombëtar i Zvicrës është më i vjetri e këtij lloji në Alpe dhe në Evropën Qendrore dhe prej një shekulli ka mbetur një rezervë e paprekur me rregullore maksimale të mbrojtjes dhe është një vend i rëndësishëm kërkimi.

Ministria e Ekonomisë e ka ftuar delegacionin sepse, pas një tërheqjeje të gjatë me Komisionin Evropian, Zvicra ka lidhur marrëveshje me shtete të ndryshme të Evropës Qendrore dhe Lindore në kuadër të të ashtuquajturit kontribut të saj të kohezionit. Zvicra ia paguan këtë kontribut BE-së si një lloj kompensimi për qasjen në tregun e përbashkët evropian. Pak më shumë se 1 miliard CHF është caktuar për shtetet lindore.

Përveç sigurimit social dhe rritjes ekonomike, mbrojtja e mjedisit është një synim strategjik që Zvicra po e ndjek me këto pagesa.

“Ky shkëmbim është shumë i rëndësishëm, në fund të gjithë ne përballemi pak a shumë me të njëjtat pyetje, pavarësisht nëse jemi në BE”, ka thënë Marqueta Konecna, nga ministria çeke e mjedisit, e cila është përgjegjëse për konceptin e projektimit të parqeve në vend.

Sipas saj, përvoja shumëvjeçare e Zvicrës në menaxhimin dhe monitorimin e parkut është veçanërisht e rëndësishme për vendet e ish-Bllokut Lindor. Zvicra është praktikisht i vetmi vend në Evropë që nuk pati përçarje historike në shekullin e 20-të dhe u kursye nga luftërat dhe ndryshimet e regjimit.

“Ky stabilitet është unik dhe ka rezultuar në përvojë që është shumë e vlefshme për ne. Dhe, sigurisht, Zvicra është shumë inovative. Ne nuk mund të adoptojmë gjithçka, por kjo na jep ide”, u shpreh ajo.

Në këtë udhëtim, ajo u shpreh veçanërisht e interesuar për menaxhimin e fluksit të vizitorëve në parqet e mbrojtura: si mund të kombinohen, për shembull, lëvizshmëria dhe turizmi i qëndrueshëm?

“Sigurisht, transporti publik i zhvilluar mirë është i rëndësishëm. Por i tillë është edhe koordinimi ndërmjet të gjitha palëve të përfshira: bashkive, menaxherëve të turizmit, punonjësve të parkut e kështu me radhë,” thotë Konecna, teksa shtoi se ka shumë për të mësuar nga struktura federale e Zvicrës dhe bashkëpunimi i ngushtë ndërmjet agjencive qeveritare dhe individëve privatë, dhe Parku Kombëtar i Zvicrës është një shembull i mirë për këtë.

Parku ka mesatarisht më shumë se 100,000 vizitorë në vit, dhe rajoni në tërësi – i cili përfshin vendpushimin e skive me famë botërore të St. Moritz – pranon rreth 1 milion vizitorë, për një popullsi prej 9,300 banorësh.

Një lojë e gjatë politike po i afrohet fundit

Sipas njoftimit, katër vendet e delegacionit marrin pak më pak se një të pestën e burimeve financiare të alokuara nga kontributi i kohezionit: rreth 210 milionë CHF.

Projektet përkatëse për pjesëmarrësit përbëjnë 83 milionë CHF, plus kontributin prej 15% të bërë nga vetë shtetet. Daniel Birchmeier në ministrinë zvicerane të ekonomisë është përfshirë në këto projekte prej vitesh.

“Disa nga vendet marrin pagesa të konsiderueshme kohezioni nga BE-ja. Prandaj është e rëndësishme për ne që të identifikojmë praktikat më të mira që janë të dobishme për ta”, tha ai.

Fushat për financim variojnë nga investimet e prekshme në asete me cilësi të lartë (veçanërisht në energji, shëndetësi dhe trajnime profesionale) deri te puna konceptuale dhe transferimi i njohurive.

Birchmeier, i cili është në krye të delegacionit, flet shumë për frymëzimin gjatë vizitës. Ai do t’i bëjë grupit një turne nëpër Zvicër që do të zgjasë edhe disa ditë për të paraqitur më shumë ide. Megjithëse Bernës dhe Brukselit ndoshta do t’i duhet më shumë kohë në tryezën e bisedimeve për të përcaktuar marrëdhëniet e tyre të ardhshme, ky aspekt i bashkëpunimit zvicerano-evropian ka filluar.

---