Pse Zvicra po i bën paratë e gatshme një të drejtë kushtetuese?

Pavarësisht se është një vend progresiv në shumë mënyra, Zvicra është ende një adhuruese e madhe e pagesës me para në dorë. Tani qeveria kërkon t'i bëjë monedhat dhe kartëmonedhat një të drejtë kushtetuese

Nëse jetoni në Zvicër, ndoshta jeni mësuar të mbani para me vete. Kjo për shkak se, megjithëse pagesat me kartë janë shumë më të pranuara dhe më të zakonshme në krahasim me vitet e mëparshme, njerëzit ende gëzojnë përdorimin e parave të gatshme për të paguar (dhe disa biznese më të vogla ende e kërkojnë atë), shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Tani qeveria zvicerane po i çon gjërat një hap më tej. 

Këshilli Federal njoftoi këtë javë se po hapte një konsultim për një projektligj për “ruajtjen e parave të gatshme” në Zvicër. 

Ai pason një iniciativë të Lëvizjes Zvicerane për Liri (MSL), e cila kërkonte garantimin e furnizimit me monedha dhe kartëmonedha dhe që çdo projekt për zëvendësimin e frangës zvicerane me një monedhë tjetër t’i nënshtrohet votimit në referendum nga popullata. 

Qeveria tha se e kishte refuzuar këtë nismë sepse formulimi në propozim nuk ishte mjaftueshëm i qartë. Në vend të kësaj, ajo lëshoi ​​një kundërpropozim që do ta bënte të “të mundur përfshirjen e të dy shqetësimeve me anë të rregullimeve të sakta ligjore”. 

Këshilli Federal tha se “njeh rëndësinë e rolit të luajtur nga paratë e gatshme për ekonominë dhe shoqërinë”, duke shtuar se si furnizimi i parave të gatshme ashtu edhe përdorimi i frangës zvicerane si monedhë kombëtare janë aktualisht të garantuara me ligj. Prandaj, qeveria “është e përgatitur të përforcojë rëndësinë e këtyre parimeve të deklaruara në nivel ligjor duke i përfshirë në Kushtetutë”. 

Periudha e konsultimit do të zgjasë deri më 30 nëntor. 

A janë paratë me të vërtetë kaq të rëndësishme për Zvicrën? 

Sipas një sondazhi mbi mënyrat e pagesës në Zvicër të kryer në vitin 2022, paratë e gatshme dhe kartat e debitit janë dy format e pagesave më të përdorura në Zvicër. Një 96 përqind e madhe e të anketuarve në anketë thanë se mbajnë para në kuletat e tyre ose në shtëpi për të mbuluar shpenzimet e përditshme. 

Ndërkohë, cash-i përdoret nga popullsia në 36 për qind të transaksioneve, duke e bërë atë një nga metodat më të përdorura për pagesat e përditshme, përcjell tutje albinfo.ch. 

Megjithatë, ka pasur një rënie në përdorimin e kartëmonedhave dhe monedhave. 

Në vitin 2020, pesha e transaksioneve me cash ishte 43 për qind, ndërsa në vitin 2017 ishte 70 për qind. 

Njerëzit përdorin kartat e pagesave, veçanërisht ato pa kontakt, më shpesh, si dhe aplikacionet e pagesave celulare. 

Ndërkohë Lëvizja Zvicerane për Liri ka nisur një iniciativë të dytë mbi këtë temë, e cila synon të sigurojë që njerëzit të mund të vazhdojnë të paguajnë në monedha ose kartëmonedha kur bëhet fjalë për shërbimet publike, si për transport, dyqane apo tualete publike. 

Nën flamurin “kushdo që dëshiron të paguajë me para duhet të jetë në gjendje të paguajë me para”, lëvizja tha se është e shqetësuar për shoqërinë që lëviz në një drejtim dixhital dhe pagesa me para në dorë do të hiqet gradualisht. 

A duhet me të vërtetë paraja e gatshme të përfshihet në Kushtetutë? 

Nuk ka përgjigje të drejtë apo të gabuar, por Zvicra pa dyshim mendon se paratë janë shumë të rëndësishme për shoqërinë. 

Ndërkohë, Austria fqinje ka nisur një plan të ngjashëm. 

Kancelari austriak, Karl Nehammer, i Partisë Konservatore Popullore Austriake (ÖVP), njoftoi në korrik se dëshiron të vazhdojë me një plan për ta bërë paratë një të drejtë kushtetuese. “Ne e kuptojmë se paratë janë një temë shumë e rëndësishme për njerëzit”, tha Nehammer. “Për mua është e rëndësishme që përdorimi i parave të gatshme të jetë i garantuar me Kushtetutë.” 

---