Cilat kantone kanë menaxhuar më mirë pandeminë dhe cilat më keq

Shumë kritika janë shprehur për mënyrën se si Zvicra e ka menaxhuar krizën shëndetësore, veçanërisht në lidhje me vonesat në zbatimin e masave të ndryshme. Një studim i ri tregon se cilat kantone janë përballur me koronavirusin në mënyrën më (dhe më pak) efektive

Studimi u krye nga Avenir Suisse, një institut për çështje politike, ekonomike dhe sociale.

Ai u fokusua në kantonet, në vend të qeverisë federale, sepse “kantonet zvicerane gëzojnë një shkallë relativisht të lartë të autonomisë sipas standardeve ndërkombëtare. Mënyra se si është menaxhuar pandemia (pas përfundimit të ‘situatës së jashtëzakonshme’) nuk bën përjashtim”.

Avenir Suisse analizoi se si performoi secili kanton në kategori të ndryshme, si testimi dhe mësimdhënia, mbajtja e sistemit të tij të kujdesit shëndetësor, vaksinimet, ndihma financiare dhe politikat e shkollave publike gjatë pandemisë, përcjell albinfo.ch.

Këto janë gjetjet kryesore të raportit: 

Testimi dhe gjurmimi i kontaktit 

“Për të mbajtur nën kontroll një pandemi, nuk ka asnjë mënyrë për të shmangur testimin e gjerë në kombinim me gjurmimin e kontaktit (CT)”, vuri në dukje Avenir Suisse.

Ndërsa “vetëm shumë pak kantone kanë arritur të krijojnë një infrastrukturë të gjerë testimi të decentralizuar”, disa dolën dukshëm më mirë se të tjerët.

Bazeli, Baselstadt, Zug dhe Graubunden kanë qenë në gjendje më së miri të mbajnë nën kontroll incidencën e infeksionit, zbuloi studimi, përcjell tutje albinfo.ch.

Nga ana tjetër, Jura, Neuchâtel, Obwalden, Aargau, St. Gallen, Lucerne dhe Schwyz “janë përballur me incidenca më të larta për shkak të qasjes së tyre më të përmbajtur” ndaj testimit dhe gjurmimit.

“Ajo që i ka përkeqësuar gjërat është se nuk ka qenë e mundur të sigurohet rrjedha e informacionit ndërmjet kantoneve, sepse ato kanë sisteme të ndryshme të gjurmimit të kontakteve. Nevojitet urgjentisht një sistem CT mbarëkombëtar”, përfundon studimi, përcjell tutje albinfo.ch.

Vaksinimet 

Fillimi i fushatës së vaksinimit nuk ka qenë pa probleme në të gjithë vendin, kryesisht për shkak të vonesave të dorëzimit dhe, në disa raste, planifikimit të dobët (po, edhe në Zvicër).

“Edhe në grupet më të vjetra të popullsisë, ku mund të supozohet gatishmëri e lartë për vaksinim, kantonet lëvizën me ritme të ndryshme”, sipas raportit të studimit.

Më të shpejtë për t’u vaksinuar ishin Ticino, Zug dhe Fribourg; më të ngadaltët – Obwalden dhe Appenzell Innerrhoden – kanë qenë pas kantoneve të tjera dhe, rrjedhimisht, “kanë dhënë vetëm shkallë të ulët vaksinimi”.

Të gjitha kantonet dolën keq në përpjekjet e tyre për të rritur gatishmërinë për vaksinim dhe për të shpërndarë informacion rreth rëndësisë së vaksinimit.

“Këto janë lënë pas dore për një kohë të gjatë në të gjithë Zvicrën. Përshtypja e hezitimit u përforcua nga mungesa e shpejtësisë së shfaqur në fushatën përforcuese”, vuri në dukje Avenir Suisse.

