Alil Vardar, perandori enigmatik shqiptar i tetarit francez

Banor i Brukselit, djali i emigrantëve shqiptarë, biznesi i vogël i këtij autori të zhanreve teartrote nuk e njeh krizën. Pronari ndër të tjera i pallatit, i cili sapo është rihapur, ky "frankofon" siç i pëlqen ta përshkruajë vetveten nuk ka frikë të trajtojë në temat e tij tabu temat si seksi dhe paraja.

Pjesët e tij të bulevardit zënë vend të lartë në shfaqje, por në kolonat e medias së shkruar kanë shumë pak prezencë. Komedia e tij “Klani i të divorcuarve” është shfaqur në skenë për katërmbëdhjetë vite, me gjithnjë, të njëjtin sukses, shkruan “Le Figaro”, përcjell Albinfo.ch. Së bashku me të vëllain e tij Hazis, ai fitoi më shumë se një gjysmë milioni hyrje gjatë gjithë vitit nëpër sallat e kinemasë , por sapo është bashkuar me Sindikatën kombëtare të teatrit privat. Në duart e tij, vetëm në Paris: “Grande Comédie”, “Comédie République” dhe “Le mythique Palace”, perde e të cilit mbetën të mbyllurapër më shumë se dhjetë vite, deri në blerjen e tij në vitin 2006.

Alil Vardar, emri i tij tingëllon i dyfishtë në botën e shfaqjes. Një mjedis që e ka ofenduar për kohë të gjatë, e ka xhelozuar dhe gradualisht e ka pranuar. “Brutalisht kalova nga amatori në baron”, pohon ai dhe buzëqesh, krenar dhe i vetëdijshëm për ngritjen e tij. Milioner, ai jeton në mes të “Comédie-Française” dhe Luvrit – ku ai asnjëherë nuk u ndal – ndërsa rrjedhë nga një familje emigrantësh pa para. Paraja dhe suksesi social – temat që janë tabu në Francë – Alili flet natyrshëm, me ose pa humor. “Unë jam quajtur shpesh një fëmijë i pasur”, bën shaka. Unë iu përgjigjesha me jo, por një babai i të pasurve, sigurisht”.

Çfarë mund të imagjinohet pas buzëqeshjes bujare të këtij burri të madh që rregullisht flet? Një sipërmarrës i fortë apo komedian? Personazhi nuk ka probleme në mbledhjen e mandateve. Nuk ka lëshime për njërin apo tjetrin. Alil Vardar lidh fjalë të mira ose valvola të dyshimta si konsideratat e një njeriu në krye të një perandorie. “Si drejtor i teatrit, dikush që paguan për të parë ty është një klient”, supozon ai, transmeton Albinfo.ch. Ata thonë se është kultura, po, por në fund, ju shisni bileta. Kjo nuk përjashton artistiken”.

Për të luajtur komedi, për të shkruar spektakle, për të fituar suksesin, për të marrë drejtimin e një teatri: ky është përparimi klasik dhe i lavdishëm i një njeriu të bordeve. Alil Vardar duket se ka bërë gjithçka në të njëjtën kohë. Jo nga reshjet, por nga nevoja, siguron ai. Biri i emigrantëve shqiptarë në një lagje të varfër të Brukselit, përjetoi “mjerimin shoqëror, por jo edhe mjerimin emocional”, përpara se të zbriste në Francë. Ai kujton, pa u dridhur: “Babai im u largua nga kjo botë kur unë isha katërvjeçar. Nëna ime mbeti analfabet deri në vdekjen e saj. Unë jam më i riu nga pesë fëmijët. Ne nuk kemi pasur para, ne visheshim nga ndihmat humanitare. Në festivalin e deleve, njerëzit erdhën për të na sjellë disa pjesë. Gjatë festave, njerëzit vinin për të na sjellë disa rrobe”.

Pa kushte të mjaftueshme për sport dhe për studime, skicat e tij të para Alili i shkruante në orën 22, duke lënë shërbimin ushtarak. Ushtria për të ishte mënyra për të fituar shtetësinë belge. Tre vite më vonë, bleu teatrin e tij të parë me vëllain e tij Hazis. Kursimet e tij të furnizuesit, bukëpjekësit dhe organizatorit të audiencave, i shpenzoi aty, njofton Albinfo.ch. Një investim: “Në atë kohë, ishte instikt i mbijetesës. Shkova në skenë sa për të ngrënë. Nuk kam pasur kohë, ajo duhej të ishte e vlefshme”. Dhe kjo u pagua. Mjaftoi që dy vëllezërit të rikthehen në Liege dhe Charleroi.

