Sa kundër të huajve janë zviceranët?

Një besim i zakonshëm për Zvicrën është se vendasit nuk kujdesen shumë për të huajt. Nëse jeni një shtetas i huaj që jeton në Zvicër, shanset janë që të keni një mendim, bazuar në përvojën tuaj, nëse vendasve u pëlqejnë ose nuk u pëlqejnë njerëzit që vijnë nga jashtë – ose, si vendi i tyre, janë neutralë për gjithë temën e emigracionit.

Një mënyrë për të “matur” se si ndihen zviceranët për të huajt që vendosen në vendin e tyre është përmes provave vëzhguese dhe anekdotike që kemi në dispozicion, transmeton albinfo.ch.

(Dhe ne po i referohemi rreptësisht imigrimit ‘të rregullt’ – domethënë njerëzve që kanë leje pune/qëndrimi, në vend të migrantëve ose azilkërkuesve pa dokumente).

Së pari, numrat

Aktualisht në Zvicër jetojnë rreth 2.4 milionë shtetas të huaj, megjithëse kjo shifër nuk është statike — ajo luhatet nga muaji në muaj, pasi njerëz të rinj vijnë dhe të tjerë largohen nga vendi; në përgjithësi, megjithatë, tendenca është në rritje.

Kjo do të thotë se afërsisht 26 për qind e popullsisë së vendit është e huaj.

Nga ky numër, shumica (1.5 milionë njerëz) janë shtetas të një shteti të BE-së – kryesisht nga Italia, Gjermania dhe Franca.

Pjesa tjetër vjen nga vende jo anëtare të BE-së ose EFTA (Norvegjia, Islanda dhe Lihtenshtajni), si dhe nga vende të tjera të treta si Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Turqia, si dhe nga Azia dhe Amerika e Veriut, shkruan thelocal.

Nisma kundër emigrantëve

Ka pasur një sërë propozimesh të paraqitura nga Partia Populiste e Popullit Zviceran (SVP) për të kufizuar imigracionin.

Më kryesorja prej tyre është nisma ‘Jo Zvicrës së 10 milionë njerëzve’, e cila kërkon që Këshilli Federal dhe parlamenti të ndalojnë fluksin e të huajve kur popullsia me banim të përhershëm kalon 9.5 milionë (aktualisht është pak më shumë se 9 milionë).

Një tjetër ide e fundit e nxitur nga deputetët e SVP përfshin një ‘taksë imigrimi’ prej të paktën 50,000 frangash që të huajt duhet të paguajnë nëse duan të vendosen në Zvicër.

Lëvizje të tilla shqetësojnë natyrshëm banorët e huaj, të cilët i shohin si një shenjë të sigurt se nuk janë të mirëpritur në Zvicër.

“Sjellje e vrazhdë dhe agresive”

Sipas një ankete të muajit tetor, mbi dy të tretat e të anketuarve (67.4 për qind) shprehën shqetësime për këto lëvizje, me 48.9 për qind të identifikuar si “të shqetësuar” dhe 17 për qind si “jashtëzakonisht të shqetësuar”.

Një i anketuar finlandez në Thalwil tha: “Është shqetësuese sepse kam parë sjellje të vrazhdë dhe agresive ndaj njerëzve, “krimi” i vetëm i të cilëve ishte të dukeshin jozviceranë”.

Charles, i cili jeton në Zug, vuri në dukje se rritja e ndjenjës antiemigrante “po e bën jetën e përditshme më të mjerueshme”.

Por, a do të thotë vërtet e gjithë kjo se zviceranët nuk i pëlqejnë të huajt?

Të gjitha këto propozime dhe nisma janë shumë të njëanshme; domethënë, ato përfaqësojnë pikëpamjet e fraksioneve të djathta dhe populiste, dhe për këtë arsye nuk janë saktësisht të paanshme.

Në anën e kundërt të argumentit, qeveria, politikanët më të moderuar, si dhe ekonomistët të gjithë pranojnë (ndryshe nga SVP) se emigrantët janë thelbësorë për ekonominë e Zvicrës.

Sipas Ensar Can, një asistent në Njësinë Kërkimore për Ekonominë e Punës dhe Organizimin Industrial në Universitetin e Bazelit, “punëtorët e huaj janë bërë pjesë e pandashme e ekonomisë së Zvicrës”.

Është e njohur gjerësisht se “ka mungesë të fuqisë punëtore të kualifikuar në sektorë të caktuar të ekonomisë. Si rezultat, specialistë të fushave të ndryshme duhet të rekrutohen nga jashtë”, tha ai.

Kjo është ajo që tregojnë hulumtimet

“Barometri i mundësive 2024” i fundit i jep disa përgjigje kësaj pyetjeje.

Ai tregon se ndërsa shumica e njerëzve në Zvicër (74 për qind në zonat rurale dhe 63 për qind në qytete) janë të shqetësuar për ndikimin e popullsisë në rritje në infrastrukturën e Zvicrës, 61 për qind e të anketuarve refuzuan një ndalim të plotë të imigrimit.

Për më tepër, 75 për qind thanë se marrëveshjet dypalëshe mes Zvicrës dhe BE-së janë të rëndësishme për t’u ruajtur.

Gjithashtu, shumë nga referendumet e nxitura nga SVP që kërkonin të kufizonin imigracionin u refuzuan nga votuesit zviceranë në të kaluarën.

Për shembull, në shtator 2020, gati 62 për qind e votuesve kundërshtuan përpjekjen e SVP-së për të frenuar imigracionin nga BE-ja, duke e parë një lëvizje të tillë si të dëmshme për prosperitetin ekonomik të Zvicrës.

Disa tregues të këtyre qëndrimeve vijnë edhe nga Zyra Federale e Statistikave (FSO), dhe veçanërisht nga anketa e saj mbi diversitetin dhe bashkëjetesën.

Ajo tregon, për shembull, se 21.5 për qind e zviceranëve besojnë se të huajt duhet të kenë akses në të njëjtat të drejta politike si qytetarët e Zvicrës; 31.4 për qind thonë se të huajt e lindur në Zvicër duhet të kenë të drejta automatike të shtetësisë; dhe 30.3 për qind mendojnë se të huajt që kanë jetuar këtu të paktën pesë vjet duhet të jenë në gjendje të sjellin familjet e tyre në Zvicër.

Të tjerët, megjithatë, janë më të kujdesshëm ndaj emigrantëve

Një sondazh i kryer për gazetën Le Temps në 2023, tregon se 41 për qind e të anketuarve e perceptuan situatën e migrimit në Zvicër si shumë shqetësuese (që do të thotë gjithashtu se 59 për qind nuk ishin.)

Veçanërisht të moshuarit (55 vjeç e lart), si dhe banorët e rajoneve gjermanishtfolëse ishin më të shqetësuar për fluksin e të huajve sesa ata midis 18 dhe 34 vjeç, dhe njerëzit nga një pjesë e vendit që flasin frëngjisht.

Në përgjithësi, 66 për qind deklaruan se migrimi do të ndikojë në vendimet e tyre të votimit (megjithëse nuk është e qartë nëse ndikimi do të ishte domosdoshmërisht negativ, siç tregojnë rezultatet e referendumit).

Pra, për të marrë përgjigjen nëse zviceranët vërtet nuk i pëlqejnë të huajt, ne kemi nevojë për një vështrim të ekuilibruar, dhe jo vetëm për të dëgjuar të djathtën politike, e cila pëlqen të dominojë diskursin, por nuk përfaqëson shumicën.

 

---