A është Zvicra e shtrenjtë për zviceranët – apo vetëm për turistët?

Nuk ka dyshim se Zvicra është një vend me kosto të lartë, por kushton vetëm për vizitorët apo edhe për banorët? Përgjigja mund t'ju habisë (ose ndoshta jo)

Sa herë keni dëgjuar një të huaj të thotë: ‘Le ta vizitojmë Zvicrën, atje është shumë lirë’. Ndoshta kurrë, dhe ka një arsye të mirë për këtë.

Së bashku me vendet skandinave (Suedia, Danimarka, Norvegjia dhe Islanda), Zvicra është ndër vendet më të shtrenjta në Evropë, siç tregojnë renditjet e shumta ndërkombëtare, shkruan The Local, përcjell albinfo.ch.

Pse Zvicra është e shtrenjtë?

Ju ndoshta do t’ju duhet një diplomë në ekonomi për ta kuptuar këtë, por ka disa faktorë që kontribuojnë në këtë fenomen, jo më i rëndësishmi prej të cilëve është – ndoshta në mënyrë paradoksale – pasuria e tij.

Për shkak të një pjese të madhe të ekonomisë së saj të qëndrueshme dhe elastike (e cila i rezistoi edhe krizës Covid), Zvicra është një nga vendet më të pasura në botë, duke ia kaluar, për sa i përket PBB-së për frymë, madje edhe Shtetet e Bashkuara.

Ka një standard shumë të lartë jetese, të cilin Indeksi i Zhvillimit Njerëzor i Kombeve të Bashkuara e rendit si më të mirën në botë. Megjithatë, një standard i lartë jetese nuk është i lirë. Është ekonomikisht e pamundur që një komb i pasur dhe i begatë si Zvicra të ketë mallra dhe shërbime me çmim të ulët, përcjell tutje albinfo.ch.

Merrni, për shembull, pagat. Pagat zvicerane janë mesatarisht më të lartat në botë (lexoni më shumë rreth kësaj më poshtë).

Kjo do të thotë që një kompani zvicerane që paguan punonjësit e saj një pagë (krahasisht) të lartë, nuk mund të përballojë të shesë mallrat ose shërbimet e saj me çmim të ulët, pasi nuk do të bënte asnjë fitim. Logjika këtu është mjaft e thjeshtë.

Ndër arsyet e tjera të përmendura shpesh, janë proteksionizmi dhe mungesa e konkurrencës, të cilat janë të ndërlidhura, pasi e para çon pa ndryshim tek e dyta.

Proteksionizmi tregtar është një politikë që mbron industritë vendase nga konkurrenca e huaj. Kjo do të thotë se disa produkte zvicerane nuk kanë konkurrentë të huaj që konkurrojnë për vëmendjen e konsumatorëve dhe detyrojnë të ulin çmimin.

Kjo është padyshim pozitive për ekonominë zvicerane, por më pak e mirë për konsumatorët.

Pra, për t’u kthyer në pyetjen origjinale: Zvicra është e shtrenjtë për zviceranët apo vetëm për turistët e huaj?

Le të shohim së pari turistët

E gjitha varet nga dy gjëra: niveli i të ardhurave të turistit dhe kursi i këmbimit midis monedhës së vendit të tyre dhe frangës zvicerane, transmeton tutje albinfo.ch.

Në përgjithësi, franga është më e fortë se monedhat e tjera, duke përfshirë euron dhe dollarin amerikan. Kjo do të thotë që njerëzit që vijnë nga jashtë dhe që konvertojnë monedhën e tyre në CHF do të ‘humbin’ në fuqinë blerëse gjatë procesit. Për shembull, një amerikan që shkëmben 100 dollarë në CHF do të marrë 89 franga (me tarifat në kohën e shkrimit) dhe menjëherë do të vërejë se 100 dollarë shkojnë shumë më tej në SHBA (përveç ndoshta në qytetet me kosto të lartë) sesa 89 franga në Zvicra.

Pra, forca e frangut zviceran është e madhe për turistët zviceranë që shkojnë jashtë vendit, por jo anasjelltas.

Kjo është arsyeja pse kaq shumë të huaj ankohen për çmimet zvicerane, por mbani në mend se ato bazohen në pagat zvicerane, jo në ato të huaja.

Po zviceranët?

Nëse njerëzit në Zvicër e shohin vendin e tyre tepër të shtrenjtë apo jo, varet, natyrisht, nga të ardhurat e tyre. Paga mesatare në Zvicër është 80,000 franga në vit (e cila konvertohet në rreth 90,000 dollarë dhe 81,600 euro).

Si krahasim, një pagë mesatare në SHBA është 52,800 dollarë, dhe në të gjithë Bashkimin Evropian varet nga vendi, duke filluar nga niveli më i lartë, 43,800 euro në Gjermani (rreth 43,000 franga) në më të ulëtën, 22,000 euro (21,555 franga) në Portugalia. “Mesatarja” do të thotë që 50 për qind e njerëzve fitojnë më pak dhe 50 për qind më shumë. Ata, pagat e të cilëve janë nën atë prag, logjikisht do t’i shohin çmimet në Zvicër shumë të larta, ndërsa ata që bëjnë më shumë se shifra mesatare, ndoshta do ta ndjejnë efektin shumë më pak.

Shumë varet gjithashtu nga vendi ku jetoni në Zvicër, pasi njerëzit në disa kantone kanë më shumë të ardhura të disponueshme (para që mbeten për të shpenzuar pasi të paguhen të gjitha shpenzimet fikse), dhe për këtë arsye një fuqi blerëse më e lartë se në të tjerat.

Gjithashtu — dhe veçanërisht nëse po krahasoni koston e jetesës në Zvicër me vendet e tjera, mbani në mend se disa gjëra janë në fakt më të lira këtu se diku tjetër (veçanërisht tani, pasi norma e inflacionit në Zvicër është shumë më e ulët se e vendeve të tjera).

E fundit, por sigurisht jo më e rëndësishmja, blerjet në supermarkete buxhetore si Aldi, Lidl dhe Denner do të bëjnë gjithashtu një rrugë të gjatë për ta bërë Zvicrën më të përballueshme.

---