Kostoja e jetesës: Cilat pjesë të Zvicrës janë në të vërtetë më të lira për të jetuar?

Jeta në Zvicër është e shtrenjtë, kështu që gjetja e një vendi për t'u vendosur sipas nevojave dhe mundësive tuaja financiare është e rëndësishme

Disa udhëzime rreth kësaj çështjeje jepen në një studim të ri të Credit Suisse, i cili rendit pesë faktorë që ndihmojnë në zgjedhjen e vendbanimit për sa i përket përballueshmërisë. Kjo është pjesë e hulumtimit më të gjerë të Credit Suisse të lëshuar këtë javë duke vlerësuar koston e jetesës në kantone të ndryshme zvicerane. Ai zbuloi se Appenzell Innerrhoden ka koston më të ulët të jetesës për një familje mesatare, e ndjekur nga Uri dhe Glarus. Më pas janë Schaffhausen, Jura, Appenzell Ausserrhoden, Valais dhe Thurgau. Nga ana tjetër, Gjeneva ka koston më të lartë të jetesës, e ndjekur nga Bazeli, Vaud, Cyrih, Baselstadt, Zug dhe Neuchâtel, përcjell albinfo.ch.

Pra, cilët janë pesë faktorët vendimtarë që duhen marrë parasysh në kërkim të një shtëpie?

Taksat

“Taksat mbi të ardhurat dhe pasurinë shtojnë gati 12 për qind të të ardhurave bruto mesatare të një personi, duke përbërë një nga pjesët më të mëdha të shpenzimeve familjare”, thanë ekonomistët e Credit Suisse, duke i bazuar gjetjet e tyre në Anketën e Buxhetit të Familjeve të Zyrës Federale të Statistikave Zvicerane për periudhën 2015–2017. Dhe meqenëse kantonet janë përgjegjëse për taksat, ka dallime të rëndësishme rajonale në këtë drejtim. Renditja e barrës tatimore kantonale të Credit Suisse për vitin 2020 e liston Zugun si kantonin më tërheqës nga pikëpamja tatimore. Më pas janë Nidwalden dhe Uri. Nga ana tjetër, normat e taksave janë shumë mbi mesataren në pjesët frëngjishtfolëse të vendit, përveç në Gjenevë. Dhe taksat ndryshojnë edhe brenda kantoneve, me disa komuna që vendosin tarifa më të ulëta se të tjerat, përcjell tutje albinfo.ch.

Kostoja e strehimit

Strehimi është një tjetër shpenzim i madh për familjet zvicerane, që ndonjëherë përbën rreth një të dhjetën e buxhetit të familjes, sipas Anketës së Buxhetit të Familjeve për 2015-2017. Barra është edhe më e madhe për familjet me të ardhura të ulëta. Kostoja e shtëpive për një familje ndryshon sipas rajoneve, ku kostot e strehimit janë më të larta në zonat metropolitane dhe rajonet me taksa të ulëta sesa në zonat rurale. Megjithatë, Credit Suisse zbuloi se për shkak të normave të ulëta të interesit të hipotekave, kostoja mujore e posedimit të një shtëpie ka qenë më e ulët se marrja me qira e një prone të krahasueshme, përcjell tutje albinfo.ch.

Shpenzimet e udhëtimit

Ky është një faktor i rëndësishëm sepse gati 70 për qind e fuqisë punëtore të Zvicrës punon jashtë qytetit të tyre të banimit, dhe pak më pak se 20 për qind e kalojnë kufirin gjatë rrugës për në dhe nga puna. Meqenëse shpenzimet për lëvizjen në dhe nga puna mund të zbriten pjesërisht nga të ardhurat e tatueshme, disa njerëz pranojnë udhëtime më të gjata. Në varësi të kantonit të vendbanimit dhe distancës që duhet të udhëtojnë për në punë, udhëtarët mund të zbresin mbi 30,000 franga në shpenzime, tha Credit Suisse. “Taksat e mjeteve motorike gjithashtu ndryshojnë nga kantoni në kanton. Shumë kantone vendosin norma më të ulëta taksash për makinat elektrike – ose madje u japin pronarëve të tyre përjashtime të plota”, thuhet në studim.

Sigurim shëndetësor

Për shumë njerëz dhe familje kjo përbën një nga shpenzimet kryesore. “Primet e sigurimit shëndetësor janë një nga shpenzimet më të mëdha jodiskrecionale të paguara nga familjet. Rritja e jetëgjatësisë dhe prosperiteti më i madh kanë çuar në një rritje të vazhdueshme të këtij zëri buxhetor në vitet e fundit”, vunë në dukje ekonomistët e Credit Suisse. Edhe këtu, kostoja ndryshon në varësi të vendbanimit dhe këto dallime rajonale mund të jenë të rëndësishme. Për shembull, një i rritur në Appenzell Innerrhoden (kantoni më i lirë i Zvicrës për sa i përket kostos së përgjithshme të jetesës) do të paguajë një prim që është mbi 3,000 franga më i ulët se në Bazel, një nga rajonet më të shtrenjta. Gjithashtu, dallimet në primet dhe pabarazitë në zbritjet individuale të primeve “rezultojnë në kontraste të mprehta rajonale në primet neto, veçanërisht për familjet me të ardhura të ulëta”, sipas studimit.

Shpenzimet e kujdesit për fëmijët dhe shtesat familjare

Për prindërit që punojnë, shërbimet e kujdesit për fëmijët shpesh përfaqësojnë një shpenzim të madh, në varësi të të ardhurave të familjes dhe nëse ata kanë apo jo të drejtë për subvencione. Këtu gjithashtu ka dallime ndërmjet rajoneve në tarifat e ngarkuara nga institucionet e kujdesit për fëmijët dhe subvencionet e ofruara nga kantonet dhe komunat. Zbritjet e taksave specifike të familjes, kostot e kujdesit për fëmijët dhe shtesat e fëmijëve ndryshojnë nga kantoni në kanton.

Ndërsa disa kantone respektojnë tarifat minimale të kërkuara nga ligji federal zviceran — të paktën 200 franga në muaj për çdo fëmijë — të tjerët japin shtesa më të larta. “Kur merren parasysh të gjithë parametrat, Valais ka nivelin më të lartë të atraktivitetit për familjet nga pikëpamja financiare”, përfundoi Credit Suisse.

 

---