Si do të ndikojnë tek ju pikat e forta dhe të dobëta të ekonomisë zvicerane?

Ndërsa ekonomitë e shumë vendeve janë në vështirësi, ajo e Zvicrës po ecën mirë në krahasim. Cilat janë saktësisht pikat e forta dhe të dobëta të saj dhe si do të ndikojnë ato tek ju?

Në analizën e re të publikuar të martën, Instituti Ekonomik Zviceran (KOF) paraqet parashikimin për ekonominë e Zvicrës, transmeton albinfo.ch.

Duke pasur parasysh situatën e vështirë të dy viteve të fundit, perspektiva konsiderohet se është premtuese.

Gjërat nuk janë gjithmonë ashtu siç duken

Ekonomistët, si drejtori i KOF-it, Jan-Egbert Sturm, theksojnë se megjithëse perceptimi i publikut për situatën aktuale ekonomike është i anuar drejt negatives, nuk është domosdoshmërisht kështu.

“Rritja e çmimeve në Zvicër ishte dukshëm më e ulët se në vendet fqinje”, tha ai në një intervistë për gazetën Blick.

Kështu është edhe inflacioni: edhe në kulmin e tij në vitin 2022, kur ai kaloi pikën 3 për qind (një shifër shumë e lartë për Zvicrën), ishte ende shumë nën mesataren e BE-së.

Sot, norma qëndron në nën 2 për qind – ende më e ulët se kudo në Evropë. Një tjetër ‘keqkuptim’ është se zakonet e konsumit në Zvicër janë ndikuar nga inflacioni.

“Pikëpamja e përgjithshme është se ka një ngurrim për të blerë mallra të reja, më të mëdha si makina larëse ose makina. Por nëse shikojmë nga afër shifrat, shohim se konsumi po evoluon në një mënyrë relativisht të qëndrueshme. Ekonomia zvicerane është përgjithësisht mjaft solide”, ka thënë ai.

Një tjetër plus sipas tij, është se tregu i punës mbetet i fuqishëm, veçanërisht falë sektorit të shërbimeve.

“Kompanitë ngurrojnë të lënë punonjësit të largohen jo vetëm sepse nuk ka punëtorë të kualifikuar për të plotësuar vendet e lira të punës, por edhe sepse punëdhënësit mësuan gjatë pandemisë se duhet të jenë të kujdesshëm që të mos pushojnë punëtorët shumë shpejt, në mënyrë që të mos krijojnë mungesat kur kalon kriza”, u shpreh ndër të tjera ai.

Pse ekonomia zvicerane në përgjithësi ia del mirë në kriza – dhe në përgjithësi?

Ka disa arsye për këtë:

Papunësi e ulët / punësim i lartë

Kjo dinamikë nxit prosperitetin ekonomik, sepse do të thotë se ndërsa njerëzit fitojnë të ardhura, ata jo vetëm që shpenzojnë më shumë (duke rritur kështu konsumin), por paguajnë edhe taksa që mbushin arkat e qeverisë.

Dhe kur kjo ndodh, të gjithë në Zvicër përfitojnë: kantonet dhe financat e tyre përfitojnë nga fuqia e ekonomisë zvicerane, pasi qeveria federale shpërndan disa nga fitimet e saj në kantone.

Roli i qeverisë

Zviceranët janë të aftë financiarisht, gjë që premton mirë për ekonominë.

Si shembull merret frena e borxhit, pasi sipas qeverisë, është një mekanizëm i krijuar për të “parandaluar deficitet kronike dhe për të mbajtur borxhin federal nga rritja”.

Ashtu siç është për shpenzimet private, qeveria duhet të jetë e kujdesshme që të mos tejkalojë ‘tavanin e shpenzimeve’ të përcaktuara.

“Me një raport borxhi prej rreth 30 për qind të prodhimit të brendshëm bruto, Zvicra mbetet në gjendje të shkëlqyer sipas standardeve ndërkombëtare. Frena e borxhit jo vetëm që e ka ndihmuar ndjeshëm Zvicrën që të kapërcejë relativisht mirë krizat e shumta; ka lejuar gjithashtu një reduktim të konsiderueshëm të borxhit federal”, thuhet nga qeveria.

Sipas Organizatës për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik (OECD), “Financat publike të Zvicrës renditen ndër më të mirat për sa i përket soliditetit”.

Të gjithë këta faktorë të kombinuar e kanë mbajtur Zvicrën në këmbë (ose të paktën nga mbytja) gjatë rënieve të ndryshme globale, duke përfshirë pandeminë Covid dhe pushtimin e Rusisë në Ukrainë, që shkaktoi inflacion spirale në shumë vende.

Por ka edhe pika të dobëta

Një prej tyre është franga e fortë. Në fakt, forca e saj përballë euros dhe dollarit amerikan është një thikë me dy tehe.

Në anën pozitive përfiton industria e importit dhe, në fund të fundit, konsumatori.

Por është krejt e kundërta për eksportet. Zvicra mbështetet shumë në tregtinë me BE-në, kryesisht Gjermaninë, por kur euro është më e dobët se franga, mallrat zvicerane janë shumë të shtrenjta jashtë vendit – veçanërisht nëse vendet në fjalë janë në recesion dhe thjesht nuk mund të përballojnë të blejnë nga Zvicra, shkruan thelocal.

Për këtë arsye, industritë zvicerane që varen nga eksportet, zakonisht e ndiejnë ‘krizën’ më shumë sesa sektorët e bazuar në import.

Gjithashtu, franga e fortë mund t’u mundësojë fituesve me bazë në Zvicër të shijojnë qëndrime të shumta jashtë vendit, por gjithashtu i bën pushimet në Zvicër shumë të shtrenjta për turistët jashtë shtetit. Kjo, nga ana tjetër, ka një efekt negativ edhe në ekonominë zvicerane.

Prandaj, gjendja e ekonomisë së Zvicrës nuk është tërësisht në duart e saj, por varet nga forcat jashtë kontrollit të saj.

Siç thotë KOF, “ekonomia e ngadaltë globale po ngadalëson rritjen e ekonomisë zvicerane gjithashtu”.

Çfarë mund të presim përpara?

“Pritet rritje reale e pagave pas rënieve të viteve të fundit. Kjo do të rrisë fuqinë blerëse dhe, së bashku me rritjen e popullsisë, duhet të mbështesë konsumin privat. Prandaj, shpenzimet e familjeve pritet të rriten në vitin e ardhshëm. Kjo prirje do të mbështetet nga një nivelim gradual i inflacionit dhe një rritje më e mprehtë e të ardhurave të disponueshme”, thuhet nga KOF.

---