Cilat janë katër sfidat kryesore të Zvicrës për momentin?

Ndërsa jo shumë kohë më parë Covid-19 dhe pasojat e tij në ekonomi ishin shqetësimet kryesore për qeverinë dhe publikun zviceran, këto sfida tani janë zhvendosur në çështje të tjera, më aktuale

Në vitin 2021 pandemia dhe ndikimet e saj u renditën ndër shqetësimet kryesore për banorët zviceranë.

Por në një sondazh të kryer në maj, fokusi u zhvendos te konflikti i Ukrainës. Tre muaj pas luftës, perspektiva e mungesës së energjisë nuk e bëri atë në top-10 gjërat për të cilat zviceranët shqetësoheshin.

Tani, megjithatë, kriza e energjisë është në krye të axhendës dhe nuk kalon një ditë pa paralajmërime për mungesat dhe ndërprerjet e afërta të energjisë.

Këto janë katër sfidat kryesore me të cilat përballet Zvicra tani, shkruan albinfo.ch.

Mungesa e energjisë elektrike

Meqenëse Zvicra nuk ka objektet e veta të magazinimit të gazit dhe varet nga vendet fqinje për furnizimin (të cilat gjithashtu përballen me sfidat e tyre të lidhura me energjinë), energjia elektrike mund të bëhet e pakët, duke e zhytur vendin në errësirë ​​dhe duke ndërprerë ngrohjen gjithashtu gjatë muajt më të ftohtë.

Në raste mungesash ekstreme, operatorët e energjisë elektrike do të duhet të ndërpresin energjinë elektrike për katër orë çdo tetë orë, përfshirë edhe për familjet. Vetëm disa infrastruktura të konsideruara thelbësore do të kurseheshin, si spitalet, shërbimet e urgjencës dhe të sigurisë, sistemet e furnizimit me ujë dhe emetimi i valëve të radios dhe televizionit.

Në përgjigje të këtyre sfidave, qeveria ka nisur një fushatë për të ulur konsumin e energjisë në Zvicër me 15 për qind dhe “të sigurojë që Zvicra të mund të rrisë shpejt furnizimin e saj me energji në përgatitje për dimër”.

Rekomandimet e tij për të arritur këtë qëllim përfshijnë hapa të thjeshtë si ulja e ngrohjes me 1C, fikja e dritave në dhomat e pabanuara dhe fikja e të gjitha pajisjeve elektrike, ndër masa të tjera.

Një numër qytetesh zvicerane i janë përgjigjur tashmë thirrjes së qeverisë dhe kanë njoftuar se do të zbatojnë rregulla – për shembull, uljen e temperaturës në të gjitha ndërtesat e administratës publike dhe fikjen e dritave, duke përfshirë ekranet e Krishtlindjeve, gjatë natës, përcjell tutje albinfo.ch.

Inflacion/rritje e çmimeve

Ashtu si kriza e energjisë, çmimet më të larta për një numër mallrash të konsumit janë shkaktuar nga lufta e vazhdueshme në Ukrainë.

Ndërsa një gamë e gjerë produktesh po bëhen më të shtrenjta – duke përfshirë ushqimin, veshjet, mobiljet, transportin dhe mallrat e tjera të përditshme – rritja që shqetëson më shumë zviceranët është, jo çuditërisht, kostoja e energjisë elektrike, e cila përfshin jo vetëm dritën, por edhe ngrohjen.

Pasi rreth 630 operatorë zviceranë të energjisë elektrike publikuan tarifat e tyre për vitin 2023 më 31 gusht, u bë e qartë se familjet jo vetëm që do të duhet të shpenzojnë më shumë për energjinë në vitin e ardhshëm, por se rritjet do të jenë të konsiderueshme.

Megjithëse çmimet në të gjithë Zvicrën do të ndryshojnë në varësi të një sërë faktorësh, “një familje tipike do të paguajë 26.95 cent për kilovat orë, që korrespondon me një rritje prej 27 përqind”, thanë autoritetet. “Megjithatë, dallimet mund të jenë shumë më të mëdha në nivel lokal”.

