Punëtorët francezë ndërkufitarë në Zvicër kanë frikë nga reforma “diskriminuese” e papunësisë

Në rajonin francez përreth Gjenevës zyrtarët e zgjedhur dhe punëtorët ndërkufitarë po protestojnë kundër propozimeve për të ulur përfitimet e papunësisë për punëtorët ndërkufitarë në Zvicër.

Ata argumentojnë se masat janë “diskriminuese”, me disa shoqata të përgatitura për të ndërmarrë veprime ligjore.

“Punonjësi ndërkufitar vlerësohet nganjëherë, por lakmohet dhe shahet nga të tjerët. Ata janë një “kokë turku””, thotë Thomas Fischer, kreu i Grupit Evropian Ndërkufitar, i cili ka 25,000 anëtarë.

Megjithatë, pagat e punëtorëve ndërkufitarë forcojnë ekonomitë e disa rajoneve franceze, tha ai për AFP në selinë e shoqatës në Annemasse, Haute-Savoie.

Në qendër të diskutimeve është negocimi për sigurimin e papunësisë mes punëdhënësve dhe sindikatave, i cili pritet të përfundojë të enjten. Qeveria po u kërkon atyre të gjejnë 400 milionë euro shtesë (373 milionë CHF) krahasuar me marrëveshjen e vitit të kaluar.

Një opsion përfshin sistemin e kompensimit për përfituesit ndërkufitarë, i cili shton një kosto shtesë prej rreth 800 milionë euro në vit për sigurimin e papunësisë, sipas kompanisë së sigurimeve Unédic.

Rregullat evropiane përcaktojnë që punëtorët ndërkufitarë të kontribuojnë në vendin e tyre të punësimit, por të marrin përfitime të llogaritura në bazë të pagave të tyre, të cilat shpesh janë më të larta se në Francë, veçanërisht për ata që kanë punuar në Zvicër dhe Luksemburg.

Një propozim është të aplikohet një koeficient për të llogaritur diferencën në standardin e jetesës midis vendit të punës dhe Francës. Ministrja e Punës dhe Punësimit Astrid Panosyan-Bouvet ka treguar gjithashtu se dëshiron të ripërcaktojë nocionin e një “ofere të arsyeshme pune” për punëtorët ndërkufitarë.

Në një dokument të brendshëm nga fundi i tetorit, Unédic vuri në dukje se parimi i një koeficienti “mund të konsiderohet jo në përputhje me kuadrin aktual ligjor dhe do të kërkonte modifikim paraprak”.

Shoqatat ndërkufitare po i dënojnë masat si “diskriminuese”. “Ne jemi gati të shkojmë në gjykatë”, i tha AFP Pierre Fleury, një përfaqësues i Amicale des Frontaliers, një shoqatë me qendër në Morteau, Doubs, me 11,000 anëtarë.

“Është e padrejtë. Franca po përpiqet të përthithë paaftësinë e saj për të menaxhuar papunësinë duke synuar punëtorët ndërkufitarë”, thotë një anëtar, një profesionist tridhjetë vjeçar marketingu në Gjenevë, i cili dëshiron të mbetet anonim.

Ajo dhe burri i saj, gjithashtu një punëtor ndërkufitar, po konsultohen me shoqatën “për të parë nëse, në fund të fundit, mund të ishte më mirë të jetonte në Zvicër”, tha ajo për AFP. Është një lëvizje që çifti tashmë e kishte marrë në konsideratë, por diskutimet për përfitimet e papunësisë kanë “përshpejtuar” planet e tyre.

Punëtorët ndërkufitarë janë “të shqetësuar” dhe ata që janë të papunë tani ndjejnë “një ndjenjë turpi”. “Ata ndihen sikur po vjedhin diçka nga Franca,” ankohet Ibrahima Diao, një avokate për Amicale des Frontaliers në Gaillard, afër Gjenevës.

Rregulloret evropiane parashikojnë kompensim financiar midis shteteve, ku vendi i punësimit rimburson nga tre deri në pesë muaj përfitime papunësie në vendin e banimit. Megjithatë, kjo shumë konsiderohet e pamjaftueshme nga shumë njerëz, duke pasur parasysh numrin në rritje të punëtorëve ndërkufitarë që banojnë në Francë dhe punojnë në Zvicër.

Në fund të shtatorit, pak më shumë se gjysma (57.4%) e 403,000 punëtorëve ndërkufitarë të punësuar në Zvicër jetonin në Francë, që arrinte në 231,456 njerëz – një shifër që është dyfishuar që nga viti 2007. Shoqatat ndërkufitare thonë se po tingëllojnë alarmi prej vitesh.

Në vitin 2019, shtetet arritën një marrëveshje që punëtorët e papunë ndërkufitar të mbështeteshin nga vendi ku ata punonin.

“Në kohën e votimit në Parlamentin Evropian, disa anëtarë vunë veton ndaj tij”, shpjegon Guylaine Riondel-Besson, kreu i divizionit ndërkufitar në Federatën e Bizneseve Romandike në Gjenevë.

Rregulloret evropiane parashikojnë që në kuadër të një marrëveshjeje dypalëshe, Franca mund të kërkojë kompensim më të lartë nga Zvicra. “Duhet të ndalojmë së dhunuari punëtorin ndërkufitar; është në dorën e shteteve të diskutojnë mes tyre”, këmbëngul ajo.

Një apel për të negociuar me Bernën është nisur edhe nga shoqatat, si dhe nga deputetë dhe senatorë të Haute-Savoie, të cilët i kanë dërguar një letër Panosyan-Bouvet.

“Sot, shteti francez është në një situatë të vështirë financiare, por është e rëndësishme të mos stigmatizohen punëtorët ndërkufitarë”, thotë Florent Benoit, kryetar i Bashkisë së Vulbens dhe president i Komunitetit të Komunave të Genevois, i cili përfshin 17 komuna në Haute-Savoie.

“Nuk i takon Francës të mbrojë modelin social zviceran”, shton ai, duke bërë thirrje për një “dialog të sjellshëm, por të vendosur” me Bernën./Swissinfo

---