Sistemi i kujdesit shëndetësor 

Situata më aktuale në spitalet zvicerane nuk është përfshirë në raport, por Avenir Suisse zbuloi se, në përgjithësi, “ka qenë e mundur të parandalohej që sistemi i kujdesit shëndetësor zviceran të mbingarkohej plotësisht”.

Ai shtoi se “ka megjithatë dallime të konsiderueshme nga kantoni në kanton në përdorimin e njësive të kujdesit intensiv”.

Efektet në fusha të tjera të sistemit të kujdesit shëndetësor kanë qenë gjithashtu të ndryshme. Për shembull, “efekti i zhvendosjes” për shkak të anulimit dhe shtyrjes së operacioneve jourgjente mbeti i ulët në Ticino, Lucern, Gjenevë dhe Vaud.

Sidoqoftë, me përjashtim të Bazelit, Solothurn dhe Graubünden, “të dhënat e disponueshme tregojnë se në kulmin e pandemisë, “trajtimi i heshtur” ndonjëherë ndodhte në spitale”.

“Fakti që shumë kantone nuk kanë qenë në gjendje të mbajnë kapacitetet në njësitë e kujdesit intensiv gjatë krizës nuk është një shenjë e favorshme për rrjedhën e mëtejshme të pandemisë”, thuhet në raport.

Asistencë financiare në “vështirësi”. 

Këshilli Federal hartoi një paketë financiare që mbulon 70 për qind të financimit për të mbështetur bizneset e prekura nga pandemia.

Kantonet kanë qenë përgjegjëse për strukturimin e kompensimit për kompanitë me të ardhura vjetore më pak se 5 milionë franga.

Megjithatë, shumë kantone nuk e morën si duhet sistemin e kompensimit, tregoi studimi.

Vetëm Bazeli, Graubünden, Solothurn, Vaud dhe Valais kanë “llogaritur kompensimin në mënyrë rigoroze në përputhje me kriteret ekonomike”.

Avenir Suisse vuri në dukje se “meqenëse ndihma në vështirësi ka të ngjarë të mbetet një tipar në krizat e ardhshme, është e domosdoshme të rishqyrtohet objektivi i mekanizmit dhe përcaktimi i roleve”.

Shkollat ​​publike 

Vendimi për hapjen ose mbylljen e shkollave bie në kantonet.

Pas valës së parë, shkollat ​​mbetën të hapura në shumicën e kantoneve sepse “mësimi në distancë ishte një barrë jashtëzakonisht e rëndë për të gjithë të përfshirë në shkollë”.

Për të qëndruar të hapura, shkollat ​​futën regjime testimi, të cilat – në varësi të burimeve financiare dhe njerëzore të vendosura – kishin shtrirje shumë të ndryshme.

“Në një mjedis me numër të lartë rastesh në vjeshtën e vitit 2021, Zug dhe Graubünden ishin kantonet e vetme që testonin dy herë në javë”, zbuloi studimi.

Cilat janë përfundimet e studimit? 

Tre kantone – Graubünden, Ticino dhe Zug – kanë bërë mirë në të gjithë bordin.

“Megjithatë, analiza krahasuese tregon gjithashtu se në shumë fusha sfidat kanë qenë në kufijtë e asaj që është e menaxhueshme. Dështimet kanë qenë edhe vetë-shkaktuar dhe rezultat i mangësive institucionale në sistemin e sotëm federal”, tha Avenir Suisse.

Për të shmangur probleme të ngjashme në të ardhmen, organizata sugjeron që kantonet duhet të përmirësojnë gatishmërinë e tyre ndaj krizave dhe të bëhen më të vetëdijshëm për rreziqet dhe rreziqet e mundshme përpara.

“Aftësia e kantoneve për të marrë përgjegjësitë e tyre është dëmtuar gjithashtu nga mungesa e qartësisë në përcaktimin e detyrave ndërmjet niveleve të qeverisë dhe konferencave të ministrave kantonalë”, vuri në dukje Avenir Suisse.

---