Në Vaud, Basel dhe Zug, për shembull, një rritje mesatare do të jetë midis 39 dhe mbi 40 përqind, me disa klientë që paguajnë edhe 61 përqind më shumë në Vaud.

Megjithatë, ndërsa këto rritje të mëdha – dhe inflacioni më i lartë se zakonisht në përgjithësi – janë natyrisht një burim shqetësimi për konsumatorët dhe do të debatohen nga deputetët këtë vjeshtë, Këshilli Federal nuk ka asnjë plan për të ofruar ndihmë financiare për familjet më të goditura.

Siç tha në një intervistë ministri i Financave Ueli Maurer, edhe nëse çmimet e energjisë do të mbeten në një nivel të lartë në vitet e ardhshme, Këshilli Federal nuk planifikon të ndërhyjë.

“Shteti nuk mund të subvencionojë papritur një treg dhe të mos mund të dalë më prej tij më pas”, tha ai, përcjell tutje albinfo.ch.

Kostot e kujdesit shëndetësor

Një fushë tjetër e ndikuar nga çmimet më të larta, edhe pse në këtë rast kriza energjetike nuk luan ndonjë rol, janë kostot në rritje të sistemit shëndetësor të Zvicrës.

Gjatë 20 viteve të fundit, kostot janë rritur me dyfishin e ritmit të rritjes ekonomike dhe ato vazhdojnë të rriten: primet për sigurimin e detyrueshëm, si dhe kostot e përgjithshme të kujdesit shëndetësor, janë vendosur të rriten me 4 deri në 5 për qind në vitin 2023.

Për të frenuar këtë prirje rritëse, Këshilli Federal po planifikon të zbatojë një sërë reformash për të ulur kostot dhe për të siguruar që jo aq shumë t’u kalohen konsumatorëve.

Ndër masat e propozuara për uljen e kostove – që do të debatohen në parlament këtë vjeshtë – janë rrjetet e koordinuara shëndetësore, që shihen si një mënyrë për të kursyer para dhe për të eliminuar procedurat e panevojshme mjekësore; medikamente më të lira; dhe faturimin elektronik për trajtimet.

Në seancën e vjeshtës, deputetët socialistë dhe të gjelbër do të bëjnë presion që qeveria të subvencionojë primet e sigurimeve shëndetësore në masën 30 për qind, por ky mocion do të përballet me kundërshtimin e të djathtëve, përcjell tutje albinfo.ch.

Siguria/lidhjet më të ngushta me NATO-n

Me pushtimin e Ukrainës nga Rusia, koncepti për një kohë të gjatë i neutralitetit po dobësohet këtu, me shumë në Zvicër që tani kërkojnë një bashkëpunim më të ngushtë me aleancën e NATO-s.

Në raportin e saj të ri, Ministrja e Mbrojtjes Viola Amherd flet për rëndësinë e pjesëmarrjes së ushtrisë zvicerane në stërvitjet stërvitore të NATO-s, duke theksuar se një lëvizje e tillë “nuk do të ishte e papajtueshme me neutralitetin”.

Këtë qëndrim e mbështesin edhe një sërë deputetësh.

Për partinë Liberale, për shembull, “iluzionet e një mbrojtjeje autonome kombëtare duhet të varrosen”.

“NATO e bën pothuajse të pamundur çdo sulm tokësor ose ajror kundër Zvicrës”, sipas presidentit të partisë Thierry Burkart.

Një sondazh i fundit nga Akademia Ushtarake Zvicerane dhe Qendra për Studime të Sigurisë – të dyja të bashkangjitura në universitetin ETH Cyrih – tregoi se një 52 përqind e paprecedentë e të anketuarve tani favorizojnë afrimin e Zvicrës me aleancën perëndimore.

Dhe 35 për qind tani mendojnë se bashkimi me një grupim mbrojtës evropian do të rriste sigurinë më shumë sesa ruajtja e neutralitetit – 12 për qind më shumë që nga janari 2021.

---