Pse çdo gjë në Zvicër është e mbyllur të dielave – dhe çfarë mund të bëni në vend të kësaj?

E diela është një ditë tradicionale pushimi në Zvicër dhe pjesa më e madhe e vendit është pothuajse e mbyllur. Kjo është arsyeja dhe çfarë mund të bëni në vend të kësaj

Nëse vini nga një vend me një kulturë të shitjes me pakicë 24/7 – Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar dhe Australia, për të përmendur vetëm disa – atëherë orët e kufizuara të blerjeve të Zvicrës do të vijnë si një tronditje dhe zhgënjim.

Logjika do të thotë që nëse njerëzit kanë një ditë pushimi nga puna të dielën, ata mund të dëshirojnë ta përdorin atë për të blerë – qoftë sende ushqimore dhe nevoja të tjera bazë për gjithë javën, ose thjesht për t’u kënaqur me një “terapi me pakicë” relaksuese, përcjell albinfo.ch.

Nëse kjo është gjëja juaj, atëherë Zvicra definitivisht nuk është për ju.

Bizneset zvicerane – duke përfshirë dyqanet – mund të hapen nga e hëna në të premten midis orës 6 të mëngjesit dhe 21:00 dhe të shtunave deri në orën 18:00. Megjithatë, edhe brenda këtyre parametrave është e rrallë të gjesh një dyqan që qëndron i hapur deri në orën 21:00.

Pse është kjo?

Historikisht, arsyeja në këtë vend të krishterë ishte se e diela duhet të jetë një ditë adhurimi, jo punë.

Megjithatë, me kalimin e kohës, aspekti fetar është zvogëluar, siç është zvogëluar edhe frekuentimi i kishës: studimet tregojnë se numri i njerëzve që i përkasin kishave katolike dhe asaj të reformuar zvicerane ka vazhduar të bjerë në Zvicër, përcjell tutje albinfo.ch.

Gjithashtu, sindikatat kanë rritur fushatën e tyre kundër hapjeve të dyqaneve të dielën me arsyetimin se ato pengojnë personelin e shitjes me pakicë të gëzojë një ditë pushimi të kaluar me familjet e tyre.

Për shembull, grupi më i madh i punës në Zvicër, Federata Zvicerane e Sindikatave (UNIA), argumenton se “nuk është e pranueshme t’i nënshtrosh njerëzit në ndjekje të fitimit duke i detyruar ata të punojnë 7 ditë në javë në sektorë ku nuk është thelbësor”.

Balanca punë-jetë për punëtorët me pakicë ka pasur një mbështetje të fortë edhe nga shumica e konsumatorëve zviceranë. Herë pas here çështja e hapjes së dyqaneve të së dielës sillet në kutitë e votimit në kantone dhe komuna të ndryshme dhe refuzohet nga votuesit.

Për të njëjtën arsye, ligji i punësimit i Zvicrës në përgjithësi ndalon punësimin e personelit të dielave, me disa përjashtime (shih më poshtë).

Një numër lexuesish të The Local kishin marrë parasysh edhe këtë çështje:

A është gjithçka e mbyllur të dielave? Po sikur të më duhet të blej një copë bukë ose një sasi jashtëzakonisht të madhe djathi?

Mos u shqetësoni, nuk do të duhet të vdisni nga uria.

Ligji lejon disa shitës me pakicë të qëndrojnë të hapur të dielave – për shembull, dyqane të vogla ‘komoditeti’ në stacionet e benzinës dhe trenave. Dyqanet janë të hapura edhe në aeroporte (edhe pse ka vetëm tre në Zvicër) dhe në disa pika turistike në male.

Mbani në mend se këto ka të ngjarë të jenë më të shtrenjta se supermarketet zvicerane, kështu që planifikoni përpara dhe blini vetëm artikuj që janë absolutisht thelbësorë.

Disa dyqane më të mëdha do të lejohen gjithashtu të hapen në prag të Krishtlindjes.

Nëse e shihni që dollapët tuaj janë të zhveshur të dielën, prapë mund të hani jashtë.

Shumë furra buke janë të hapura të dielave në mëngjes, si kafene, dhoma çaji dhe restorante.

Pra, ndërsa duket se jeta në Zvicër ndalet të dielave, ajo nuk është plotësisht.

Sidoqoftë, ka kufij për atë që mund (dhe nuk mund) të bëni

Siç ka raportuar në disa raste The Local, të dielat janë ditë të veçanta në Zvicër, dhe jo vetëm për shkak të rregullit të ndalimit të blerjeve.

Në Zvicër, të dielat konsiderohen ditë pushimi, kështu që paqja dhe qetësia e fqinjëve tuaj nuk duhet të prishen nga ndonjë tingull i lartë – si p.sh. një kositës lëndine, prerëse gardhesh, gozhda që goditet me çekiç në mur, apo edhe zhurma e shisheve të qelqit duke u hedhur. në një kosh riciklimi komunal.

Gjithashtu, nuk mund t’i varni rrobat tuaja për t’u tharë, pasi pamja e veshjeve tuaja mund të jetë fyese për fqinjët tuaj të dielën.

Dhe menduat se mbyllja e dyqaneve ishte problemi juaj më i madh.

---