Në pjesët e tij, ai iu këndon kujtimeve të tij pa mjerim, për qëllimin e vetëm të spjegimit të karrierës së tij. Kjo me të vërtetë fillon në vitin 2004, me shfaqjen “Klani i të divorcuarve”, i krijuar në Toulouse në një kafe teatër, të shfaqur nga vëllezërit Vardar. Historia e këtyre tre beqareve – një borgjeze, një britanike dhe një “Shrek i femrave” e luajtur nga Alili vetë – shijoi një sukses të shkëlqyeshëm, i nxitur nga triumfi i tij në Off d’Avignon. Derisa vëllezërve ambiciozë tu jepet një horizont i ri, kryeqyteti. “Me këtë copë, shkova nga 0 në 700 km/h në njëzet e tre ditë. Por në Paris, desha aq shumë të shkoj atje, informon më tej Albinfo.ch. Për mua, kjo do të thoshte boem, dhomë papafingo e shekullit XX”, thotë ai. “Katërmbëdhjetë vite më vonë, `Klani i të divorcuarve` ende po shfaqet. Në televizion, ajo është transmetuar tetëmbëdhjetë herë për dy vite, sipas “Le Parisien”, dhe ka më shumë se dy milionë shikues.

Pjesët pastaj lidhen së bashku me një sukses që të lë pa frymë. Me familjen në plan të parë si gjithnjë: Një çift i përsosur … pothuajse, 10 vite martesë, familje të (ri) përbërë … Fundja, Një fundjavë e qetë (nga 27 shtatori në “Grande Comédie”), shfuqizon mitin e njeriut të pjekur duke marrë një mësuese të re. Alili mishëron Jules, duke mashtruar Caroline, 26 vjeçare, me Genevieve, e fortë me 57 pranverat e saj. “Marrëdhëniet mashkull / femër më magjespin dhe kjo është universale”, thotë Alil Vardar. “Unë shkruaj për familjet e përziera, çiftet. Mundohem të shkruaj gjëra që flasin me njerëzit. Unë do të kisha shkruar `Gjuetinë në Timbuktu`, nëtë cilën do të kishte interes vetëm për gjuetarët dhe njerëzit që e njihnin Timbuktun. Unë nuk kam një shkrim shumë të komplikuar. Njerëzit nuk vijnë në teatër për të parë jetën time, por për të parë të tyren”.

Alil Vardar vazhdimisht i rafinon njohuritë e tij për marrëdhëniet romantike. “Unë kam një reputacion si Don Juani”, supozon ai. “Është një pjesë e rëndësishme e jetës sime. Kur miqtë e mi më ofruan që të shkonin në tenis apo golf, nuk më interesonte. Ajo që më pëlqen është biseda”.

Sapo e mori pallatin, vëllezërit Vardari është dashur të përballen me sulme të tjera më serioze, veçanërisht për shkak të punës së kryer me shpejtësi të plotë, shkruan Albinfo.ch. Si edhe letra ofenduese, madje kërcënime, thotë ai. “Suksesi ishte shqetësues. Xhelozia dhe mediokriteti në veçanti”, spjegon sipërmarrës si në shaka. “Meqë jemi dy vëllezër shqiptarë, ne ishim të akuzuar se jemi pjesë e mafias. Nuk është një shtetësi që të siguron”, pajtohet ai. “Edhe unë, pasi pashë filmin Taken, doja të kapja një nga kushërinjtë e mi dhe t`ia bëja një kokë të madhe”, ai zbavit veten. Para përfundimit të këtij kapitulli: “Ndryshe nga kritikët e mi, drita e të tjerëve më ndriçon, nuk më bën të verbër”.

Blerja e pallatit (që Vardari u përpoq të rishes pa sukses në vitin 2011 për pesëmbëdhjetë milionë euro), ishte një çështje veçanërisht e vështirë.  Sot, vëllezërit Vardari janë të pranuar. “Papritmas u bëmë shumë të frekuentuar”, thotë më i vogli i familjes.

---